رکوردداری محله اعیان‌نشین‌ها
موضوع: بیشترین حمام در کدام محله بود
ویژگی: اودلاجان با 50حمام عمومی بیشترین حمام را داشت
ساخت حمام در محله‌های تهران قدیم در کنار مسجد و بازار متداول بود، اما با انتخاب تهران به‌عنوان پایتخت، به‌مرور بر شمار حمام‌ها نیز افزوده و در هر محله حمام جداگانه‌ای ساخته شد. حمام‌های عمومی در ساعات اولیه صبح به زنان اختصاص داشت. براساس آمار در سال 1231تعداد ابنیه دارالخلافه تهران بررسی و تعداد حمام‌های محله‌ها 153باب عنوان شده است.
در زمان قاجار، اودلاجان جزو محله‌های اعیان‌نشین تهران بود و در اصل با 2619خانه و 1146دکان بزرگ‌ترین محله شهر و مرفه‌نشین‌ترین آنها به‌حساب می‌آمد. رجال زیادی هم آنجا خانه داشتند؛ از قوام‌الدوله، نصرالدوله، مدرس و مؤتمن‌الاطبا گرفته تا امین‌نظام، عزت‌الدوله و ملک‌الشعرا؛ به همین‌خاطر امکانات رفاهی در این محله مطلوب‌تر از سایر محله‌ها بود. محله اودلاجان در آن زمان به غیر از حمام‌های شخصی، با بیش از 50 باب حمام عمومی در میان محله‌های تهران پیشتاز بود. همچنین برخی از این حمام‌ها را پیروان دیگر ادیان می‌ساختند. بر این اساس، نخستین حمام یهودیان تهران در این محله بنا شد. حمام کلیمی‌ها در خیابان سیروس سابق و حمام ارامنه در خیابان ارامنه سابق بود. حمام‌ها در زمینه بهداشت و درمان فعالیت بسیاری داشتند و علاوه بر آن برخی از آنها از جنبه‌های مختلف ازجمله معماری یا داشتن بخش‌های متعدد، شاخص بودند.
داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، درباره این حمام شاخص می‌گوید: «در باغ نگارستان در دوره فتحعلی‌شاه حمامی تابستانی احداث شد که سرسره داشت. باغ نگارستان که در زمان خود هم عظمت و اهمیت بالایی داشت، یکی از بناهای قدیمی و تاریخی تهران است که بیش از 2قرن از عمر آن می‌‌گذرد. این مکان، در سال 1185 به‌عنوان یک اقامتگاه تابستانی به دستور فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شد. در وسط باغ حیاط خلوت و ساختمان‌های یک طبقه، در قسمت جنوبی حیاط تالار مصور و در جبهه شمال‌غربی نیز حمامی با ستون‌های سنگی حجاری شده و منقش با سنگ‌های مرمر قرار داشت که گفته می‌شود قائم‌مقام فراهانی در این حمام به قتل رسید. این حمام سرسره نامیده می‌شد. کشیک‌خانه و محل سکونت نگهبانان و خدمه نیز در ورودی باغ واقع بود. تنها بنای قاجاری باقی مانده از باغ نگارستان حوض‌خانه است که اکنون به موزه هنرهای ملی تبدیل شده است.»
