حیات دوباره بلدیه
درباره ساختمان شهرداری تهران که روزگاری نماد پایتخت بود و دوباره باشمایلی جدید در میدان امام خمینیره سر به آسمان می‌کشد
سیدسروش طباطبایی‌پور
ساختمان بلدیه روزگاری معروف‌ترین بنا در قلب تهران بود و با اینکه چند دهه پیش خراب شده، نام و یادش همچنان در شهر زنده است. آن ساختمان دیگر به تاریخ پیوسته، اما جایگزینی برای آن ساخته‌اند که قرار است دوباره نامش را با شکل و شمایلی جدید احیا کند. چند روز پیش، عبدالمطهر محمدخانی، سخنگو و رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران، خبر مراحل پایانی بازآفرینی بلدیه 100ساله تهران را اعلام کرد و مژده داد اسفندماه، درهای خانه شهر به روی شهروندان باز می‌شود. اما تاریخ بلدیه تهران چیست و از ساختمان پلاک یک در قلب تهران چه می‌دانیم؟
حیات دور و دراز ساختمان بلدیه
تهران در روزگار قدیم چند میدان عمومی داشت که یکی از آنها میدان توپخانه بود؛میدانی که در زمان ناصرالدین‌شاه احداث و حصاری از 2طبقه ساختمان طاق‌ضربی به دورش کشیده شد. این میدان چندین بار تجدید بنا شد. به گفته برخی تهران‌شناسان در سال1302 شمسی، بنای بلدیه تهران در ضلع شمال میدان ساخته و تکمیل شد؛ بنایی که معمارش نیکلای مارکف، معمار ایرانی-گرجستانی مقیم ایران بود. سردر این بنای زیبا بارها تغییر کرد تا اینکه در اواخر دهه1340 شمسی به‌کلی تخریب شد.
خانه شهردار منظم تهران
یکی از نخستین شهردارانی که در این ساختمان مستقر شد کریم‌آقا‌خان بوذرجمهری بود و چون خصلت نظامیگری داشت، تلاش کرد شهر را منظم‌تر از گذشته کند. در دوره 10ساله شهرداری او، دگرگونی‌هایی مثل خیابان‌کشی، آسفالت برخی خیابان‌ها و ساخت‌وسازها انجام شد. او تشکیلات بلدیه را کامل‌تر و اداره‌هایی مثل ساختمان مهندسی و تنظیف، ارزاق و امور خیریه را هم به شهرداری اضافه کرد. اولین محلی که در دوره ریاست او در شهرداری تهران آسفالت شد میدان توپخانه و جلوی همین ساختمان بلدیه بود.
مکث
حیات دوباره
در سال1390، بازآفرینی ساختمان بلدیه به همان سبک و سیاق گذشته با عنوان «خانه شهر» در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت و در سال1394 کارش آغاز شد. چندی پیش هم، پس از بازدید مدیران شهری از این مکان، اختصاص مبلغ 50میلیارد تومان در شورای شهر تهران به تصویب رسید و این ساختمان با کاربری فرهنگی و اجتماعی درهایش به روی مردم باز شد. ساختمان جدید خانه شهر از نخستین پروژه‌های بازآفرینی شهری است که با وجود طراحی و کاربری داخلی مدرن، شکل سنتی نمای آن نیز حفظ شده است. این بنا در زمینی به مساحت ۴۹۰۰مترمربع و زیربنای ۱۸هزار مترمربع در ۴طبقه ساخته شده است؛2طبقه روی زمین و 2طبقه زیر زمین. ازجمله جزئیاتی که در شکل ساخت این پروژه بزرگ شهری رعایت شده کاهش مصرف انرژی پس از بهره‌برداری از آن است. یک سالن چندمنظوره با ظرفیت 380نفر، موزه‌ای با رویکرد معرفی تهران، فضاهای نمایشگاهی، بام سبز و... از دیگر امکانات این شاهکار شهری است.
در همینه زمینه :
