
بالگرد روی پشتبام

محمد سرابی؛ روزنامهنگار
پدهای فرود بالگرد که قبلا محدود به بعضی ساختمانهای عظیم دولتی بودند با رشد عمودی شهرها، بهصورت بخشی از معماری ساختمانهای بلند درآمدند. اکنون و بعد از ساخت نمونههای تاکسی پرنده و همینطور بالگرد برقی، میتوان دید که رویکرد شهرداریهای کلانشهرهای جهان درباره ساختن یا نساختن پد فرود بالگرد بر فراز ساختمانهای بلند، متفاوت است.
ویتنام هوشی مین
پد بالگرد اجباری است
در پایتخت ویتنام مشکل امدادرسانی و ترافیک باعث شده است که شورای شهر ساختمانهای بلند را ملزم به ساخت پد بالگرد کند. امسال مسئولان شهر هوشی مین (سایگون) قانونی تصویب کردند که براساس آن تمام ساختمانهای بالاتر از 20طبقه را ملزم به ایجاد سکوی استقرار بالگرد روی پشت بام طبقه آخر میکنند.این مصوبه شورای شهر باعث ایجاد تعارضهای قانونی دیگری شده است. در ویتنام ساخت هر فضای فرود باید با تأیید وزارت دفاع و وزارت حملونقل انجام شود. حالا کسانی که میخواهند در هوشیمین برج بسازند باید از این وزارتخانهها هم مجوز بگیرند. البته ارتش خلق ویتنام مشکلی با ساخت پد بالگرد در برجهای شهری ندارد. بعد از آتشسوزیای که در یک ساختمان مسکونی رخ داد و تعداد زیادی کشته و زخمی داشت، نهادهای مسئول قصد دارند از حوادث مشابه جلوگیری کنند.
مقاومت سازه ساختمانها
شهرداری هوشیمین از چند سال قبل بهدنبال افزایش تعداد پدهای فرود بالگرد بود. در سال 2017شهرداری چندین ساختمان بلند را بررسی کرد. ارتفاع این ساختمانها زیاد بود اما سازه آنها برای فرود بالگرد طراحی نشده است و معلوم نیست که بتواند مقاومت کند. البته این هم گفته شده است که بالگردها برای نجات کسانی که در آتشگرفتار میشوند، نیاز به فرود کامل ندارند و فقط کافی است که فضای کافی برای نزدیک شدن به پشت بام را داشته باشند. شهرداری این نظر را تأیید نکرده و گفته که پد باید کاملا قابل استفاده باشد. یک موضوع دیگر فعالیت شرکتهای گردشگری است که پرواز با بالگرد روی شهر و حومه آن را بهعنوان یک تور گردشگری اجرا میکنند. کمبود پد بالگرد باعث شد که فعالیت این تورها هم مشکل شود.این شهر 6میلیون نفری حدود 10پد بالگرد دارد که به نسبت جمعیت آن کم است. از طرف دیگر خیلی از بیمارستانهای مهم هوشی مین کمتر از 20طبقه هستند. مصوبه شهرداری هوشیمین بهنظر چندان قابل اجرا نمیآید اما باعث جلب توجه سازندگان ساختمانها به ضرورت وجود پد بالگرد شده و همین هم ممکن است در طول چند دهه شرایط را بهتر کند.
آمریکا لسآنجلس
پد بالگرد اجباری نیست
شهرداری لسآنجلس اجبار ساخت پد فرود بالگرد در ساختمانهای بلند را لغو کرده است. حدود 40سال سازندگان موظف بودند که روی پشت بام برجها یک محل فرود برای بالگردها بسازند. این کار باعث شده بود که سرعت امدادرسانی در این شهر زیاد شود.تنها گروهی که به این قانون اعتراض داشتند معماران نوگرا بودند. آنها میخواستند نوک آسمانخراشها را به جای سطح صاف به اشکال شیبدار، منحنی و تیز بسازند. معماران شهری میگفتند که در کلانشهرهای دیگر مانند نیویورک، سانفرانسیسکو، شانگهای، هنگکنگ و... شکل پشت بام برجها به هویت تصویری شهر شکل داده است اما برجهای لسآنجلس شبیه جعبههای مقوایی بلند هستند.
کارآمدی سامانه آتشخاموشکن
مصوبه شورای شهر لسآنجلس (که قبل از آتشسوزیهای اخیر تصویب شد) اصلاحیهای ساده نبود. شورا تأکید کرده است که سازندگان به شرطی میتوانند آسمانخراشهای بدون پد بالگرد بسازند که این سازهها ویژگیهای ایمنی دیگری مانند پلههای خروجی اضافی، آسانسور مخصوص آتشنشانها، آبپاشهای خودکار و سامانههای نظارتی تصویری داشته باشند.قوانین الزامآور قبلی در سال1974مصوب شده بود. در این سال آتشسوزی بزرگی در یکی از شهرهای آمریکای جنوبی رخ داد و تصاویری از مردم گرفتار در پشت بام یک ساختمان منتشر شد که بالگرد قادر نبود روی آن بنشیند. لسآنجلس به همین دلیل ساخت پد بالگرد را اجباری کرده بود. در سال 1988کسانی که روی ساختمان یک بانک گیر افتاده بودند با استفاده از بالگرد نجات یافتند اما بهصورت کلی این روش چندان استفادهای ندارد. یک استدلال این است که نزدیک شدن بالگرد به محل آتشسوزی شدت حریق را بیشتر میکند و سامانههای آبپاش و مسیرهای فرار کارایی خیلی بهتری دارند. در حمله 11سپتامبر هم بالگردها قادر نبودند با فرود روی سقف، مردم را نجات دهند.