افشین علیار
چهل‌و‌سومین جشنواره فیلم فجر هم به پایان رسید و حالا نوبت آن است که تحلیلی بر کیفیت آثار داشته باشیم. به‌نظر می‌رسد جشنواره فیلم فجر هر سال با ضعف‌های بیشتری برگزار می‌شود و این را می‌توانیم ناشی از عدم‌مشارکت مسئولان جشنواره یا دبیر آن با افراد زبده و کاربلد بدانیم. همین که جشنواره هر سال دبیرش را تغییر می‌دهد، می‌تواند یکی از دلایل مهم در ضعف برگزاری جشنواره باشد. از سوی دیگر، چرا باید تعداد زیادی فیلم انتخاب شود؟ تعداد کم اما فیلم‌های مهم و با‌کیفیت می‌تواند باعث اعتبار جشنواره باشد. حضور 33فیلم در بخش مسابقه و تعدادی فیلم در بخش ویژه تأثیری منفی در انتخاب فیلم‌ها دارد. انگار قرار است همه را راضی نگه دارند که تفکر اشتباهی است. فیلم‌های ارگانی و نهادی در جشنواره امسال هم حضور داشتند که بعضی از آن فیلم‌ها دچار ضعف‌های اساسی در متن و اجرا بودند و اساسا مشخص نیست این فیلم‌هایی که با بودجه کلان ساخته می‌شوند آیا در اکران عمومی مخاطب دارند؟ مثل همیشه ضعف اساسی در فیلم‌های جشنواره، فیلمنامه است. بیشتر فیلم‌های حاضر در جشنواره امسال می‌توانستند در بهترین حالت فیلم کوتاه باشند، اما بی‌منطق کش آمده‌اند، فارغ از اینکه بتوانند به سینما تبدیل شوند. اساسا بیشتر فیلم‌ها شروع خوبی دارند اما در مقطع میانی توان ادامه‌دادن ندارند حتی نمی‌توانند پایان‌بندی درست و متقاعد‌کننده‌ای داشته باشند. در فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه شاهد هیچ نبوغ خاصی در بیشتر آثار نبودیم؛ گاهی ایده‌ها خوب هستند اما شکل پرداخت به آنها کافی نیست، نمونه‌اش فیلم «بازی را بکش» یا «گوزن‌های خیابان». این فیلم‌ها در ایده متوقف می‌شوند و به‌دلیل عدم‌انسجام در شکل فیلمنامه، ساختار هم دچار ضعف می‌شود. بی‌شک رسول صدرعاملی به سینمای خودش بازگشته است. فیلمنامه‌ای سر‌پا با کارگردانی قدرتمند و بازی‌های درخشان مخاطب را تا پایان نگه می‌دارد. همین اتفاق برای فیلم «بچه مردم» افتاده است. محمود کریمی در نخستین ساخته سینمایی‌اش توانسته سینما پدید بیاورد و با بهره‌گیری از فیلمنامه استاندارد شخصیت و قهرمان بسازد. معتقدم فیلم‌هایی مانند «زیباصدایم کن»، «بچه مردم» و «سونسوز» از آثار مهم جشنواره محسوب می‌شوند اما حیف است که از فیلم «داد» ابوالفضل جلیلی یادی نکنیم. جلیلی دلبستگی خاصی به سینمای خودش دارد و اگر فیلم «داد» با استقبال مواجه نمی‌شود، به‌دلیل عدم‌شناخت از سینمای اوست. اما فیلم‌هایی که در بخش ویژه برای اهالی رسانه و منتقدان اکران شد، به‌مراتب از فیلم‌های بخش اصلی مهم‌تر بودند. فیلم‌هایی مثل «غریزه» یا «پیرپسر» که تعریف درستی از سینما هستند. اگر که این فیلم‌های توقیفی یا اصلاحی در بخش مسابقه بودند و داوران انصاف را رعایت می‌کردند، بیشتر سیمرغ‌ها برای این 2 فیلم بود اما حیف.... مخاطب نکته پایانی این یادداشت‌دبیر جشنواره است:« آقای شاهسواری، زمانی که یک فیلم مانند «قاتل و وحشی» مشکلات فراسینمایی برای اکران دارد، چرا بعد از چند سال توقیف‌بودن فیلم حرف از اکران آن در جشنواره می‌گویید؟ شما که اختیاری برای اکران آن ندارید، اعتبار خودتان را خدشه‌دار نکنید.»
ایده های خوب فیلم‌های ضعیف
تلاش ناکام برای راضی کردن همگان
در همینه زمینه :
فوتبال‌ایران