کبک و تیهو در صدر جدول شکار

زهرا رفیعی-روزنامه‌نگار

تیهو و کبک از پرندگان غیرمهاجری هستند که تمام سال را در ایران زندگی می‌کنند و به‌گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، بخش عمده شکار غیرمجاز در ایران به‌خصوص شکار پرندگان مربوط به این دو گونه است. تیهو و کبک معمولاً در مناطق خشک، نیمه‌خشک، کوهستانی و دامنه‌های تپه‌ها زندگی می‌کنند و با تغییرات فصلی در آب و هوا به جای مهاجرت به مناطق دیگر در همان زیستگاه همیشگی زندگی می‌کنند.

تیهو
پرنده‌‌ای با جثه متوسط و شکل گرد، متعلق به خانواده قرقاول‌هاست. عمدتاً پرهای قهوه‌ای ماسه‌ای پوشیده شده و نوارهای مواج سفید و قهوه‌ای در امتداد پهلوهای خود دارد. نرها دارای سر خاکستری با یک نوار سیاه برجسته در امتداد چشم و لکه سفید در گونه هستند. اطراف گردن نرها با خال‌های سفید پوشیده شده است. این الگوی سر، ویژگی اصلی برای تمایز نرهای تیهو از کبک است که نزدیک‌ترین خویشاوند این پرنده است. ماده‌ها، رنگ‌بندی کم‌رنگ‌تری نسبت به نرها دارند و شناسایی آنها به‌دلیل الگوی سر کمتر مشخص و دشوارتر است.
رفتار
تیهو معمولاً به‌صورت جفت یا در دسته‌های کوچک 2 تا 4 نفره مشاهده می‌شود. با این حال، گاهی در گروه‌های بزرگ‌تر از 50نفر هم دیده می‌شود. هنگام خطر بیشتر ترجیح می‌دهد بدود تا پرواز کند، اما درصورت لزوم با بال‌های گرد خود برای مسافت‌های کوتاه به هوا برمی‌خیزد. تیهوها 8تا 16تخم می‌گذارند.

رژیم غذایی
رژیم غذایی تیهو بسیار متنوع است و شامل انتخاب وسیعی از دانه‌ها به همراه برخی از حشرات است.

کبک
کبک هم از خانواده قرقاول‌هاست و بسیار شبیه تیهو است ولی جثه‌ای بزرگ‌تر دارد. پشت آن به رنگ قهوه‌ای روشن، سینه خاکستری و شکم رنگ زرد مایل به نخودی است. صورتش سفید است و با یک حلقه سیاه مشخص شده که از پیشانی شروع می‌شود و از کنار چشم و پایین سر عبور می‌کند. بال‌های کناری با نوارهای سرخ‌رنگ مشخص شده‌اند. هر دو جنس نر و ماده شبیه هم هستند، اما ماده کمی کوچک‌تر است. پاها و منقار به رنگ قرمز مرجانی هستند. هنگام مقایسه با گونه‌های مشابه به پشت قهوه‌ای‌تر کبک و نبود نوارهای تیره نزدیک به سینه دقت کنید.

رفتار
خارج از فصل تولید مثل به‌صورت گروه‌های کوچک دیده می‌شوند و در تابستان برای تولید مثل جفت می‌شوند. کبک هم دویدن در سربالایی را به پرواز ترجیح می‌دهد. نرها رفتار نمایشی از خود نشان می‌دهند و ممکن است ماده‌ها را در یک مراسم خواستگاری تعقیب کنند. ماده حدود 7تا 14تخم می‌گذارد.

رژیم غذایی
کبک انواع دانه‌ها و برخی حشرات را می‌خورد و برای کمک به هضم غذا از شن‌ریزه استفاده می‌کند.