روزگار خوش کودکی

گروه فرهنگ‌شهر

کودکی طعم شیرینی دارد. پر است از روزهایی که با بازی و سرگرمی همراه است و دغدغه‌ای جز آن نیست. همه ما گنجینه بزرگی از خاطراتی شیرین و حتی تلخ از کودکی داریم که ابتدا خانواده و سپس محیط پیرامون برای ما ساخته است. البته هستند کودکانی که در رنج و دشواری زندگی می‌کنند اما در ایران تلاش شده و می‌شود که کودکان در زمینه بهداشت، آموزش، کتاب، سرگرمی و بازی از استانداردهای لازم برخوردار باشند. موضوعی که یونیسف به‌عنوان بزرگ‌ترین و معتبرترین نماد بین‌المللی در حوزه کودکان نیز بر آن صحه می‌گذارد.

آموزش عمومی
مهم‌ترین و اساسی‌ترین نیاز و حق هر کودک آموزش است و دسترسی رایگان به آن یکی از ملاک‌های ارزشیابی بین‌المللی برای وضعیت کودکان است. در سال‌های نه چندان دور، یعنی در دوره قاجار و پهلوی، آموزش حق یک طبقه و گروه خاصی از اشراف‌زادگان و طبقه دیوانی جامعه بود که در خوش‌بینانه‌ترین حالت 20درصد جامعه را شامل می‌شدند اما طبق گزارش معاونت آموزش ابتدایی در ابتدای پاییز امسال، آمار پوشش تحصیلی کودکان در دوره ابتدایی 98.9درصد است و تقریبا اکثر کودکان در مدرسه حضور دارند. البته همچنان نواقص جدی در آموزش عمومی کودکان مانند کمبود معلم، کلاس‌های بالای 35نفر در شهرهای بزرگ یا نظام آموزشی که باعث ترک تحصیل می‌شود، وجود دارد اما با این حال یونیسف وضعیت آموزش کودکان در ایران را مثبت تلقی می‌کند.

وضعیت دسترسی به آموزش در ایران
  آموزش رایگان در 12سال تحصیل عمومی طبق اصل 30قانون اساسی
  شناسایی 1تا 2درصد کودکان بازمانده از تحصیل و بازگشت آن به مدرسه
  شناسایی کودکانی که ترک تحصیل کرده‌اند و بازگشت آنها به مدرسه
  تغییر آموزش نمره‌محور به توصیفی در 6سال اول دوره ابتدایی
  در اختیار گذاشتن کتاب درسی به روش نیمه‌رایگان
  راه‌اندازی و اعزام معلم برای کلاس‌های 3 تا تک‌نفره در مناطق عشایری و روستایی

سلامت کودکان در ایران
«میانگین جهانی مرگ نوزادان، ۱۱ مرگ در هر هزار تولد است؛ این شاخص در خاورمیانه بالای ۱۱ و در ایران ۷.۵ مرگ در هر هزار تولد است.» این آمار را انجمن پزشکان کودک در ایران در یکم‌تیر‌امسال در همایش سالانه خود ارائه کرده است. محمد زنوزی‌راد، دبیر اجرایی این همایش گفته است: «یکی از افتخارات کشور ما این است که مرگ‌ومیر نوزادان از میانگین جهانی پایین‌تر و با میانگین اروپا نیز قابل مقایسه است و در منطقه خاورمیانه کمترین مرگ‌ومیر نوزادان مربوط به ایران است.» یکی دیگر از موفقیت‌های ایران در حوزه کودکان در 4دهه گذشته ریشه‌کن کردن 2 بیماری فلج اطفال و سرخک است؛ موضوعی که یونیسف هم آن را تأیید می‌کند. زنوزی‌راد در این‌باره نیز گفته بود:« در ایران بیماری‌های عفونی و قابل پیشگیری شیوع کمتری بین نوزادان و کودکان پیدا کرده‌اند و برخی بیماری‌ها که در کشورهای همسایه هنوز جریان دارند مانند فلج اطفال و سرخک در کشور ما ریشه‌کن شده‌اند.»

چند موفقیت ایران در این حوزه
  درمان رایگان کودکان زیر 7سال در بیمارستان‌های دولتی
  واکسیناسیون 7گانه رایگان کودکان از بدو تولد تا 16سالگی
  رتبه اول جهانی در پیوند قلب اطفال با 63عمل موفق
  غربالگری کم‌کاری تیروئید 23میلیون نوزاد از سال84 تاکنون
  حمایت از کودکان با بیماری‌های خاص

کتاب و سرگرمی
آخرین آمار بانک جامع اطلاعات خانه کتاب و ادبیات ایران نشان می‌دهد که فقط در یک بازه زمانی کوتاه یک‌ماهه یعنی شهریور امسال، ۵هزار و ۶۰۹ عنوان کتاب تالیف و ۲هزار و ۸۲ عنوان کتاب ترجمه شده که در هر دو زمینه کتاب کودک در صدر جدول قرار دارد. البته آمار بالای نشر کتاب در حوزه کودک و نوجوان مختص این محدوده زمانی نیست و همواره عنوان و شمارگان کتاب کودک رتبه بالایی در میان کتاب‌ها دارد. به جز موضوع کتاب، بحث سرگرمی کودکان در کشور جدی گرفته می‌شود، فعالیت فرهنگسراها، کانون‌های پرورش فکری، خانه‌های محله و مساجد در این زمینه و ایجاد فضاهای متعدد بازی در محله‌های مختلف، سرانه بازی کودکان را بالا برده است.