حال و روز نان، 20روز پس از گرانی

احمد میرخدایی- روزنامه‌نگار

ماه گذشته نان با چاشنی وعده‌هایی مثل افزایش کیفیت، تشدید نظارت و بهبود ارائه خدمات به مردم گران شد، اما بررسی‌های میدانی حاکی از این است که فعلا فقط تغییر قیمت نان محقق شده و کیفیت نان و رضایت مردم در نانوایی‌ها همان شرایط سابق را دارد.به گزارش همشهری، حدود 3 هفته پیش، برای جبران هزینه نانوایی‌ها قیمت نان در اغلب نقاط کشور به‌طور میانگین 25درصد و در تهران 50درصد افزایش یافت و مقرر شد ضمن تشدید نظارت‌ها شرایط بهتری برای عرضه نان باکیفیت مهیا شود. با این حساب باید از منظر هزینه و درآمد، مشکل نانوایان برطرف شده باشد، اما بررسی‌های میدانی حاکی از این است که در این حوزه همچنان وزن، کیفیت و میزان پخت نان چالش‌های اساسی مردم هستند .

نان با چاشنی کم‌فروشی
نان یارانه‌ای باید با قیمت مصوب و با وزن چانه معین پخت و عرضه شود، اما در برخی از واحدهای نانوایی تطابق وزن چانه با جدول نصب‌شده روی دیوار نانوایی چالشی جدی است. گزارش میدانی همشهری حاکی از این است که این موضوع به‌خصوص در نانوایی‌های لواشی که با دستگاه خودکار پخت می‌کنند، مشهود است. متولی یکی از این نانوایی‌ها دلیل این را که وزن چانه‌ها اندکی کمتر از میزان مصوب است جلوگیری از خمیر شدن کناره‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: نان کمی سبک‌تر با کیفیت بالا به‌مراتب بهتر از نان سنگین با کناره‌های خمیر است.

نانوایی در فضای کارمندی
کیفیت پایین نان که عمدتا ناشی از تخمیر نادرست و پخت ناقص است، در بسیاری از نانوایی‌ها مردم را آزار می‌دهد. یکی از دلایل این اتفاق، کم‌اهمیت شدن تخصص در نانوایی‌ها و بدتر از آن سوق پیدا کردن برخی از آنها به فضای کارمندی است که باعث شده تکلیف خود را خمیر کردن مقدار مشخصی آرد و تبدیل آن به نان بدانند و همین مسئله به افت شدید کیفیت منجر شده است. این در حالی است که در نانوایی‌های آزادپز به‌واسطه فضای نسبتا رقابتی، توجه به کیفیت خمیر و نان بیشتر است و خود نانوایان در این مورد وسواس بیشتری به خرج می‌دهند.

تفکیک مشتریان عادی و ویژه
نانوایی‌ها این اختیار را پیدا کرده‌اند که با اضافه کردن اقلامی نظیر کنجد به نان، آن را با قیمت بالاتری به مشتریان عرضه کنند و همین مسئله به‌تدریج باعث شده مشتریان به 2 دسته ویژه و عادی تقسیم شوند. از آنجا ‌که صرفه اقتصادی نان کنجددار یا بزرگ‌تر بیشتر است، بخش بزرگ‌تری از تنور به این نوع نان اختصاص پیدا می‌کند و درنتیجه عرضه نان عادی کمتر می‌شود. در اغلب نانوایی‌ها متقاضیان نان عادی که با نرخ مصوبه عرضه می‌شود، باید در صف منتظر بمانند، اما کسانی که قصد خرید نان آپشن‌دار با قیمتی بالاتر را دارند، به‌راحتی و بدون صف نان خود را تحویل می‌گیرند.

ماجرای گرانی نان
نانوایی‌ها به ‌واسطه افزایش هزینه انرژی، نیروی کار و... خواستار افزایش قیمت نان بودند و به همین دلیل، 19شهریور 1403 با مصوبه ستاد تنظیم بازار در استان تهران قیمت نان لواش و تافتون گردان ماشینی با وزن چانه ۱۶۰گرمی به ۵۰۰تومان افزایش یافت. همزمان با این افزایش قیمت، وعده‌هایی برای تشدید نظارت بر نانوایی‌ها و ساماندهی افزودن کنجد و... به نان داده شد که طبق بررسی‌های میدانی، همچنان خبری از اجرای آن نیست یا در صورت اجرا توفیق چندانی در تغییر مناسبات بازار نان نداشته است.