زیباترین مرز آبی ایران

محمود مولایی-روزنامه‌نگار

رود ارس که به زبان آذری «آرازچای» گفته می‌شود، زیباترین مرز آبی کشور است. مسیر رود ارس علاوه بر اینکه مرز میان ترکیه و ارمنستان را تعیین کرده، مرز میان ایران با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکیه هم محسوب می‌شود؛ مرزی در شمال ایران که به واسطه طبیعت زیبای منطقه ارسباران نقش پررنگی را در زیبایی‌های بصری این منطقه ایفا کرده است.

پل تاریخی

قدمت طولانی پلی که از روی رودخانه ارس عبور می‌کند یکی از جاذبه‌های دیدنی این منطقه به‌حساب می‌آید؛ پل خداآفرین که در نقطه صفر مرزی ایران و جمهوری آذربایجان قرار دارد. این پل در سمت ایران در منطقه قره‌داغ و شهرستان خداآفرین و در سمت جمهوری آذربایجان در منطقه قره‌باغ شهر جبرائیل و نزدیکی سد خداآفرین قرار گرفته است.
این پل از آثار تاریخی آذربایجان‌شرقی است که با ۱۵قوس در قرن ۱۵میلادی بنا شده و در تاریخ ۵اسفند ۱۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.‌

جزیره‌های کوچک و بزرگ

در بستر رود ارس ۸۰۵جزیره کوچک و بزرگ خالی از سکنه وجود دارد که به زبان محلی به آنها «شام» می‌گویند.  بر پایه قرارداد مرزی، ۴۲۷جزیره به ایران و 378جزیره به شوروی سابق و در حال حاضر جمهوری آذربایجان تعلق دارند. این جزیره‌ها فقط برای چرای حیوانات پیرامون رود قابل استفاده هستند.  فقط معدودی از این جزایر دارای نام هستند و بیشتر آنها با شماره‌گذاری نامیده می‌‌شوند. اسامی برخی از جزایر عبارتند از: خُرامه، بویدوز، پیرواتلر، قره‌قباح و کثیری.

ماهی سیاه کوچولو
رود ارس یادآور برخی از وقایع تاریخی است که ازجمله آنها می‌توان به سال ۱۸۱۳ میلادی در پی عهدنامه ترکمانچای که این رود به‌عنوان مرز ایران و امپراتوری روسیه برگزیده شد و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه اضافه شد، اشاره کرد. همچنین در شهریور 1347صمد بهرنگی، نویسنده که مدتی قبل از آن داستان ماهی سیاه کوچولو را به چاپ رسانده بود، سوار بر اسب در نوار مرزی دچار حادثه شد.
بهرنگی طی آب‌‌تنی تفریحی در رود ارس گرفتار یک جریان تندو غرق شد.