ایستگاه پایانی طوبی
با پایان سریال طوبی مخاطبان و منتقدان درباره آن چه گفته‌اند
سریال «طوبی» بعد از 2ماه پخش به پایان رسید و براساس نظرسنجی صداوسیما سریال پرمخاطب تابستان معرفی شده است.
طوبی به کارگردانی سعید سلطانی که به‌تازگی پخشش تمام شده، در نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما در نیمه اول شهریور و بعد از پخش 29قسمت 31.5درصد مخاطب داشته است؛ آماری که البته چندان برای یک‌سریال و برای تلویزیون عدد بالایی نیست. این سریال که از 13مرداد روی آنتن رفت، یک‌سریال اقتباسی است و براساس رمان« اربعین طوبی» نوشته محسن امامیان ساخته شده است. این رمان که سال95 نوشته شده درباره دختری به نام طوبی است که در دهه۱۳۳۰ به عراق می‌رود و آنجا ازدواج می‌کند. حوادث متعدد میان ایران و عراق بر زندگی او تأثیر عمیقی می‌گذارد و درنهایت او که بعد از سال‌ها بی‌خبری از فرزند مفقودالاثرش، تصمیم می‌گیرد پای پیاده به کربلا برود در راهپیمایی اربعین داستان زندگی‌اش را برای نوه‌هایش تعریف می‌کند. کتاب ۴۰گام یا بخش دارد و در هر گام نوجوانی، جوانی و میانسالی او روایت می‌شود و در این روایت قرار است بخشی از تاریخ ایران و عراق و روابط این دو کشور آورده شود. طوبی دختری نوجوان است که در کودتای ۲۸مرداد۱۳۳۲ پدرش را از دست می‌دهد و در روزگار یتیمی به ازدواج تاجری عراقی درمی‌آید و مجبور می‌شود با هووی بداخلاقش زندگی کند. اوضاع زندگی بر وفق مراد نیست، اما طوبی تصمیم می‌گیرد به جای فرار بماند و فرزندانی تربیت کند که افتخار همسرش عبدالله باشند. رمان در چند فصل به جنگ ایران و عراق هم می‌پردازد. پسران طوبی باید به ارتش ملحق شوند، اما طوبی جنگیدن با ایران را برای فرزندانش حرام می‌کند.
ساخت دکور عراق در شهرک غزالی
سعید سلطانی پیش از این، سریال‌های پس از باران و ستایش را ساخته و این بار سراغ یک اقتباس رفته است.فیلمنامه طوبی را سیدحسین امیرجهانی نوشته که نویسنده سریال نجلا هم بوده است. سریال صحنه‌های زیادی در عراق دارد که برای کمتر شدن هزینه، دکورهای بخش عراق در شهرک غزالی ساخته شده است. بخش مهمی از سریال هم سال گذشته و در راهپیمایی اربعین تصویربرداری شده است. نکته دیگر درباره این سریال این است که علیرضا زرین‌دست، فیلمبردار صاحب سبک بعد از مدت‌ها دوری از تلویزیون، با این سریال دوباره با تلویزیون همکاری کرده است. شبنم قربانی، رحیم نوروزی، فریبا متخصص، پرویز فلاحی‌پور، هومن برق‌نورد، امین زندگانی، فرهاد آئیش، رامین راستاد، مهدی سلوکی و سودابه بیضایی از بازیگران این سریال هستند.
آنچه درباره سریال گفته و نوشته شده است
سریال پرمخاطب تابستان البته با نقدهای منفی بسیاری هم روبه‌رو بوده است؛ به‌خصوص با رسیدن به بخش‌های عراق این نقدها بیشتر هم شده است. علاوه بر نقدهایی که به دکوپاژ و کارگردانی شده، در مورد روند داستانی هم صحبت‌ها زیاد است؛ ازجمله اینکه چطور طوبی بدون هیچ گذرنامه و مدرکی وارد عراق می‌شود و چطور می‌تواند کار پیدا کند. خانه مجلل فخرالدین هم در کامنت‌ها بیشتر به دکور نمایش‌های لاله‌زاری تشبیه شده است؛ ضمن اینکه با چند قدم به دریا و چند قدم آن طرف‌تر به بیابان می‌رسد. مخاطب دیگری هم آن را بیشتر یک فانتزی از جنس علی بابا و چهل دزد بغداد دانسته است. یکی از منتقدان درباره این سریال نوشته: «مخاطب با تلویزیون دچار قهر شده، مسئله‌ای که مدیران نیز به آن اذعان کرده‌اند. در چنین شرایطی کار برای سریال‌سازان سخت‌تر است؛ چون باید از همان قسمت اول میخ را محکم بکوبند و با قلاب درام، بیننده را با خود همراه کنند. سریال طوبی در 3قسمت ابتدایی ضعیف پیش رفت و بعد یخ آن با کمک ماجرایی معمایی - پلیسی تا حدودی باز شد.» منتقد دیگری اشاره کرده: «گرچه نویسنده از ترفند درست «سفر» برای تغییر طوبی استفاده کرده، اما این ترفند هم قربانی بی‌منطقی فیلمنامه و کش‌دار بودن آن می‌شود. یک نمونه از کش‌دار بودن داستان اینکه در زمان نگارش این یادداشت، 30قسمت حدودا 50دقیقه‌ای از سریال پخش شده که با توجه به تعداد تمام قسمت‌های آن، یعنی 50قسمت، 60درصد کار تمام‌شده و دوخطی این 60 درصد می‌شود: «دختری به نام طوبی برای حفظ جان خود و خانواده‌اش به عراق فرار کرده و آنجا ازدواج می‌کند. بعد به‌خاطر حل مشکلات سیاسی به ازدواج مجدد همسرش با زنی از خانواده‌ای پرنفوذ راضی می‌شود.»
که قسمت 30داستان فقط شامل صحنه‌های این ازدواج بود! او به مسئله دیگری هم اشاره کرده است: «با توجه به اینکه طوبی قرار است از دهه 50تا دهه 80 را روایت کند باید بگوییم در 60درصد ابتدایی کار هنوز در دهه 50هستیم! و چون تجربه ثابت کرده هر کاری که زیادی کش بیاید آخرش ول می‌شود و به‌سرعت از دست درمی‌رود، باید منتظر یک روایت شتابزده از 3دهه باقیمانده زندگی طوبی باشیم.
