بیابانزایی شدید در سمنان
قریب ۶۰ درصد گستره جغرافیایی استان سمنان درگیر بیابانزایی زیاد و خیلی شدید است.
علی ترابی، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: با توجه به شرایط خاص استان در حوزه پیشروی کویر و بیابان باید برای مقابله با این پدیده برنامهریزی مناسبی صورت گیرد. کارشناسان حوزه اقلیم و بیابان معمولا شدت بیابانزایی را در گسترههای جغرافیایی در 4سطح «خیلی شدید، زیاد، متوسط و کم» تقسیمبندی میکنند که بر پایه همین مطالعات 13درصد استان سمنان درگیر بیابانزایی زیاد است.
ترابی با بیان اینکه بیش از ۴۶درصد از کل استان درگیر بیابانزایی خیلی شدید است، ادامه داد: این گستره پهناور که دربرگیرنده اراضی فاقد پوشش گیاهی است، عمدتا در مناطق جنوبی استان قرار دارد. سطحی معادل ۳۷درصد از کل گستره استان نیز در ذیل مناطق با شدت بیابانزایی متوسط تقسیمبندی میشود. براساس تقسیمبندیهای انجام شده که در این پژوهش انجام شده تنها 4درصد از اراضی استان با شدت بیابانزایی کم روبهروست و همین گویای شرایط بیابانی حاکم بر گستره جغرافیایی استان است. اصلیترین عوامل مؤثر در بیابانزایی در این محدوده حدودا 4درصدی ناشی از تخریب پوشش گیاهی به واسطه دامداری و چرای بیرویه دام و همچنین ناشی از پدیده شیب زیاد اراضی است. تخریب پوشش گیاهی و خاک به واسطه اثرگذاری عوامل انسانی از مهمترین دلایل بروز پدیده بیابانزایی است و معمولا این تخریبها متاثر از دلایل متفاوتی همچون بهرهبرداری بیرویه از منابع آبی زیرزمینی، چرای بیرویه، ورود دام فراتر از ظرفیت به مناطق، قطع درختان و آسیب به اراضی جنگلی و مرتعی، بوتهکنی، توسعه کشاورزی در اراضی غیرمستعد و مناطق کمآب، رویکرد سنتی به آبیاری و باغداری و... است. بیش از ۲/۵ میلیون هکتار از گستره 7/9 میلیون هکتاری استان فاقد پوشش گیاهی و دارای اقلیم خشک و فراخشک است؛ ضمن اینکه بخش وسیع دیگری از گستره استان نیز دارای پوشش گیاهی کم و ناچیزی است.
وی با اشاره به اهمیت احیای سفرههای زیرزمینی و پرهیز از پیشروی بیشتر بیابان بر ضرورت توجه بیش از پیش مسئولان به طرحهای آبخیزداری تأکید کرد و گفت: کمک به توسعه و افزایش سطح جنگلهای دستکاشت، توجه بیشتر به اصلاح الگوی کشت، اجرای طرحهای بیابانزدایی، نهال کاری و... میتواند به کاهش مخاطرات در این بخشکمککند.