متناسب‌سازی تأمین اجتماعی در نقطه کور

احمد میرخدایی- روزنامه‌نگار

مابه‌التفاوت یک‌میلیون تومانی متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان برای ششمین ‌ماه به‌ حساب بازنشستگان دولتی واریز شده، اما بازنشستگان تأمین اجتماعی بعد از واریز 3میلیون تومان بابت سه‌ماهه اول سال، دیگر پولی دریافت نکرده‌اند.به گزارش همشهری، متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با واریز مابه‌التفاوت سه‌ماهه در تیرماه، امید تازه‌ای به این قشر داده بود و انتظار می‌رفت به ‌سرعت با صدور احکام قطعی، ترمیم معیشت بازنشستگان محقق شود، اما در عمل، نه‌تنها احکام قطعی بازنشستگان طبق قانون برنامه هفتم توسعه صادر نشد، بلکه واریز مابه‌التفاوت متناسب‌سازی به‌حساب بازنشستگان تأمین اجتماعی هم قطع شد و این اتفاق کام بازنشستگان تأمین اجتماعی را به‌شدت تلخ کرد.

آخرین وضعیت متناسب‌سازی
بعد ازاینکه دولت سیزدهم در تیرماه 1403، برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سه‌ماهه اول، 3 میلیون تومان علی‌الحساب به‌حساب آنها واریز کرد، مقرر شد احکام قطعی بازنشستگان، صادر و بعد از حساب‌وکتاب، رقم دقیق مبلغ متناسب‌سازی اعمال شود. در ادامه، با تغییر دولت برآورد می‌شد که صدور احکام قطعی به تأخیر بیفتد، اما واریز مبلغ علی‌الحساب ادامه داشته باشد. در عمل اما، فقط واریز مبلغ علی‌الحساب به‌ حساب بازنشستگان کشوری ادامه پیدا کرد و بازنشستگان تأمین اجتماعی در بلاتکلیفی ماندند. در هفته اخیر، با 2 نوبت واریز مبلغ یک‌میلیون تومان به‌ حساب بازنشستگان کشوری، مجموع دریافتی آنها بابت متناسب‌سازی 6ماهه به 6میلیون تومان رسید؛ درحالی‌که برای بازنشستگان تأمین اجتماعی فقط همان 3میلیون تومان دولت سیزدهم واریز شده و نه‌تنها خبری از واریزی جدید نیست، بلکه متولیان امر نیز دراین‌باره اظهارنظری نمی‌کنند.

چرا متناسب‌سازی تأمین اجتماعی اجرا نشد؟
تبعیض در اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و بلاتکلیفی بازنشستگان تأمین اجتماعی بیش از هر چیز به محل تأمین منابع مربوط است. در قانون، پیش‌بینی شده که منابع مالی مورد نیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در صندوق‌های دولتی به مبلغ ۵۰ هزار میلیارد تومان از محل افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده تأمین شود، اما برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، پیش‌بینی شده است که دولت ۱۳۰همت از بدهی خود را به تأمین اجتماعی پرداخت کند تا با استفاده از این منابع، متناسب‌سازی اجرا شود. با توجه به فرایند اجرای این قانون، به ‌نظر می‌رسد فقط در دولت سیزدهم بخشی از بدهی دولت، معادل منابع موردنیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در 3ماهه اول سال پرداخت شده و بعد از آن پولی برای متناسب‌سازی تزریق نشده است. در این میان، هزینه‌های ماهانه تأمین اجتماعی به‌قدری بالاست که قدرت خرج اضافه ندارد و مادامی‌که دولت نسبت به بازپرداخت بدهی انباشته شده خود به سازمان تأمین اجتماعی اقدام نکند، بازنشستگان و مستمری‌بگیران این سازمان از متناسب‌سازی محروم خواهند بود.

مکث
تبعیض ناروا میان بازنشستگان
صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی، بزرگ‌ترین صندوق بیمه کشور است که با وجود اینکه امور آن در اختیار مدیران دولتی است و به‌شدت از سیاست‌های دولتی در ادوار مختلف آسیب‌دیده، همچنان توانسته است با اتکا به نقدینگی و دارایی داخلی، دخل ‌و خرج خود را تراز کند؛ این در حالی است که صندوق‌های دولتی به ‌صورت عام و صندوق بازنشستگی کشوری به‌طور خاص با ضریب پشتیبانی کمتر از یک، کاملاً وابسته به منابع دولتی هستند و عملاً از بودجه عمومی کشور ارتزاق می‌کنند. نکته قابل‌تأمل اینکه، دولت در ادوار مختلف به تأمین اجتماعی بدهکار بوده و باید چند صد هزار میلیارد تومان به این سازمان بپردازد. در این شرایط، تسویه نشدن بدهی دولت به تأمین اجتماعی به بیش از 4میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر این سازمان آسیب می‌زند که نمونه آن در متناسب‌سازی حقوق مشهود است.