گزارش
اسلام‌آباد محله نمونه می‌شود
مدیریت شهری با اجرای طرح‌های موضوعی و موضعی محله‌های فرسوده را احیا می‌کند
زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار
محله‌هایی که در مرز حریم و شهر قرار گرفته‌اند سال‌ها از طرح‌های نوسازی و احیا محروم بوده‌اند؛ از این‌رو مدیریت شهری دوره ششم نگاه ویژه‌ای به این محله‌ها داشته و با ارائه طرح‌های موضعی و موضوعی گام‌های مؤثری در احیای این محدوده‌ها برداشته است. اسلام‌آباد (نیایش) در منطقه ۲ ازجمله همین محله‌هاست که با تصویب طرح موضعی آن در کمیسیون ماده ۵، قرار است به محله نمونه تبدیل شود. سیدمهدی هدایت، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری آخرین وضعیت این محله و فرایند احیا و نوسازی آن را اینطور توضیح داده است که در ادامه می‌خوانید:
نوسازی با طرح‌های موضعی و موضوعی
برخی از محله‌های تهران دارای بافت فرسوده هستند که بنا به دلایلی ازجمله قرارگرفتن در حریم یا نوع کاربری و... امکان نوسازی آنها وجود نداشته است؛ بنابراین طرح‌های موضوعی (مکان‌های متروکه و...) و موضعی (فضاهایی که به لحاظ زمان و مکان با محدودیت مواجه بوده اند) تهیه و به کمیسیون ماده ۵ ارائه و تصویب شد. از طریق همین طرح‌ها نوسازی و احیای محله نفرآباد در منطقه ۲۰ و اسلام‌آباد در منطقه ۲ محقق شده است.
ساخت سکونتگاه‌های اصولی
محدوده اسلام‌آباد ۱۱۷ هکتار مساحت و ۵۱۰ قطعه (پارسل) دارد و ۸۳۰ خانوار در آن ساکن هستند. با ابلاغ طرح موضعی ۵۲قطعه که ۸۴خانوار در آنها زندگی می‌کنند، سند دارند و می‌توانند برای نوسازی بافت فرسوده، مجوز ساخت‌وساز بگیرند. ۷ هزار هکتار از این محدوده هم متعلق به شهرداری است که از این ظرفیت برای ساخت ۲ هزار واحد مسکونی (مسکن معوض) استفاده خواهیم کرد. به‌طورکلی با برنامه‌های پیش‌بینی‌شده و از طریق طرح موضعی، محله اسلام‌آباد احیا و سکونتگاه‌های اصولی ساخته می‌شود.
رونق ساخت‌وساز در اسلام‌آباد
محله اسلام‌آباد ازجمله محله‌های حاشیه‌ای پایتخت است که بافت‌های فرسوده آن نیاز به نوسازی دارند، اما قوانین بالادستی مانع از این کار می‌شدند؛ بنابراین طرح موضعی محله تهیه و نوسازی و بازآفرینی محله اسلام‌آباد (از روددره اوین درکه، حدفاصل جنوب مجموعه آتی‌ساز تا بزرگراه شهید همت) در دستور کار قرار گرفت. برای تسریع فرایند نوسازی در این محله، اقدامات پیش‌بینی شده در 3بخش (پیگیری اسناد، مسکن‌سازی و تجیمع) پیگیری می‌شود.
بخش اول
پیگیری مسائل اسنادی و حقوقی
بافت‌های مسکونی در محله اسلام‌آباد برخی سند دارند و تعدادی هم فاقد سند هستند؛ بنابراین بخش اول اقدامات شهرداری مربوط به پیگیری مسائل اسنادی و حقوقی است. در راستای این رویکرد دفتر تسهیلگری در محله مستقر شده و با مشارکت مردم اسناد و مدارک در قالب مصوبه شورای شهر (ویژه اسلام‌آباد) تهیه و صادر می‌شود. بررسی قولنامه‌ها، اسناد و پیگیری موضوع زمان تحویل مسکن معوض توسط شهرداری هم در حال انجام است.
بخش دوم
مسکن‌سازی با شرایط خاص
بخش دیگر اقدامات مربوط به ساخت واحدهای مسکونی در محله اسلام‌آباد است که در ۳ بخش آن را پیگیری می‌کنیم؛ یک بخش ساخت مسکن معوض است، بخش دیگر به ساکنانی که سند دارند مربوط می‌شود که می‌توانند بدون معطلی مجوز ساخت‌وساز بگیرند و بخش سوم هم شامل ساکنانی است که به‌دلیل ساخت مسکن در شیب (ماسوله) نیاز به بازتنظیم اراضی دارند و شهرداری هم سعی می‌کند با حل مسائل زیرساختی به آنها کمک کند.
بخش سوم
در بخش دیگری از احیای محله اسلام‌آباد، موضوعات مربوط به بازتنظیم شهری پیگیری می‌شود؛ به این معنا که ساکنان این محله باید اراضی را تجمیع کنند تا بتوانند دوباره با رعایت اصول نظام‌مهندسی، ساخت‌وساز داشته باشند. تعهد شهرداری در اسلام‌آباد تنها در بخش مربوط به ساخت مسکن معوض است. برای ساخت این خانه‌ها و تامین خدمات حدود 6هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است.
ایجاد زیرساخت‌های جدید
زیرساخت‌های حدود هزار و ۵۰۰واحد مسکن معوض آماده شده است. اقدامات مربوط به صدور پروانه از سوی سازمان نوسازی صورت‌گرفته و با انتخاب شریک، ساخت‌وساز انجام خواهد شد. با ساخت مسکن‌های معوض، ساکنان سریع‌تر به واحدهای جدید منتقل می‌شوند و فرایند نوسازی تسریع خواهد شد. همچنین یک پروژه خدماتی با عنوان «فراهنگ» (مرکزی ویژه سالمندان) پیش‌بینی‌شده که در کنار ساخت مسکن اجرایی خواهد شد و سعی داریم همزمان با مسکن‌سازی، تأمین سرانه‌ها را هم پیگیری کنیم.
مساعدت شهرداری با ساکنان اسلام‌آباد
جلسات متعددی با معاون شهرسازی شهردار تهران و رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره طرح نوسازی اسلام‌آباد داشته‌ایم. به‌هرحال ساکنان این محدوده با توجه به شرایطی که دارند، نیازمند حمایت و مشوق‌هایی در حوزه ساخت‌وساز هستند. براساس تصمیمات گرفته شده قرار است شورا و شهرداری مساعدت‌هایی در بخش‌های عوارض و امور مربوط به شهرسازی داشته باشند و ساکنان برای نوسازی می‌توانند از این مساعدت‌ها بهره‌مند شوند.
محله‌ای خوب در غرب تهران
با برنامه‌های طراحی شده، اسلام‌آباد به یکی از محله‌های بسیار خوب و نمونه در غرب تهران تبدیل خواهد شد. مردم نیز در این مسیر همراهی خوبی دارند و امیدواریم با تداوم این همراهی، طرح اسلام‌آباد به نتیجه برسد. با انجام اقدامات در بخش بازتنظیم سند و صدور پروانه، پرداخت وام مسکن معوض، تأمین خدمات و اتصال گردشگری از ده‌ونک به اسلام‌آباد، به‌نظر می‌رسد در موضوعات گردشگری، مسکونی، فضاهای عمومی باکیفیت و... شاهد ایجاد ظرفیت‌های خوبی باشیم.
انتخاب شریک برای مسکن‌سازی
شهرداری تهران قرار است مسکن معوض در محله اسلام‌آباد احداث کند و این کار با مشارکت بخش خصوصی و انتخاب شریک انجام می‌شود. فراخوان جلب مشارکت در ساخت این مسکن‌ها منتشر شده، اما هنوز شریکی که اهلیت و توانمندی لازم را داشته باشد، انتخاب نکرده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم تا یک‌ماه آینده این موضوع تعیین‌تکلیف شود. ساخت این مسکن‌ها توسط شهرداری و با مشارکت شریک ازجمله بخش‌های مهم طرح موضعی محله اسلام‌آباد است که امیدواریم به‌زودی عملیاتی شود.
تعیین‌تکلیف قانونی اسلام‌آباد
سیدمهدی هدایت، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران:محله اسلام‌آباد (نیایش) یکی از سکونتگاه‌های غیررسمی تهران است و نداشتن سند ملکی، باعث شد تا طرح بازآفرینی و احیای محله با تأخیر انجام شود. با پیگیری‌های مدیریت شهری دوره ششم، طرح موضعی این محله تهیه و در کمیسیون ماده ۵ تصویب شد. درواقع با این اقدام شهرداری گامی در راستای تعیین‌تکلیف قانونی این محله برداشت و بازآفرینی و احیای این محله با رویکرد حفظ حریم روددره درکه و فضاهای سبز بزرگراه شهید چمران انجام می‌شود.
جزئیات طرح بازآفرینی اسلام‌آباد
به‌رسمیت‌شناختن ساکنان به‌عنوان مالکان اصلی
تأمین سرانه‌های درمانی، آموزشی، بهداشتی، فضای سبز و کلانتری
ارائه بسته تشویقی برای نوسازی بافت‌های فرسوده
ساخت ۲هزار واحد مسکونی در طرح مسکن معوض
تکمیل طرح بازآفرینی محله در ۲ تا ۳سال
