نازک‌نارنجی‌ها؟

بنیامین کریمی

فصل گذشته سیتی 59بازی در همه رقابت‌ها انجام داد؛ بیش از هر تیم دیگری که در 6لیگ برتر اروپا حاضر بود. تعداد مسابقات زیاد تورنمنت‌هایی مانند لیگ کنفرانس به این معناست که تیم‌هایی مثل استون ویلا(56) و فیورنتینا(58) هم از نظر تعداد بازی فاصله زیادی با سیتی نداشتند، با این حال اکثر تیم‌های حاضر در این لیگ‌ها، در کمتر از 50بازی به میدان رفتند. حتی 5تیم لیگ برتری هم فقط 42بازی در طول فصل داشتند و 36تیم کمتر از 40بازی انجام دادند. در رئال‌مادرید که قهرمان لالیگا، لیگ قهرمانان و سوپرجام اسپانیا شد، پرکارترین بازیکن رودریگو بود که با احتساب بازی‌های ملی برزیل، در کل فصل در 68مسابقه حاضر بود؛ 51بازی در ترکیب اصلی و 17بازی به‌عنوان بازیکن ذخیره. منچسترسیتی هم فصل قبل به‌خاطر جام‌جهانی باشگاه‌ها در 68مسابقه به میدان رفت و این فصل تعداد بازی‌های این تیم کمتر خواهد بود. بعید است که آنها برای عبور از مرحله اول لیگ قهرمانان اروپا، به دور پلی‌آف و به 2بازی اضافی نیاز داشته باشند. گواردیولا قبلا تأکید کرده است که تیمش انرژی خود را برای جام اتحادیه هدر نمی‌دهد.
به هر حال تعداد بازی‌هایی که بیشتر تیم‌ها در کل فصل انجام می‌دهند به 60بازی نمی‌رسد، چه برسد به 68 یا 70 مسابقه. این مقدمه را گفتیم تا یادآوری کنیم همه باشگاه‌ها، بازیکنان، کارشناسان، خبرنگاران و حتی هواداران به تعداد بالای مسابقات و فرسایشی شدن فوتبال اعتراض دارند و این در حالی است که قبلا تعداد مسابقات بیشتر از امروز بود. باور نمی‌کنید ولی این واقعیت است. تازه آن زمان مثل امروز، همه‌‌چیز ازجمله تغذیه و خواب بازیکنان کنترل شده و براساس دانش نبود؛ بازیکن از خانه‌ به سر زمین مسابقه یا تمرین می‌رفت، گاهی با موتور گازی، گاهی با تاکسی و گاهی حتی با پای پیاده، گاهی بعد از خوردن آبگوشت یا نیمرو در منزل!
آن زمان بدنسازی هنوز علم نبود، کارشناس تغذیه و روانشناس در باشگاه‌ها حضور نداشتند، ریکاوری مثل امروز نبود، تعداد تعویض‌ها کم بود و تیم‌ها این همه بازیکن در تیم اصلی و تیم دوم (رزرو یا ذخیره) در اختیار نداشتند و خیلی از مسائل دیگر. تازه بازیکنان در زمین‌هایی بازی می‌کردند که پای بز در آن پیچ می‌خورد و شرایط خوبی نداشت. شاید اگر این موضوع را با پدربزرگ‌تان در میان بگذارید، آن را به مقایسه جوان روغن نباتی با مردان قدیم که روغن حیوانی مصرف می‌کردند ربط دهد!

برایان تالبوت، هافبک اسبق تیم‌های آرسنال، ایپسویچ و وست‌بروم در فینال جام‌حذفی سال1980 در حالی به میدان رفت که 24ساعت قبل از آن به‌خاطر مشکلات قلبی در بیمارستان تحت مراقبت پزشکی قرار داشت. او 4روز بعد، 120دقیقه در فینال جام برندگان جام اروپا در ترکیب آرسنال بازی و پنالتی‌اش را گل کرد. تالبوت در همان فصل با انجام 70مسابقه، رکورد بیشترین بازی در طول یک فصل توسط یک بازیکن انگلیسی را ثبت کرد. امروزه اگر بازیکنی در 70مسابقه شرکت کند، احتمالا از کمر به پایین فلج خواهد شد!

دنی کارواخال که 2هفته پیش دچار پارگی رباط صلیبی شد، فصل گذشته در ترکیب رئال‌مادرید در 41مسابقه حاضر بود و 6بازی هم برای تیم ملی اسپانیا انجام داد. یا رودری که همراه با کارواخال در ترکیب تیم ملی اسپانیا در یورو قهرمان شد و اوایل فصل مشغول استراحت بود، در فصل جدید فقط 3بازی انجام داد و 156دقیقه در زمین بود و در آخرین دقیقه رباط صلیبی داد. او در ترکیب منچسترسیتی در 50مسابقه حاضر بود و 4هزارو327 دقیقه بازی کرد و 6بازی در ترکیب تیم ملی اسپانیا به میدان رفت.

با نزدیک شدن جام‌جهانی 48تیمی و جام‌جهانی باشگاه‌ها که با 32تیم برگزار خواهد شد و افزایش تعداد تیم‌ها و بازی‌های لیگ قهرمانان، طبیعی است اعتراضات بیشتر شود. حتی ژول کنده، مدافع فرانسوی بارسلونا چندی پیش یوفا و فیفا را تهدید به اعتصاب کرد و گفت: «هر سال بازی‌های بیشتری داریم و استراحت کمتر. ما بازیکنان 3-4سال است که این حرف را می‌زنیم اما هیچ‌کس توجهی نمی‌کند. همانطور که رودری گفته است زمانی فرا می‌رسد که ما برای شنیده شدن صدای خودمان باید اعتصاب کنیم.» ماهتا مولانگو، مدیر اجرایی اتحادیه فوتبالیست‌های حرفه‌ای (PFA)، خواستار اقدامات سختگیرانه‌تر در مورد تعداد بازی‌های بازیکنان نخبه شده است.

اما اگر یوفا، فیفا و اسپانسرها متوجه شوند که در دوران گذشته، یک بازیکن 70بار در طول فصل به میدان می‌رفته، تعداد بازی‌ها را بیشتر هم می‌کنند. یادمان نرفته که 2دهه قبل لیگ فوتبال انگلیس با حضور 22تیم برگزار می‌شد و تیم‌ها فقط 41بازی در لیگ انجام می‌دادند. آنها بازی‌های جام‌حذفی یا جام اتحادیه را هم داشتند و البته که اگر نتیجه مساوی می‌شد، کار به بازی تکراری می‌کشید. الان که وقت اضافه هم از بازی‌های حذفی داخلی حذف شده.

تا امسال می‌شد تعداد بازی‌هایی را که تیم‌ها در دهه‌های قبل انجام می‌دادند، با تعداد بازی‌های این دهه مقایسه کرد اما حالا با افزایش تیم‌ها و بازی‌های جام‌جهانی، جام‌جهانی باشگاه‌ها، لیگ ملت‌ها و لیگ قهرمانان این مقایسه درست نیست. با شرایط جدید قابل پیش‌بینی است که با این همه بازی، مشکلات بزرگی هم به‌وجود می‌آید. با توجه به زمان کوتاهی که از آغاز فصل سپری شده، مصدومان زیادی روی دست باشگاه‌ها مانده و حتی برخی از آنها مانند کارواخال، تراشتگن، رودری و خیلی‌های دیگر ادامه فصل را از دست داده‌اند. به‌طور مثال اگر منچسترسیتی تا پایان جام‌حذفی، لیگ قهرمانان و جام اتحادیه پیش برود و کارش به 2بازی اضافی پلی‌آف در مرحله بعدی لیگ قهرمانان نکشد، آخر فصل 68بازی انجام می‌دهد. این غیراز بازی‌های ملی است. سیتی و دیگر تیم‌های حاضر در جام‌جهانی باشگاه‌ها، 16روز پس از پایان فصل فوتبالی و از روز 15ژوئن باید دوباره مسابقه بدهند و اگر تا فینال پیش بروند، روز 13ژوئیه می‌توانند استراحت کنند، یعنی دقیقا یک‌ماه پیش از آغاز فصل جدید رقابت‌های باشگاهی در لیگ‌های اروپایی. همین‌هاست که بازیکنان، باشگاه‌ها و مربیان را نگران کرده است. هر قدر در  علم ورزش، بدنسازی، ریکاوری، تغذیه و روانشناسی هم به روز باشند و از آنها استفاده شود، باز خطر مصدومیت‌های شدید و طولانی وجود دارد.

در تاریخ لیگ سطح اول فوتبال انگلستان، 13تیم در یک فصل 65بازی یا بیشتر انجام داده‌اند. با این حال، فقط 2تیم در ابتدای قرن حاضر این تعداد بازی را داشته‌اند؛ منچستریونایتد در فصل 09-2008(66) و چلسی در فصل 13-2012(69). در آن فصل خوان ماتا 64بازی برای چلسی انجام داد که 55بار در ترکیب اولیه بود و درمجموع 4920دقیقه برای این تیم بازی کرد. او همچنین با کمک به اسپانیا برای قهرمانی در یورو2012و حضور در ترکیب اصلی در هر 3بازی اسپانیا در المپیک2012 لندن، وارد فصل بعد شد. پس از پایان آن فصل، چلسی برای حضور در یک تور به ایالات متحده رفت و 2بازی دوستانه پولی مقابل منچسترسیتی انجام داد. ماتا بعد از آن تور به برزیل رفت تا به اسپانیا کمک کند مدال نایب‌قهرمانی جام کنفدراسیون‌های سال2013 را کسب کند. او در آن رقابت‌ها در 4بازی از 5بازی ممکن به میدان رفت. دوران حرفه‌ای این بازیکن اسپانیایی مدت کوتاهی پس از آن کمپین ماراتن دچار رکودی آشکار شد؛ تا جایی که چلسی مجبور شد او را در اواسط فصل بعد (15-2014) به منچستریونایتد بفروشد. دوران افول او از آن پس آغاز شد. البته ماتا یک‌بار دیگر در یک فصل بیش از 4هزاردقیقه بازی کرد؛ فصل 2015-16 با من‌یونایتد. اما پس از آن و تقریبا در 28سالگی، ماتا بیشتر شبیه یک بازیکن بازنشسته بود که فقط در اردوی تیم حاضر می‌شد و زیاد بازی نمی‌کرد. همان سال قهرمانی اسپانیا در یورو و تعداد زیاد بازی در طول فصل برای این بازیکن گران تمام شد.

تیم‌های رکورددار تعداد مسابقه در یک فصل فوتبال انگلستان


استوک در فصلی که 70بازی انجام داد، در لیگ دسته اول انگلیس (سطح اول) هفدهم شد اما به قهرمانی جام اتحادیه رسید و تا نیمه‌نهایی جام‌حذفی هم بالا رفت. استوک در ایتالیا و در جامی موسوم به جام تکساکو هم شرکت کرد. در فصل 72-1971جکی مارش 69بازی برای استوک انجام داد.

آرسنال 11بازی در راه رسیدن به فینال جام‌حذفی فصل 80-1979انجام داد، ازجمله 4بازی در مرحله نیمه‌نهایی مقابل لیورپول که 3بازی به‌دلیل نتیجه مساوی تکرار شد. توپچی‌ها آن فصل تا فینال جام برندگان جام یوفا هم پیش رفتند. آنها در جام اتحادیه با وجود اینکه فقط وارد مرحله دوم شدند، 7بازی انجام دادند چون بیشتر بازی‌ها تکراری بود. بازی‌های تکراری در جام‌حذفی و اتحادیه و یک ماجراجویی اروپایی برنامه آرسنال را مختل کرد. لیست بازی‌ها در اواخر فصل به‌قدری شلوغ شد که آرسنال مجبور شد در عرض 5روز، 3بازی انجام دهد. در آن زمان فقط یک تعویض مجاز بود و بسیاری از مربیان حتی از همان یک سهمیه تعویض هم استفاده نمی‌کردند. آن فصل برایان تالبوت در همه 70‌بازی برای آرسنال در ترکیب اصلی بود. تالبوت نه‌تنها از آن همه فشار ناراضی نبود بلکه به اپتا گفته بود: «مطمئنا زمان لذت‌بخشی بود. من خوش‌شانس بودم که جوان، تندرست و سالم بودم و می‌توانستم هر هفته بازی کنم. دیوارهای قلب من ضخیم‌تر از حد معمول است. این چیزی بود که من با آن متولد شدم. وقتی بازی می‌کردم ضربان قلبم در حالت استراحت 39بود. این ضربان قلب یک دونده ماراتن است. من یک دونده ماراتن نبودم اما این به من کمک زیادی کرد تا بازی کنم. من فوتبال را در 15سالگی با ایپسوییچ آغاز کردم و تا 38سالگی بازی کردم. حتی الان در 71سالگی هم در حال دویدن هستم، اگرچه هنوز دونده ماراتن نیستم.»
تالبوت البته اعتراف می‌کند که در زمان او فوتبال کندتر بود اما این نکته هم وجود داشت: «وقتی باران می‌بارید، لباس‌ها همه آب را جذب می‌کردند و بازیکنان سنگین می‌شدند. زمین‌ها هم گل‌آلود بودند و دویدن را مشکل می‌کرد.» حالا با همه این توضیحات می‌توان گفت که بازیکنان فوتبال نسبت به اسلاف خود سوسول‌تر و نازک‌نارنجی شده‌اند؟!