فیلترینگ و تحریم‌ها؛ موانع رشد دیجیتال کشور
وزیر ارتباطات دیروز تحریم‌های فناوری و فیلترینگ‌های غیرکارشناسی را تلاش‌هایی برای توقف توسعه دیجیتال ایران دانست
استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپای ایرانی هر چند توانسته‌اند در سال‌های اخیر موفقیت‌های بزرگی را ثبت کنند اما هنوز با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند که حتی باعث انتقادهای تند وزیر ارتباطات شده است. محمد جواد آذری جهرمی روز گذشته در افتتاحیه نمایشگاه الکامپ از تلاش‌های خارجی و داخلی برای انزوای حوزه فناوری اطلاعات ایران و جلوگیری از رشد دیجیتال کشور حرف زد. به گفته او، تلاش‌های گسترده‌ای از سوی کشورهای خارجی وجود دارد تا حوزه فناوری اطلاعات ایران را منزوی کنند و در داخل کشور هم فیلترینگ‌های غیرکارشناسی‌شده و بی‌دلیل، مانع رشد کسب‌وکارها به‌حساب می‌آید.
وزیر ارتباطات خطاب به کسانی که در خارج برای متوقف کردن تلاش‌های جوانان ایرانی به‌صورت تحریم و سایر محدودیت‌ها عمل می‌کنند، گفت: جوانان ایرانی پشت هیچ در بسته‌ای نمی‌مانند و نخواهند ماند.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات، او همچنین خطاب به کسانی که در داخل در قالب فیلترینگ‌های غیرکارشناسی عمل می‌کنند، تأکید کرد: کدام اقتصاد رانتی به نتیجه رسیده است؟ اجازه دهید جوانان در یک رقابت سازنده تحول ایجاد کنند، هرقدر با ایجاد دادگاه‌ها و فیلترینگ دست اندازی کنید باز هم ناگزیر به حرکت به سوی تحول دیجیتال هستیم و باید خود را با آن تطبیق دهیم.
جاده پر از مشکلات
کاربران ایرانی ازجمله استارتاپ‌ها در کنار فیلترینگ داخلی برای دسترسی به بسیاری از سرویس‌های جهانی مدت‌هاست که با تحریم‌های آمریکا دست وپنجه نرم می‌کنند. «فناتحریم» اصطلاحی است که از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی برای تحریم‌های فناوری اعمال شده از سوی آمریکا برای کاربران ایرانی به‌کار برده می‌شود. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی ایران نمی‌توان از آنها استفاده کرد. بسیاری از استارتاپ‌ها برای دسترسی به این سرویس‌ها مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها هستند تا با تغییر آی‌پی خود بتوانند از سرویس‌های مهم جهانی استفاده کنند. پس از فیلترینگ تلگرام اما مسدود شدن فیلترشکن‌ها هم در دستور کار قرار گرفت و مشکلات حوزه فناوری را دوچندان کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی در این‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است. بخش‌هایی از صنایع مادر ما آسیب دیده و متضرر شده‌اند.
سوگل ثابت‌فر، بنیانگذار یکی از استارتاپ‌های حوزه سلامت که از این خودتحریمی مشکلاتی برایش ایجاد شده به همشهری می‌گوید: «وقتی قرار است محصول داخلی ما با نمونه خارجی رقابت کند، باید شرایط بازار را بسنجیم و با آنها در تماس باشیم. بستن راه‌های ارتباطی استارتاپ‌ها با جهان، یک گل‌به‌خودی بزرگ است که در نهایت به ضرر کشور خواهد بود.»
خیانت به کشور
در ماه‌های اخیر چندین مورد فیلترینگ سایت استارتاپ‌ها باعث ضررهای هنگفت این کسب‌وکارهای نوپا شده است. آخرین نمونه‌اش فیلترینگ تقریبا یک هفته‌ای سایت‌های 3 استارتاپ حوزه تبلیغات بود که پس از روزها پیگیری برطرف شد. فیلترینگ برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی مانند پایین کشیدن کرکره کسب‌وکارهای سنتی است که با سهولت و سادگی بیشتر است. بند آوردن راه کسب روزی استارتاپ‌ها این‌روزها به سادگی فشردن یک دکمه است.
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در گفت‌وگویی با همشهری در این رابطه می‌گوید: پایین کشیدن کرکره کسب‌وکارها خیانت به کشور است. مهم‌ترین نکته این است که ما هزینه کرکره پایین کشیدن را در کشور بالا ببریم. نمی‌شود هر کسی از راه برسد و با افتخار یک کسب‌وکار را تعطیل کند. بعضی‌ها حتی جزو افتخارات‌شان می‌گویند مثلا جلوی فلان مقدار کسب‌وکار را گرفته‌اند و حتی به خاطرش اضافه حقوق می‌گیرند.
او تأکید دارد که در حوزه شرکت‌های استارتاپ تصویب شده است که اگر ارگانی در داخل دولت بخواهد یک کسب‌وکار اینترنتی را قطع کند، قبل از آن باید در کمیته‌ای در معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری مسئله را مطرح کند تا کمیته درباره آن تصمیم‌گیری کند.
