گعده ریش‌سفیدان در حمام
سه کنج دیوار لنگ قرمزی که زیر آفتاب سوزان دیگر رنگ و رخی برایش نمانده، آویزان است و بالای آن با قلم نوشته شده «گرمابه سرتخت»؛ حمام قدیمی محله سرتخت که همچون گذشته تنور هیزمش گداخته و گرم است و اهالی به این مکان برو و بیا دارند.
شاید یکی از دلایل رونق این حمام، همجواری آن با آستان مقدس حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است و اینکه مسافران و زائران این آستان قبل از زیارت سری به این حمام می‌زنند. علی‌اکبر علی‌محمدی، گرمابه‌دار قدیمی حمام سرتخت روایت‌هایی شنیدنی از نیم قرن حضورش در این مکان دارد؛ از روانه کردن آب با تلمبه و در تاریکی هوا به خزینه‌ها گرفته تا مراسم و آدابی که میان اهالی سرتخت رسم بود و در حمام انجام می‌دادند. محمدی درباره تاریخ حمام سرتخت می‌گوید: «این حمام 3خزینه داشت؛2خزینه آب گرم و یک آب سرد. هنوز هم آب انبار قدیمی این حمام وجود دارد. آب را با تلمبه از آب انبار کشیده و در جوی می‌انداختیم و در نهایت به سمت خزینه هدایت می‌شد. آن زمان برای گرم‌کردن آب خزینه‌ها زیر منبع آب، آتش روشن می‌کردند و برای افروختن آن، قبل‌تر زغال سنگ و بعدها چوب و هیزم کاربرد داشت. 55سال از فوت صاحبان اصلی این حمام می‌گذرد و اکنون 16وارث دارد. در گذشته اغلب در هر مکانی که آب انبار قرار داشت، حمام را هم همانجا می‌ساختند. 2- 3ساعت قبل از اذان صبح که حمام را باز می‌کردیم، صف طویلی پشت در حمام بسته می‌شد. 40نفر زن و مرد بقچه و قالیچه به‌دست منتظر بودند. آن دوران اغلب خانواده‌ها فرزندان متعددی داشتند. به همین‌خاطر چند ساعت زمان می‌برد تا همه آنها را بشویند و حتی ناهار را هم با خودشان می‌آوردند و آنجا می‌خوردند. همچنین حمام سرتخت پاتوق ریش‌سفیدان محل بود و ماه مبارک رمضان از افطار تا سحر در این مکان گعده می‌کردند.»
هرچند این روزها با ساخت و سازهای انجام شده در محله سرتخت، سقف آب انبار در میان آنها گم شده، اما روزگاری نه چندان دور این سقف بیش از 10متر ارتفاع داشت و وسط میدان سرتخت واقع بود. به همین‌خاطر غروب‌ها اهالی روی آن می‌نشستند و احشامشان را به درخت توت بزرگی که وسط میدان قرار داشت و میخ‌طویله‌های زیادی در آن فرو رفته بود، می‌بستند. جشن‌های محلی هم مثل جشن نیمه شعبان در این محل برگزار می‌شد. نقال‌ها هم روی آب انبار نقالی می‌کردند و جمعیتی دور آنها جمع می‌شد.» امیرمحمد عطارنژاد از ساکنان قدیمی شهرری درباره هویت تاریخی این حمام می‌گوید: «حمام سرتخت یکی از حمام‌های قدیمی شهرری است. چون زمین‌های این بخش به خاندان کنی تعلق داشت، از آیت‌الله کنی به‌عنوان سازنده این حمام نام می‌برند. در گذشته این حمام خزینه کوچکی داشت که عمومی بود. بعدها آن را تفکیک کرده و تغییر دادند. اکنون هم خصوصی و هم عمومی است. سرکوچه حمام یک فشاری آب بود که اهالی را دور خودش جمع می‌کرد.»
در همینه زمینه :
