آبیاری فضای سبز با فاضلاب تصفیه‌شده

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

تامین آب برای فضای سبز تهران با توجه به کمبود منابع آبی در کشور یکی از دغدغه‌های مدیریت شهری است. از یک‌سو حفر چاه‌های جدید و بهره‌برداری بیشتر از آب‌های زیرزمینی به تشدید روند فرونشست زمین دامن می‌زند و از سوی دیگر در استفاده از منابع موجود، اولویت با تامین آب شرب شهروندان است. از این‌رو استفاده از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز تهران در دستور کار مدیران شهری قرار گرفته است.

دستور ویژه برای توسعه تصفیه‌خانه‌ها
موضوع استفاده از پساب تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز پایتخت در 3سال گذشته با جدیت دنبال شده است. علی‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران با اشاره به دستور مستقیم شهردار تهران در توسعه تصفیه‌خانه‌های محلی برای تامین منابع آب پایدار فضای سبز می‌گوید: در این دوره به دستور دکتر زاکانی اعتبار هنگفتی برای خطوط انتقال سرمایه‌گذاری شد تا منابع آبی پایدار برای آبیاری فضای سبز پایتخت تامین و جایگزین چاه‌ها شود. رویکرد مدیریت شهری در این دوره این بود که بهره‌برداری از چاه‌ها به‌منظور جلوگیری از فرونشست، کمتر و استفاده از پساب جایگزین آن شود و ما در این زمینه از برنامه جلوتر هستیم.

 رشد جهشی در پساب مصرفی
آمارهای اعلام شده در میزان پساب مصرفی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد برنامه‌های شهرداری برای توسعه تصفیه‌خانه‌ها و خطوط انتقال پساب، رشدی جهشی داشته  است. مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران در این زمینه می‌گوید: میزان استفاده از پساب تا سال 1401، 7میلیون مترمکعب بود که این میزان در سال 1402به 23.5میلیون مترمکعب رسید. به‌گفته مختاری، از اواخر سال گذشته با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و بهره‌برداری از خط انتقال تصفیه‌خانه‌های جنوب، فیروزبهرام، لواسان و اکباتان استفاده از پساب به نحو چشمگیری افزایش یافته به‌طوری ‌که این میزان تا اسفند امسال به 56.5میلیون مترمکعب می‌رسد.

 از برنامه جامع آب خام تهران جلوتریم
براساس طرح جامع آب خام فضای سبز شهر تهران با توجه به توافقات و هماهنگی‌های انجام‌شده با شرکت آب و فاضلاب استان تهران قرار است تا سال ۱۴۱۰، سالانه 120میلیون مترمکعب از پساب حاصل از تصفیه‌خانه‌های جدیدالاحداث شهر تهران برای آبیاری فضای سبز اختصاص یابد. رئیس سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران با اشاره به عملکرد بسیار خوب شهرداری دراین زمینه معتقد است: در حال حاضر از برنامه جلوتر هستیم و با توجه به سرعت پیشرفت کار در مدت 2سال آینده این رقم محقق خواهد شد.

پساب رایگان برای فضای سبز
اکنون از تصفیه‌خانه‌های مختلفی برای انتقال آب به فضای سبز استفاده می‌شود که بعضی از آنها تصفیه‌خانه‌های ‌ محلی هستند. این تصفیه‌خانه‌ها را شهرداری برای تصفیه پساب و تامین آب مورد نیاز فضای سبز ساخته است که به‌گفته مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران اکنون 5تصفیه خانه محلی در حال بهره‌برداری است. همچنین بخش قابل توجهی از 23.5میلیون مترمکعب پسابی که سال گذشته برای آبیاری بوستان‌ها و فضای سبز تهران استفاده شد، رایگان تامین شده چراکه خط انتقال پساب را که شرکت آب و‌فاضلاب باید احداث می‌کرد، شهرداری ساخته است و در نتیجه برای پساب انتقالی دیگر هزینه‌ای نمی‌پردازد. تصفیه‌خانه‌های دانشگاه امام حسین(ع) و نیروی انتظامی ازجمله مجموعه‌هایی هستند که پساب تصفیه شده رایگان فضای سبز را تامین می‌کنند.