باغی که پرفیض بود

سیدسروش طباطبایی‌پور

یکی از مراکز خرید پررفت‌و‌آمد در منطقه غرب تهران مرکز خرید تیراژه است؛مکانی با معماری نوین و فروشگاه‌هایی پرزرق‌وبرق، اما شاید زنان و مردانی که در این مرکز خرید 5طبقه قدم می‌زنند ندانند که روزگاری در این مکان روستاییانی زندگی می‌کردند که به برکت قنات آن، خاکی پربار داشتند و در باغ‌های روستایشان انار ،توت،گردو و انجیر می‌کاشتند. حالا در محله باغ‌ فیض قدمی می‌زنیم و یادی از گذشته و حال این محله قدیمی خواهیم کرد..

تاریخش

با توجه به بررسی درخت توتی که در میدان باغ فیض جا خوش کرده، این‌گونه به‌ نظر می‌رسد که این منطقه از حدود 700سال قبل زنده بوده و در آن زندگی جریان داشته، روستایی که نامش در گذشته «شاهک» بود و براساس سرشماری سال 1335شمسی، 333نفر در آن سکونت داشتند. شاهک تا اواخر دهه 1330شمسی شکل روستایی خود را حفظ کرد و از آن به بعد، آهسته‌آهسته رنگ و بوی شهری به‌ خود گرفت. می‌گویند یکی از مصفاترین باغ‌های این روستا به فردی به نام «فیض‌الله» تعلق داشت و به همین دلیل، نام او را برای این محله انتخاب کردند.

امامزادگانش
در گذشته، تنها محصولات این محله گردو و خرمالو و زردآلو بود و البته هویج و لوبیاسبز و گوجه‌فرنگی. اما سال‌هاست به برکت مقبره 2امامزاده به نام‌های حمیده خاتون و جعفر، از نوادگان امام موسی کاظم(ع) بعد مذهبی این محله باصفا هم زبانزد شده. این امامزادگان از معدود یادگاران بافت قدیمی این محله‌اند که در گذشته، 2گنبد گلی و ساختمانی خشتی داشت و در اوایل دهه 1370شمسی، شکلی امروزی‌‌ را به‌ خود گرفت.
در حیاط مقبره این امامزادگان، چشمه‌ای گوارا و درختانی تنومند هنوز حال و هوای باصفای گذشته را حفظ کرده است.

آرامگاهش
آرامگاه اهالی این محله حیاط همین امامزادگان بود که این روزها به‌ندرت پذیرای درگذشتگان است. اما اهالی محل معمولا وصیت می‌کردند در جوار این دوامامزاده به خاک سپرده شوند. علاوه بر مقبره برخی شهدای روزهای دفاع‌ مقدس، آرامگاه علمایی مثل آیت‌الله ملایری و آیت‌لله اصطهباناتی هم در این مکان است. فرج‌الله سلحشور، کارگردان سریال «یوسف پیامبر» هم در اینجا آرمیده است.

انقلابش
اهالی این محله مردانی آدابدان و مذهبی‌اند و البته در پیروزی انقلاب نقش‌آفرین بوده‌اند، اما چیزی که از آنها به‌طور خاص در تاریخ انقلاب باقی‌ مانده اعلامیه‌هایی از امام خمینی(ره) بود که در این محله نوشته و منتشر می‌شد. دلیلش هم کم‌جمعیت‌ و در حاشیه‌ بودن این محله بود که اهالی محله باغ فیض از این فرصت استفاده می‌کردند و دور از چشم ساواک، اعلامیه‌های امام را در شهر پخش می‌کردند.

امروزش
درست است که از باغ‌های این محله از گذشته‌های دور چندان اثری باقی‌ نمانده، اما همچنان این محله یکی از مناطق سرسبز تهران محسوب می‌شود. بوستان کاج، آسفالتی، شمشاد و... جزو این فضاهای عمومی باصفای این محله‌اند. این محله در سال‌های اخیر، با ساخت خانه‌های نوساز، شکلی مدرن به‌ خود گرفته و به‌دلیل وزش بادهایی که از جانب غرب می‌وزد هوایی مطبوع دارد؛به همین دلیل، باغ فیض همچنان یکی از محله‌های پرطرفدار غرب پایتخت است.