گزارش
گوش شنوا برای درد مردم
خبرنگار همشهری در مسیر اتوبوس راه‌آهن تا تجریش از مسافران پرسید: اگر عضو تیم اتاق فکر دولت بودید چه پیشنهادهایی را برای حل مشکلات کشور ارائه می‌کردید؟
مهدیه تقوی راد | خبرنگار:
«تشکیل اتاق فکر» با همفکری نخبگان، خبری بود که محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور آن را هفته گذشته رسانه‌ای کرد و گفت: حسن روحانی، رئیس‌جمهور از وزرا خواسته است تا با تشکیل اتاق‌های فکر از نظرات نخبگان، اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف برای حل مشکلات کنونی کشور استفاده شود، اما اگر مردم شهر عضو اتاق فکر دولت بودند چه پیشنهادهایی را مطرح می‌کردند و به‌اعتقاد آنها حل چه مشکلاتی باید در اولویت قرار می‌گرفت و خواسته‌های آنها از اتاق‌های فکر دولتی چه بود؟ خبرنگار همشهری در آستانه گفت‌وگوی تلویزیونی رئیس‌جمهور با مردم که قرار است سه‌شنبه‌شب پخش شود، در مسیر خط اتوبوس بیآرتی میدان راه‌آهن تا ایستگاه تجریش با مسافران همراه شده و از آنها خواسته که انتظاراتشان را از دولت بیان کنند و بگویند اگر عضوی از اتاق فکر دولت بودند، حل چه مشکلی را در اولویت قرار می‌دادند.
ساعت 10و نیم صبح است و پایانه معین در ابتدای میدان راه‌آهن با اتوبوس‌های دوکابینه قرمز رنگ تزئین شده است. این پایانه به‌رغم تغییر ساعات کار ادارت دولتی مملو از جمعیت است و بیشترین تعداد مسافران را بانوان تشکیل می‌دهند. گرمای بی‌رحم تیرماه هم باعث نشده از تعداد مسافران این خط کاسته شود.
ثبات به اقتصاد بازگردد
خانم محمدی که 34، 35سال دارد و خانه‌دار است برای خرید پیراهن از سه‌راه جمهوری این مسیر را انتخاب کرده. او در پاسخ به سؤال همشهری درخصوص تشکیل اتاق فکر در دولت می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین مسائلی که الان دولتمردان باید به آن توجه کنند مسئله گرانی است که به اقشار ضعیف جامعه فشار وارد می‌کند. اگر وضعیت اقتصادی، ثبات داشته باشد نارضایتی‌ها و نگرانی‌هایی که در ماه‌های اخیر گریبانگیرمان شده کمتر می‌شود.» به گفته او هم‌اکنون تنظیم وضعیت بازار خیلی مهم‌تر از دیگر مسائل است؛ «مردم باید اطمینان داشته باشند که هر روز چیزی گران نمی‌شود و این کار دولت است که ثبات را به بازار برگرداند، نباید هر روز شاهد گران شدن چیزی باشیم. اگر من عضو اتاق فکر دولت بودم اعلام می‌کردم که باید تمام هم و غم خودمان را برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی مردم بگذاریم چرا که اگر این مشکل درست شود، بقیه مسائل مانند موضوع ازدواج جوانان، بحث خانه‌دار شدن مستأجران، اشتغال و... به‌دنبال آن حل می‌شود.»
از نسل جوان در اتاق فکر استفاده شود
علیرضا عربشاهی یکی دیگر از مسافران هر روزه خط راه‌آهن- پارک وی است. او دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی است و مثل بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاه در شغل مرتبط با رشته تحصیلی‌اش مشغول به‌کار نیست. عربشاهی که کارمند یک شرکت طراحی داخلی و دکوراسیون در خیابان مطهری است، می‌گوید: «جوانگرایی باید در اولویت قرار گیرد، بهتر است در اتاق فکری که قرار است تشکیل شود از تعداد افراد مسنی که احترام زیادی برایشان قائلیم و سال‌هاست در رأس کارها هستند کاسته شود و به جوانان هم بها داده شود. بخش مهمی از جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند و قرار است برای حل مشکلات آنها که معضلات اصلی کشور است تصمیم‌گیری شود؛ پس باید در اتاق فکرها جوانان حضور داشته باشند. وقتی نسل جوان کشور می‌بینند که در سطوح عالی نظراتشان شنیده می‌شود امیدوار خواهند شد و فراموش نکنیم که یکی از نیازهای اصلی ما، امید به آینده به‌خصوص در نسل جوان است.»
به گفته او بارها و بارها درخصوص جوانگرایی صحبت شده است اما در کابینه دولت غیراز یک وزیر بقیه مسئولان پا به سن گذاشته و اکثرا بازنشسته هستند که با تفکرات قدیمی می‌خواهند کشور را همچنان مانند دهه‌های قبل اداره کنند؛ درحالی‌که جهان تغییرات جدی کرده است.
هزینه‌های درمانی کاهش پیدا کند
بیآرتی راه‌آهن - تجریش به ایستگاه منیریه می‌رسد. ایستگاه مملو از مسافر است؛ به‌گونه‌ای که تعدادی از مسافران منتظر، مجال سوار شدن به اتوبوس را پیدا نمی‌کنند و به ناچار باید صبر کنند تا اتوبوس بعدی به ایستگاه برسد. اشرف خانزاده، دانشجوی سال ششم پزشکی است که برای رفتن به بیمارستان فیروزگر منتظر رسیدن اتوبوس ایستاده تا در گرمای ظهر تابستان خود را به کلاس‌های عملی‌اش در بیمارستان در نزدیکی میدان ولیعصر برساند. او می‌گوید: من در حیطه تحصیلی و کاری خودم می‌توانم صحبت کنم. الان وضعیت درمان کمی سخت شده است؛ برخی داروهای مربوط به بیماران سرطانی و بیماران خاص هزینه بالایی دارند و بسیاری از خانواده‌ها توانایی تهیه داروها را ندارند، خیرین سلامت اگر چه کمک‌حال این خانواده‌ها هستند اما باز هم هستند خانواده‌هایی که از پس هزینه‌های درمان برنمی‌آیند. وضعیت دفترچه‌های بیمه درمانی هم که مشخص است، بیشتر پزشکان به‌دلیل بدعهدی سازمان‌های بیمه‌گر حاضر به امضای قرارداد با بیمه‌ها نیستند؛ من اگر عضو اتاق فکر بودم پیشنهاد می‌کردم که حل مشکلات درمانی جزو اولویت‌های اصلی قرار گیرد؛ بحث دارو و درمان برای بیماران حیاتی است. او با اشاره به صحبت‌های مقام معظم رهبری درخصوص اینکه مردم در زمان بیماری غیراز درد بیماری نباید درد دیگری داشته باشند، گفت: الان با وضعیت نامناسب اقتصادی و گران شدن داروها و خارج شدن برخی داروها از پوشش بیمه‌ای، مشکلات مردم در زمینه دارو و درمان زیادشده است و باید چنین بحث‌هایی در اتاق فکر دولت جای وی‍ژه داشته باشد و اقدامات جدی صورت گیرد؛ یکی از شعارهای مهم اجتماعی دولت حسن روحانی کاهش هزینه‌های درمان مردم بود که با طرح تحول سلامت در ابتدا اقدامات خوبی شکل گرفت ولی ادامه پیدا نکرد.»
مذاکره و دوستی با دنیا نیاز کشور است
عاطفه اکبری دانشجوی دکتری روانشناسی است که برای شرکت در کلاس‌های آمادگی آزمون زبان انگلیسی به خیابان فاطمی می‌رود. اکبری که منتظر اتوبوس ایستاده می‌گوید: «آمریکا تلاش می‌کند تا با تحریم‌ها کشور را منزوی کند و حتی به سمت جنگ ببرد ولی مسئولان وزارت خارجه با دیپلماسی و دوستی با کشورهای مختلف علاوه بر دفاع از حقوق مردم باید این برنامه‌ریزی ضد‌ایرانی آمریکا را به هم بریزند. ما باید بیش از گذشته به جهان نشان دهیم که به‌دنبال دوستی با کشورها هستیم.»
میثم مرادی، دانشجوی ترم سوم دانشگاه شهید بهشتی است که روبه‌روی پارک ملت با یکی از دوستانش مغازه فست فود دارد. او که برای انجام یک کار اداری به خیابان شهید بهشتی آمده و منتظر اتوبوس در ایستگاه پله اول برای بازگشت به مغازه است، می‌گوید: در اتاق فکر باید از همه احزاب و گروه‌ها، حتی مخالفان سر سخت دولت حضور داشته باشند. به گفته او دولت باید تلاش کند تا چند صدایی در کشور ایجاد شود و گوش شنوا برای شنیدن مشکلات مردم وجود داشته باشد.
ایستگاه پارک وی یکی از شلوغ‌ترین ایستگاه‌های بیآرتی است. خانم منزوی منشی یک شرکت خصوصی که بعد از تعطیل‌شدن اداره تصمیم گرفته تا برای خرید به بازار تجریش برود و در این ایستگاه منتظر اتوبوس است، می‌گوید: متأسفانه فاصله‌های زندگی در کشورمان بسیار زیادشده است و شاهدیم برخی افراد ویلا‌نشین با فساد سرنوشت اقتصاد و مردم را تغییر می‌دهند و تا این وضعیت هست امید چندانی به بهبود شرایط وجود ندارد. اگر من عضو اتاق فکر بودم مردم حاشیه نشین را در اولویت قرار می‌دادم و با شفافیت کامل به مردم، افرادی را که فساد می‌کنند معرفی و با آنها برخورد می‌کردم.» او می‌گوید: «باید صرفه‌جویی در کشور به ارزش تبدیل شود، با نجومی‌ها برخورد صورت گیرد، در ادارات دولتی هزینه‌ها کاهش یافته و به مردم گزارش شود.»
حل مسائل سیاسی در اولویت باشد
آقای میانسالی که ملبس به لباس روحانیت است، در پایانه تجریش از اتوبوس پیاده می‌شود. او با بیان اینکه دانش آموخته دانشگاه امام صادق(ع) در مقطع کارشناسی ارشد علوم سیاسی است، می‌گوید: کاش زودتر از اینها فکری برای تشکیل اتاق فکر می‌شد، اتاق فکر نه الان که باید در ابتدای پیروزی انقلاب تشکیل می‌شد، الان تشکیل این اتاق فکر نوشداروی بعد از مرگ سهراب است، در دهه 70 و80 شاهد اعتراضات زیادی بودیم که شاید اگر این اتاق فکر را داشتیم و به نخبگان اعتماد می‌کردیم، شاهد اعتراضات مختلف در کشور نبودیم و اصلا با مشکلاتی مانند بحران آب، اقتصاد و... روبه‌رو نمی‌شدیم. به گفته او رسیدگی به وضعیت اقتصادی از مهم‌ترین مسائلی است که باید با توجه به تجربیات استادان دانشگاه و بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان جوان و البته افرادی که تا‌کنون جایی در تصمیمات نداشته‌اند، مورد توجه قرار بگیرد. این اتاق فکر باید در همه زمینه‌ها تشکیل شود ولی حل مسائل اقتصادی و سپس مسائل سیاسی باید در اولویت باشد.
وقت عمل است؛ نه حرف
ایستگاه مهدیه در تقاطع خیابان ولی عصر و مولوی تهران یکی از ایستگاه‌های تقاطعی خط بیآرتی است و مسافران زیادی در این خط با خط پایانه خاوران رد و بدل می‌شوند. خانم میرعلوی قصد دارد با دختر دوساله‌اش که در آغوشش جا خوش کرده به خیابان مطهری برود. بعد از اینکه یکی از مسافران جایش را به او می‌دهد، می‌گوید: «در سال‌های اخیر و البته در دولت‌های قبل هم باید این اتاق فکر تشکیل می‌شد، الان با این وضعیت نامتعادل اقتصادی که لحظه به لحظه قیمت‌ها بالا می‌رود و فروشندگان از فروش کالاهایشان خودداری می‌کنند یکی از کارهایی که باید به‌صورت ضرب‌الاجل در دولت انجام شود، بهبود وضعیت معیشت مردم است، باید با فساد برخورد جدی صورت گیرد. اینکه تنها چند نفر را به‌دلیل خریدن سکه‌ها و فسادهای دیگر دستگیر کنند مرهمی برای زخم عمیق اقتصادی کشورمان نیست، انتظار مردم از دولت ریشه‌کنی فساد است و البته نه‌تنها در حرف که به‌صورت عملی.» او که دانش‌آموخته رشته اقتصاد است، می‌افزاید: «بسیاری از مشکلات اقتصادی در کشور ما مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه سال‌ها و دهه‌هاست که با آنها دست به گریبان هستیم و مشخص نیست چرا هیچ دولتی حاضر نیست برای یک‌بار دست به اصلاحات اساسی بزند. اگر من عضو اتاق فکر بودم به جای حرف‌های قشنگ که معمولا در این جلسات زده می‌شد پیشنهاد می‌دادم کارهای عملیاتی و جدی شروع شود، باید کشور برای تحریم‌ها آماده باشد.»
اتاق بحران تشکیل شود نه فکر
نبود نیمکت کافی برای نشستن مسافران باعث شده تا گرمای تابستان مسافران ایستاده در ایستگاه سه راه جمهوری را بیشتر کلافه کند. تعداد زیادی از مسافران نایلون‌های خریدشان را در دست دارند و در انتظار اتوبوسی خلوت هستند تا ادامه مسیر دهند اما با نزدیک‌تر شدن به ساعات ظهر نه‌تنها از تعداد مسافران کاسته نمی‌شود که دقیقه به دقیقه بر تعداد مسافران منتظر افزوده می‌شود. همین وضعیت در ایستگاه پارک دانشجو هم قابل مشاهده است و در نهایت باعث می‌شود که تعدادی از مسافران با هل دادن دیگران تلاش کنند تا سوار اتوبوس شوند. صدیقی مردی میانسال که وکیل دادگستری است تازه از بین خیل مسافران پیاده شده است. گوشه کتش از فشار مسافران چروک شده ولی می‌گوید که در ترافیک سنگین خیابان‌های پایتخت بهترین گزینه برای سریع‌تر رسیدن به محاکم قضایی استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی است ولو اتوبوس‌های مملو از مسافر باشد. او می‌افزاید: دولت در وضعیت فعلی جامعه به جای اتاق فکر باید اتاق بحران تشکیل دهد زیرا کشور در شرایط ویژه‌ای است و باید برای روزهای تحریم آماده شویم و دولت با مردم حرف بزند، بی‌ثباتی اقتصادی، تهدیدات خارجی و... همگی وضعیت را سخت کرده‌اند و برای عبور از بحران باید همه در کشور کنار هم و همراه هم باشیم. اتاق فکر باید سال‌ها قبل تشکیل می‌شد و امروز با استفاده از تجربیات آن می‌توانستیم مسائل را حل و فصل کنیم ولی با همه اینها باید الان از نظرات نخبگان و مردم برای اداره کشور استفاده کنیم. باید دولت تغییر وزرا را شروع کند و از افراد جوان بهره گیرد، اگر وزیری ضعیف عمل کرده و نتوانسته بازار را اداره کند باید عوض شود و این انتظار مردم است.
در همینه زمینه :