تهران‌نامه
قهوه‌خانه پاتوق اصناف تهرانی
قهوه‌خانه‌ها در هویت تاریخی تهران ریشه دارند؛ اما در دوره صفویه تعدادشان افزایش یافت تا اینکه در دوران قاجار هر قهوه‌خانه به صنف و پیشه خاصی اختصاص داشت و به‌نوعی این مکان به انجمن هر صنف تبدیل شده بود. در زمان آقامحمدخان پایتخت ایران از اصفهان به تهران تغییر کرد و این جابه‌جایی باعث شد قهوه‌خانه‌ها در تهران رونق بگیرند و تعداد آنها زیاد شود. پس از واردشدن چای به ایران کم‌کم ذائقه مردم تغییر کرد و دم‌کرده چای در میان آنها رواج یافت. پس از آن، در نیمه دوم قرن سیزدهم، چای جای قهوه را در قهوه‌خانه‌ها گرفت؛ اما نام قهوه‌خانه به همان صورت باقی ماند. با به حکومت رسیدن ناصرالدین‌شاه در همه نقاط مختلف شهر قهوه‌خانه راه‌اندازی شد و کم‌کم قهوه‌خانه‌ها به‌عنوان یک واحد صنفی فعال جای خود را بین مردم باز کردند. قهوه‌خانه‌ها در تهران قدیم علاوه بر مکانی برای نوشیدن چای یا قهوه، خوردن ناهار و کشیدن قلیان یا چپق، محلی برای اجتماعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز بودند؛ به همین‌خاطر در اواخر دوره قاجاریه اغلب اصناف در قهوه‌خانه‌ای پاتوق می‌کردند و هرکدام از قهوه‌خانه‌ها مخصوص یک صنف بود. این پاتوق‌ها برای اعضای هر صنف حکم رسانه‌های امروزی را داشت. در این پاتوق‌ها اخبار جامعه همان صنف، نرخ دستمزد و اطلاعات فنی برای تازه‌کاران و احیانا تغییراتی که قرار بود رخ بدهد طرح و بررسی می‌شد.
در همینه زمینه :
