ستاره و سیمرغ

سعید مروتی

چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، به سیاق چند دوره اخیر، بیشتر جولانگاه جوانان جویای نام است تا چهره‌های شناخته‌شده.روزگاری عیار فیلم فجر را با حضور یا عدم‌حضور داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی، بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، عباس کیارستمی، کیانوش عیاری،  ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول ملاقلی پورو در سال‌های بعد پرویز شهبازی، اصغر فرهادی، حمید نعمت‌الله و سعید روستایی می‌سنجیدند.فجر بازی بزرگان بود و سکوی پرتاب جوانان. سال‌هاست که فیلم فجر، به دلایل مختلف و متنوع از ترکیب پرستاره کارگردانان نام آشنا فاصله گرفته است.نتیجه اینکه هر سال با مشاهده خروجی کار هیأت انتخاب جشنواره با تعداد زیادی نام‌های ناآشنا مواجه می‌شویم.انبوه فیلم اولی‌ها و کارگردان‌هایی که با فیلم دوم و سوم به جشنواره می‌آیند، آسمان فیلم فجر را کم ستاره کرده است.اگر در دهه‌های 60، 70 و حتی 80 فیلم فجر با حضور پدیده وار چهره‌های نوظهور غافلگیر می‌شد، حالا سال‌هاست چاره‌ای جز دل بستن به جوانان ندارد.تغییر نسل فیلمسازان اتفاقی طبیعی است ولی این اصلا طبیعی نیست که بیشتر کارگردان‌های حاضر در جشنواره‌ای با قدمت طولانی را چهره‌های ناآشنا تشکیل دهند.جشنواره‌ای که به شکلی طعنه برانگیز، فیلم‌های خارج از مسابقه‌اش جذاب‌تر از فیلم‌های بخش رقابتی به‌نظر می‌رسند.

ابراهیم حاتمی کیا شاخص‌ترین نام میان سینماگران حاضر در جشنواره امسال است و همانطور که انتظار می‌رفت بلیت‌های فیلمش هم بیشتر و زودتر از بقیه فروش رفت.حاتمی کیا به همراه رسول صدرعاملی، از معدود بازماندگان جشنواره‌های باشکوه دهه‌های 60 و 70 است.اینکه او می‌تواند با فیلم تازه‌اش توجه تماشاگران را به سیاق سال‌های «ازکرخه تا راین» و «آژانس شیشه‌ای» جلب کند، شاید کلیدی‌ترین پرسش جشنواره امسال باشد. برای رونق جشنواره مهم است که بزرگان بزرگی کنند‌. در مورد رسول صدرعاملی هم این موضوع صدق می‌کند و همه دوست دارند موفقیتی از جنس «من ترانه پانزده سال دارم» برای صدرعاملی تکرار شود.

اما جوانان.تا همین جا و براساس چند نمایش خصوصی قبل از آغاز جشنواره فجر خبرهای امیدوارکننده‌ای درباره یکی دو فیلم اولی به گوش رسیده که یکی‌اش فیلم «بازی را بکش» است‌. فجر با این میزانسن نیاز به پدیده‌های پرفروغ و امیدبخشی دارد.سال‌هاست که در مورد فیلم فجر، کف انتظارات را لحاظ می‌کنیم و اگر قرار است امسال ماجرا متفاوت باشد باید به آنچه اعضای هیأت انتخاب پس از پایان کارشان گفتند خوش‌بین باشیم و ما هم که اساسا به امید زنده‌ایم.