بازار بنزین سوپر سیاه شد

رضا کربلایی-روزنامه‌نگار

بنزین سوپر هست اما کم و در همه جایگاه‌ها یافت نمی‌شود و در یک اقتصاد دولتی که کالایی چون فرآورده‌های نفتی با قیمت تثبیت‌شده و دولتی عرضه می‌شود، شکل‌گیری بازار سیاه بنزین سوپر دور از انتظار نخواهد بود تا جایی که برخی اقدام به طراحی و راه‌اندازی سامانه‌ای کرده‌اند که ادعا شده لحظه‌ای از عرضه بنزین سوپر گزارش می‌دهد!

بنزینی که نایاب و گران شد
به گزارش همشهری، از ابتدای مهرماه، عرضه بنزین سوپر در تهران پس از مدتی توقف دوباره و این بار با حاشیه و ابهام شروع شد و برخی رانندگان می‌گویند: در برخی جایگاه‌های سوخت عرضه این فرآورده نفتی با قیمت بالا صورت می‌گیرد و یک بازار سیاه غیررسمی شکل گرفته و تخلف نمایان‌تر از همیشه است.

چرا برخی بنزین سوپر می‌خواهند
بنزین معمولی با عدد اکتان87 عرضه می‌شود و بنزین سوپر با عدد اکتان95 و همین اختلاف اندک البته تأثیر مهمی بر کیفیت سوخت و ایمنی خودروها دارد؛ به‌ویژه برای خودروهای مدل بالا و وارداتی. با افزایش واردات خودروهای خارجی در طول یک سال اخیر تقاضای بنزین سوپر بیشتر شده، درحالی‌که تولید تغییر نکرده و حتی گفته می‌شود به پالایشگاه‌ها دستور داده شده به فکر تولید بنزین معمولی باشند تا کمبودی رخ ندهد. اما رانندگان خودروهای مدل بالا و وارداتی نگران آسیب دیدن وسیله نقلیه‌شان با مصرف بنزین معمولی هستند و به همین دلیل حاضر به پرداخت مبلغ بالاتر می‌شوند.
سهم بنزین سوپر در سبد سوخت کشور زیاد نیست و عمده مصرف‌کنندگان آن دارندگان وسایل نقلیه سواری گران‌قیمت و خارجی وارداتی است و به همین سبب یکی از گزینه‌های پیش ‌روی وزارت نفت این است که قیمت بنزین سوپر را افزایش و به پالایشگاه‌ها اجازه تولید برای پاسخ به تقاضا را بدهد.

صف‌های طولانی و نارضایتی
برخی شهروندان به‌ویژه در شهر تهران می‌گویند: در برخی جایگاه‌های سوخت تهران، بنزین سوپر به‌صورت انحصاری و به مشتریان ثابت عرضه می‌شود و کارکنان جایگاه‌ها برای ارائه بنزین سوپر، مبالغ اضافی از مشتریان دریافت می‌کنند و به دیگر افراد اعلام می‌شود که موجودی بنزین تمام‌شده است؛ اتفاقی که البته به شکل‌گیری صف‌های طولانی و نارضایتی دامن زده چرا که کارکنان جایگاه‌ها زیر بار نمی‌روند و اصرار دارند که کالای کمیاب بنزین سوپر را به کسانی بفروشند که حاضرند دست به جیب شوند و پول بیشتری پرداخت کنند.
قیمت مصوب هر لیتر بنزین سوپر ۳۵۰۰تومان است، اما در برخی جایگاه‌ها این سوخت به قیمت‌های بسیار بالاتر حتی تا 10هزار تومان در هر لیتر به فروش می‌رسد که این افزایش شدید قیمت به‌دلیل دریافت حق‌الزحمه‌های غیرقانونی توسط برخی کارکنان جایگاه‌ها رخ می‌دهد.

پشت پرده یک تصمیم
چندی پیش دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی پالایش نفت ایران از دستور دولت برای کاهش کیفیت بنزین تولیدی خبر داده بود. به‌گفته ناصر عاشوری، به‌منظور تولید بنزین بیشتر و تامین نیازهای کشور، دولت درخواست کرده بنزین یورو۴ و یورو۵ کمتری تولید شود.

واکنش وزارت نفت
در پی گزارش‌هایی از تخلفات صورت گرفته، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که تمامی شهروندان می‌توانند تخلفات مربوط به گرانفروشی بنزین را به این شرکت گزارش دهند. طبق این اطلاعیه، قیمت مصوب بنزین سوپر در کلانشهر تهران ۳۵۰۰تومان برای هر لیتر است و هرگونه عرضه خارج از این قیمت، تخلف محسوب می‌شود. این شرکت همچنین از مردم خواسته است تا با سامانه شبانه‌روزی ۰۹۶۲۷ تماس بگیرند و مشخصات جایگاه‌های متخلف را اعلام کنند تا برخوردهای قانونی لازم با آنها صورت گیرد.شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تأکید کرده است که بازرسان این شرکت به‌صورت مستمر بر عملیات توزیع و عرضه بنزین نظارت دارند.

وعده‌های بر زمین مانده نفتی‌ها
4مهر سال‌جاری، فریدون یاسمی، مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه تهران گفته بود: عرضه بنزین سوپر در تعدادی از جایگاه‌های عرضه سوخت تهران از 2روز پیش آغاز شده است و حداقل تا 4-3روز آینده ادامه دارد. خرداد سال‌جاری جلیل سالاری، مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه بنزین سوپر فقط در پالایشگاه امام‌خمینی‌(ره) شازند تولید می‌شود و تعمیرات اساسی پالایشگاه شازند امام‌خمینی‌(ره) که در روزهای پایانی پارسال انجام شده بود، سبب شد عرضه بنزین سوپر در جایگاه‌های عرضه با کاهش روبه‌رو شود، وعده داده بود که به‌زودی عرضه بنزین سوپر افزایش یابد.
انتظار می‌رود با تکمیل پروژه‌های جدید در پالایشگاه امام خمینی شازند، ظرفیت تولید بنزین سوپر به‌میزان 5/2میلیون لیتر در روز افزایش یابد. پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت تولید بنزین سوپر در کل ایران از 6میلیون لیتر فراتر برود اما تا آن زمان تنها کار این است که تخلف گرانفروشی بنزین سوپر را به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گزارش دهید.

مکث
درخواست برای همکاری مردم
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد: موفقیت در کنترل بازار سیاه و جلوگیری از تخلفات گسترده، نیازمند همکاری نزدیک مردم است. شهروندان می‌توانند با اطلاع‌رسانی بموقع، کمک کنند تا تخلفات سریع‌تر شناسایی شود و اقدامات لازم علیه متخلفان صورت گیرد.