نامفروشی
ورزشگاههای خاطرهانگیز شبیه بانک و کارخانه میشوند
باشگاه اتلتیکومادرید هم نام ورزشگاه خود را از وندا متروپولیتانو به ریاضایر متروپولیتانو تغییر داد. این تغییر نام که از بازی با لگانس پس از فیفادی از آن رونمایی خواهد شد، بهمدت ۹سال و به ارزش مبلغی بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون یورو برای باشگاه اسپانیایی درآمد خواهد داشت. این پدیده کمکم در حال جا افتادن است، بهگونهای که باشگاه بارسلونا هم که تا همین چند سال پیش از زدن نام برندهای تجاری روی پیراهن خود پرهیز داشت و معتقد بود هزینههای باشگاه مردمی باید از پول مردم و تماشاگران تامین شود، حتی نام ورزشگاه خود را هم به اسپاتیفای فروخته است. البته این ورزشگاه در حال بازسازی و نوسازی است و قرار است به اسپاتیفای نوکمپ تغییر کند. بارسا که فعلا بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه اجارهای مونتجویک انجام میدهد، ابتدا مبلغ این توافق را 280میلیون یورو اعلام کرد که بعدا مشخص شد خیلی کمتر است. این اپلیکیشن سوئدی تخصصی پخش موزیک، فعلا سالی 5 میلیون یورو میپردازد تا سال2025 که بازسازی نوکمپ تکمیل شود. از آن به بعد و بهمدت 20سال، نوکمپ با پیشوند اسپاتیفای به فعالیت ادامه خواهد داد و از این محل 400میلیون یورو نصیب باشگاه میشود. مدیریت باشگاه ادعا میکند که پس از آماده شدن ورزشگاه جدید، میتواند از آن سالی 120میلیون یورو درآمد کسب کند.
شروع داستان
این کار را آرسنال باب کرد. آرسن ونگر چند سال صرفهجویی کرد و ستاره نخرید و به استفاده از بازیکنان نوجوان ادامه داد تا ورزشگاه جدید توپچیها ساخته شود و آنها بتوانند ورزشگاه هایبری را بازنشسته کنند. ورزشگاه جدید با نام تجاری امارات رونمایی شد. شرکت هواپیمایی امارات اسپانسر آن بود و برای ثبت این نام 250میلیون پوند به آرسنال داد. مدت این قرارداد 24ساله است. هواپیمایی امارات در سال2005 میلادی مبلغ 100میلیون پوند برای 15سال به آرسنال پرداخت کرد و نام ورزشگاه را در اختیار گرفت. اما در سال2012 قرارداد تا سال2024 و به ارزش 150میلیون پوند دیگر تمدید شد. ساخت ورزشگاه 470میلیون پوند هزینه برد که 260میلیونش از طریق وام تامین شد. آرسنال از هایبری هم هنوز درآمد کسب میکند اما نه با برگزاری مسابقات فوتبال.
از این جیب به اون جیب
منچسترسیتی هم دیگر باشگاه بزرگی است که نام یک برند خارجی را روی ورزشگاه خود گذاشته است. ورزشگاه مینرود که 122سال سابقه دارد، در قرن جدید جای خود را به ورزشگاه اتحاد داد. شیخ منصور اماراتی که مالک این باشگاه است، برای نام آن 150میلیون پوند بهمدت 15سال به خزانه باشگاه واریز کرد. این مبلغ یکی از پولهای بیحساب و کتابی است که شیخ منصور و هولدینگ زیرنظر او با قراردادهای صوری وارد باشگاه انگلیسی میکند. در قرن نوزدهم، 36سال ورزشگاه هاید رود میزبان بازیهای منسیتی بود تا اینکه بهدلیل آتشسوزی، مکان تیمهای این باشگاه به مینرود انتقال یافت.
ورزشگاهداری!
بهتازگی در 2 باشگاه بزرگ انگلیسی زمزمههایی مبنی بر تغییر نام ورزشگاههای تاریخی آنها درگرفته و هیچ بعید نیست بهزودی نام 2ورزشگاه اولدترافورد و استمفوردبریج عوض شود. شرکت آلیانس که نام ورزشگاههای اختصاصی 2باشگاه بزرگ بایرنمونیخ و یوونتوس را در اختیار دارد، میخواهد همین بلا را سر استمفوردبریج و چلسی بیاورد. هنوز مشخص نشده که همین ورزشگاه با نام آلیانس به فعالیت ادامه خواهد داد یا ورزشگاهی جدید تاسیس خواهد شد. آلیانس در شهرهای سیدنی، مینه سوتا، نیس، وین و سائوپائولو هم فعالیتهای مشابهی داشته است.
عبور از خاطرات
جیمی رتکلیف، یکی از سهامداران عمده جدید منچستریونایتد دنبال فروش نام اولدترافورد به یک شرکت تجاری است و حتی به ساخت ورزشگاهی بهجای اولدترافورد که 114سال قدمت دارد هم فکر میکند. باشگاه در تلاش برای کاهش بدهی خود که در حال حاضر 653.3میلیون پوند (826.8میلیون دلار) است، با یک بانک آمریکایی مذاکره کرده است. در این شرایط باید دید تغییر نام ورزشگاههای خاطرهانگیز و تاریخی تا چه مرحلهای پیش میرود. فعلا که نام لیگها هم به بانکها و برندهای تجاری فروخته شده است.
به سبک آلمانی
در آلمان تغییر نام ورزشگاهها عادی شده است. هماکنون باشگاههای بزرگی مثل بایرنمونیخ، دورتموند، شالکه، هامبورگ، لایپزیش و چند باشگاه دیگر نام اسپانسر را روی استادیومهای خود گذاشتهاند.
سیگنال ایدوناپارک همان وست فالن سابق است که 30میلیون یورو برای مدت 17سال برای باشگاه آلمانی سرمایه آورده است. گروه ایدونا یک شرکت بیمه است.
شالکه هم که روزهای بدی را از لحاظ اقتصادی پشتسر میگذارد و تا آستانه ورشکستگی هم پیش رفته، نام الدپارک اشتادیون را از سال2005 به شرکت ولتینزو فروخت و حالا بازیهای خود را در ورزشگاه ولتینز آرهنا برگزار میکند؛ ورزشگاهی که نزدیک 200میلیون یورو برای ساخت آن هزینه شد اما قرارداد اسپانسری نامش، 30میلیون یورو است.
ورزشگاه جدید هامبورگ که در اواخر قرن 20ساخته شد، ابتدا ولک اسپارک اشتادیون نام داشت اما بعدا به ای.او.ال آرهنا تغییر نام داد و سپس نام آن به ها اس هانورد بانک فروخته شد و 6میلیون یوروی دیگر به 15میلیون درآمدزایی قبلی باشگاه اضافه کرد تا اینکه از سال2010 شرکت ایمتچ با پرداخت مبلغ 40میلیون یورو بهمدت 10سال با باشگاه آلمانی به توافق رسید.
گروه آلیانس برای نام ورزشگاه جدید شهر مونیخ 90میلیون یورو برای 30سال پرداخته که فعلا 22سال آن سپری شده. آلیانس آرهنا هنگام بازیهای بایرن قرمز است، برای بازیهای مونیخ1860 آبی میشود و هنگام بازیهای تیم ملی آلمان به سفید تغییر رنگ میدهد.