تئاتر شهر؛ نماینده فرهنگ هر شهر
شهرداریهای دنیا از ساختمانهای قدیمی تئاتر بهعنوان میراث هنری شهروندان حمایت میکنند
محمد سرابی-روزنامهنگار
وجود ساختمانهای قدیمی تئاتر در مرکز شهرهای امروزی نشانهای از سابقه فرهنگی ارزشمند در هر شهر است؛ زیرا این ساختمانها نشان میدهند که شهرها تنها براساس خانه ، مغازه و کارخانه ساخته نشدهاند. اگر طول عمر بنا زیاد باشد، شهرداریها تلاش میکنند آن را حفظ کنند و با مالکیت بنا یا بازسازی آن، بخشی از میراث قدیمی شهر را زنده نگه دارند.
استرالیا
تئاتر فروشی نیست
شهردار ملبورن از شورای شهر خواسته است که سهم مالکیت شهرداری از تئاتر این شهر به نام ریگن را بفروشد. شهرداری مالک 51درصد تئاتر است که شامل ساختمان و امتیاز کاری آن میشود. تئاتر شهر ملبورن در سال1929ساخته شد و اگرچه در روزهای اول بهعنوان یک سینما فعالیت میکرد، اما بهسرعت تبدیل به سالن مجللی برای نمایشهای پرطرفدار شد. در سال1945 تئاتر آتشگرفت اما پساز بازسازی به کار خود ادامه داد. در سال1970 هم سالن تئاتر تعطیل شد و قرار بود بنای آن تخریب شود. ساختمان مدتی طولانی بهصورت متروکه درآمده بود؛ ولی طرفداران هنرهای نمایشی در سال1996 دوباره آن را راهاندازی کردند. استدلال شهرداری این بود که پول بهدستآمده از فروش سهم شهرداری در دیگر موضوعات فرهنگی سرمایهگذاری خواهد شد. شرایط دیگری برای فروش هم درنظر گرفته شده است؛ مثلا مالکان جدید باید هر سال 1000بلیت را به دانشآموزان مدارس دولتی اختصاص دهند. شورای شهر ملبورن با فروش سهم از تئاتر شهر مخالفت کرد؛ زیرا اعضای پارلمان شهری نگران هستند که اگر مالکیت 51درصدی تئاتر شهر را از دست بدهند، آینده این مکان بهعنوان یک اثر فرهنگی نشانگر تاریخچه هنر در این شهر به خطر بیفتد. شورا تأکید دارد که هزینههای حمایت از هنرهای شهری باید از بودجه عادی شهرداری تامین شود، نه از راه فروش املاک.
کانادا
تئاتر کوچک دوطبقه
شهر کلگری کانادا تا مدتی قبل تئاتر شهر نداشت و به همین دلیل شورای شهر تصمیم گرفته است ساختمان تئاتر پلازا در این شهر را بهعنوان تئاتر شهر و میراث تاریخی کلگری ثبت کند. تئاتر پلازا دوطبقه و کوچک است؛ ولی سابقهای طولانی دارد. در سال1928 این بنا یک گاراژ خودرو بود که 2سال بعد بهصورت سالن نمایش درآمد. تا قبل از انتشار بیماری کرونا این تئاتر کموبیش مشغول کار بود؛ اما با شروع قرنطینه 2سال تعطیل شد. در سال2022 ساختمان بازسازی و اجرای نمایش در آن دوباره شروع شد. شورای شهر کلگری بهدنبال ثبت ساختمانهای تاریخی بیشتر برای حفاظت از هویت این شهر یکمیلیونو600هزار نفری است. ساختمانهای غیرتجاری و غیرمسکونی در اولویت قرار دارند و یک ایستگاه آتشنشانی قدیمی نیز همزمان با تئاتر شهر ثبت میشود. قرار است بخشی از سالن تئاتر به شکل گالری، کافه و رستوران بازسازی شود تا مردم مدت بیشتری را در آن بگذرانند. براساس مقررات شهری، کسی که این محل را برای ارائه خدمات فرهنگی عمومی اجاره کند، میتواند نیمی از هزینههای بازسازی آن را بهصورت وام دریافت کند. کلگری 300سال سابقه سکونت دارد و در ابتدا محل زندگی شکارچیان بودهاست. راهآهن در اواخر قرن19 به این منطقه رسید و با سکونت مردم، منطقه به شکل شهر درآمد. قدیمیترین ساختمانهای باقیمانده در این شهر حدود 200سال عمر دارند.
آمریکا
زنده نگهداشتن خیابان مرکزی
تئاتر ریتز در شهر وینترهیون ایالت فلوریدا که بهدلیل انتشار بیماری کرونا تعطیل شده بود، بعد از پایان همهگیری دیگر نتوانست هزینههای خود را از راه فروش بلیت تامین کند. نزدیک 2سال تعطیلی کامل این بنای فرهنگی در مرکز شهر باعث دوری مردم از آن شده بود. بعد از کشوقوسهای فراوان، مالک تئاتر که دیگر قادر به تامین هزینههای نگهداری از آن نبود، برای فروش ساختمان و پروانه کار تئاتر به شورای شهر رفت و شورا هم مشتاقانه پذیرفت که تئاتر را بخرد و به نام تئاتر شهر ثبت کند. این مرکز هنرهای نمایشی از 98سال قبل مشغول کار شدهاست. سالها بعد گروهی از علاقهمندان هنر و فرهنگ شهری این ساختمان را بازسازی کردند و اجرای نمایش دوباره در آن شروع شد. شورای شهر وینترهیون بعد از دریافت پیشنهاد خرید، هزینههایی مانند دستمزد کارکنان، بیمه ساختمان، تعمیرات سقف و تاسیسات، وام ساختوساز که برعهده آن است و... را محاسبه کرد؛ اما سرانجام اعلام کرد که با توجه به ارزش تاریخی تئاتر ریتز در بافت مرکزی شهر، این ساختمان را میخرد. اعضای شورا که خود سالهاست ساکن این شهرند، قصد دارند این بنا را بهصورت مجموعه فرهنگی-تفریحی درآورند. علاوه بر اجرای نمایش، ساختمان تئاتر بهصورت مرکزی برای زندگی شبانه شهری درخواهد آمد که بر مشاغل اطراف خود در یکی از خیابانهای مرکزی شهر تأثیر میگذارد.