گزارش
روستای برکه‌ها
روستای کرمستج شهرستان لارستان با آب‌انبارهای وقفی‌اش یک جاذبه گردشگری است
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
جشن‌های آب، آیین‌های مربوط به آب‌خواهی یا باران‌خواهی و دست‌ساخته‌های مرتبط با برداشت آب، بازتابی از اهمیت زیاد آب در زندگی مردم این سرزمین است. بیراه نیست که حفر قنات هنر تمام‌عیار ایرانی در به دست‌آوردن آب جلوه می‌کند و در نقاط گرمسیر و کم‌آب، ساخت آب‌انبارهای موقوفی رواج بیشتری دارد. روستای کرمُستج شهرستان لارستان در استان فارس گل سرسبد ساخت آب‌انبارهای وقفی از روزگار قدیم است؛ رسمی که هنوز هم از سوی خیران دنبال می‌شود. حالا روستا با داشتن 258آبانبار به روستای برکه‌ها شناخته می‌شود. به‌گفته علیرضا خدیش، دهیار روستا، معماری گنبدی‌شکل آبانبار به یک جاذبه گردشگری برای روستا تبدیل شده‌است.
برکه تخم‌مرغی
کرمستج در بخش مرکزی شهرستان لارستان و در ۳۰ کیلومتری جاده لار-بستک قرار گرفته است. هر چند این روستا در محاصره کوه‌هاست، اما تابستان‌هایی گرم و سوزان دارد. منابع آب آشامیدنی اهالی روستا هنوز هم آب‌انبارهایی است که در قدیم با ساروج و حالا با سیمان و بتن ساخته و با آب باران پر می‌شود.
آبانبار یا حوض‌انبار یا برکه، حوض سرپوشیده‌ای است که برای ذخیره آب در زیرزمین ساخته می‌شود.
علیرضا خدیش، دهیار روستا به همشهری می‌گوید: «آبرسانی روستا به‌صورت هیأت امنایی از 2حلقه چاه عمیق و 2حلقه چاه نه‌چندان عمیق انجام می‌شود. آب به دستگاه آب‌شیرین‌کن می‌رود و بعد به شبکه لوله‌کشی روستا می‌رسد. آب انبارها هم در مسیر آب‌شیرین‌کن هستند.»
یکی از اهالی روستا به همشهری می‌گوید: «سال 1318هجری قمری از سوی حاج عبدالحمید زینل 2حلقه چاه به عمق 300متر برای روستا حفر شد.»
عبدالجبار درودی توضیح می‌دهد که هر یک از اهالی که کار خیر به دلش می‌افتد، بی‌شک به ساخت آبانبار موقوفی فکر می‌کند. آب‌انبارها هم کنار کوه‌ها ساخته می‌شود. بُر، گچ، لمی، سور، سوراخ، لوخور و زیره‌دان مهم‌ترین کوه‌ها از بین 10کوه دورتا دور روستا هستند و اسم آب‌انبارها هم به نام بانی آنهاست.
زیر سایه برکه
نشان برکه‌ها در روستای کرمستج لارستان را این ابیات به روشنی بیان می‌کند:
هرکجا برکه‌ای نشسته به خاک
بی‌شک آنجاست مرز لارستان
گر بهارش بگسترد دامن
می‌شود قالی بهارستان!
علیرضا خدیش، دهیار روستا می‌گوید: «داخل روستا 258آب انبار ساخته شده که قدمت برخی از آنها به قبل از اسلام می‌رسد.»
جذابیت گردشگری برکه‌ها در این است که سقفی گنبدی‌شکل دارد. گردشگرانی که وارد آبانبار می‌شوند، لحظاتی به تماشای جریان آب می‌نشینند و زیر سایه برکه نفسی تازه می‌کنند. برای داخل شدن به برکه باید از سنگ‌های مستطیلی بزرگی که شبیه پلکان ساخته شده، عبور کنند. روستاییان به زبان محلی به این پله‌ها «پاکنه» می‌گویند. معماری برکه‌ها طوری است که آب برکه‌ها به هم راه دارد. قبل از هر برکه، حوضی مستطیل‌شکل ساخته شده که گل و لای باران در آن جمع می‌شود و حکم یک مرحله تصفیه آب را دارد.
خدیش می‌گوید: «گاهی بعد از چند‌ماه باران می‌بارد. آن زمان از برکه آب برنمی‌داریم و به‌اصطلاح می‌گوییم آب امنه است. باید صبر کنیم تا گل‌و‌لای ته‌نشین شود.» مرکز بهداشت روستا نیز هر چند وقت یک‌بار برکه‌ها را کلرزنی می‌کند تا اهالی از سلامت آب مطمئن باشند.
در همینه زمینه :
گزارش
