دیوار کلنگی نکونام

استقلال بعد از 4بازی در فصل جدید لیگ برتر 6گل خورده در کارنامه دارد. میانگین 1.5گل خورده در هر بازی، آماری است که خط دفاعی استقلال را از 12تیم لیگ پایین‌تر قرار می‌دهد و در‌واقع فقط 3تیم آمار گل‌های خورده‌شان بدتر و ضعیف‌تر از استقلالی‌ها‌ست. جواد نکونام که به یک مربی دفاعی شهره بود و تیم‌هایش به‌سختی گل می‌خوردند، امسال با هدف تغییراتی اساسی در سبک بازی تیمش و ارائه یک فوتبال تهاجمی وارد لیگ شد و تا امروز نتیجه این شده که تیم او فوتبالی را که بلد بود هم از یاد برده است. استقلال فصل گذشته تحت هدایت نکونام طی 30بازی مجموعا 15گل دریافت کرد تا بهترین خط دفاعی لیگ باشد، اما وضعیتی که امسال در خط دفاعی این تیم به‌وجود آمده اگر ادامه داشته باشد، آبی‌ها برای خوردن 15گل فقط به 10بازی نیاز دارند، چون دقیقا دارند 3برابر سال گذشته گل می‌خورند.

  دست‌زدن به ترکیب برنده
استقلال ‌ابتدای این فصل بیشترین خریدها را در خط دفاعی انجام داده است. تیمی که نقطه قوتش کم گل‌خوردن و نقطه‌ضعفش کم گل‌زدن بوده، در پنجره تابستانی قبل از خرید هافبک و مهاجم شروع به خرید مدافع کرد و خط دفاعی‌اش نسبت به فصل گذشته دچار تغییرات زیادی شد. استقلال با وجود سیدحسین حسینی که بهترین عملکرد را داشت، خریدهایش را با یک دروازه‌بان بوسنیایی شروع کرد! هر‌چند جواد نکونام به این دروازه‌بان برخلاف زیلکیچ اجازه حضور در اردوی آبی‌ها را نداد. در خط دفاعی نیز آبی‌‌ها با داشتن جلالی در چپ و حردانی در راست‌ سراغ زکی‌پور و رضاییان رفتند که این تغییرات به‌خصوص در سمت راست باعث کاهش استحکام دفاعی تیم شد. رامین اگرچه خصوصیات منحصربه‌فردش در گلزنی و گل‌سازی را در استقلال هم مثل تیم‌های قبلی‌اش به نمایش گذاشته اما از آنجا که نکونام فکری برای ضعف‌های دفاعی او نکرده نقش مهمی در گل‌های خورده استقلال داشته است. در دفاع میانی هم سامان فلاح به تیم اضافه شده و آرمین سهرابیان -مدافع فیکس فصل گذشته- در آستانه جدایی است. از اینها گذشته، تغییرات رخ‌داده در پست هافبک دفاعی هم روی عملکرد خط دفاعی و دریافت گل‌های بیشتر کم‌تأثیر نبوده است. استقلال در این پست امید حامدی‌فر را از دست داده که بازی فیزیکی‌اش اگرچه در تمرینات باعث مصدومیت بازیکنان خودی می‌شد اما در مسابقات هم نقش زیادی در به‌هم‌ریختن نقشه‌های تهاجمی حریف و بستن روزنه‌های دفاعی و کمک به دفاع تیمی در استقلال داشت.

  سیر تغییرات در خط دفاعی
علاوه بر تغییرات زیادی که در لیست نفرات استقلال رخ داده، تغییرات بی‌شمار در ترکیب اصلی آبی‌ها که بازی به بازی توسط نکونام رخ می‌دهد، دلیل دیگری است که اجازه نداده آبی‌پوشان به آن صلابت مورد نظر در خط دفاعی برسند. نکونام در نخستین بازی با دفاع 4نفره به مصاف شمس‌آذر رفت؛ سهرابیان و سیلوا در دفاع وسط بازی می‌کردند و رامین و زکی‌پور هم مدافعان چپ و راست بودند. در آن بازی چشمی به خط میانی رفته بود تا در کنار زبیر نیک‌نفس و در پست هافبک دفاعی بازی کند. در هفته دوم و مقابل ملوان نیز همین ترکیب در خط دفاعی به‌کار گرفته شد اما برخلاف بازی اول که دروازه آبی‌ها فقط یک‌بار و آن هم روی یک ضربه پنالتی باز شده بود، این بار دروازه حسینی 2بار باز شد تا نکونام به فکر تغییر بیفتد. هفته سوم، هفته ورود سامان فلاح به ترکیب اصلی بود. مدافع جوان و بازیکن سابق تیم ملی امید، جانشین آرمین سهرابیان شد و در کنار سیلوا قرار گرفت. چشمی همچنان در خط میانی بازی می‌کرد و ابوالفضل جلالی با وجود اینکه از مصدومیت رها شده بود، باز هم در ابتدای بازی‌ها روی نیمکت می‌نشست و در نیمه‌دوم به زمین می‌آمد. استقلال با این ترکیب از استقلال خوزستان هم گل خورد تا نکونام برای بازی آسیایی‌اش به فکر یک تغییر اساسی بیفتد. بازگشت به دفاع 3نفره یعنی همان تاکتیک فصل گذشته، راه چاره‌ای بود که نکونام آن را با حضور فلاح، چشمی و سیلوا در مقابل الغرافه اجرا کرد. چپ و راست تیم همچنان زکی‌پور و رامین بودند و جلالی از دقیقه71 به زمین آمد. تنها کلین‌شیت این فصل استقلال در همین بازی رقم خورد اما وقتی در بازی بعدی، دفاع 3نفره استقلال هم مقابل نساجی تسلیم شد، نکونام دریافت که کلین‌شیت آسیایی هم به‌خاطر ضعف قطری‌ها بوده نه قدرت خط دفاعی تیمش! ترکیب 3نفره استقلال در دفاع، مقابل نساجی در همان نیمه‌اول 2-3موقعیت به میزبان داد و بالاخره با یک پنالتی تسلیم شد. بین 2نیمه نکونام مدافع برزیلی‌اش را بیرون کشید و جلالی را این‌بار همزمان با زکی‌پور و جلوتر از او به‌کار گرفت. آبی‌ها به دفاع 4نفره برگشتند و این‌بار چشمی و فلاح مدافعان میانی بودند. استقلال با این ترکیب جدید هم از نساجی گل خورد و حتی در ثبت یک کلین‌شیت 45دقیقه‌ای هم ناکام ماند.

  زمان؛ بزرگ‌ترین کمبود استقلال
نکونام امروز مصداق همان ضرب‌المثلی است که از راه رفتن کبک و کلاغ ساخته شده بود. تیم او بازی تهاجمی را یاد نگرفته و بازی تدافعی‌اش را هم از یاد برده است. این اتفاق البته برای 4-5هفته اول اتفاق عجیبی هم نیست و طبیعتا تغییرات اساسی در سبک بازی یک تیم به زمان کافی برای شکل‌گیری نیاز دارد. اما شرایط نکونام در استقلال آنقدر مطمئن نیست که مجال این شکل‌گیری را بدهد و تیم او مجبور است دقایق زیادی را عصبی و بی‌تمرکز سپری کند. نکونام و تیمش روی لبه تیغ در حال تمرین‌کردن سبک جدید فوتبالشان هستند، درحالی‌که تمرین این سبک به آرامشی افزون‌تر از آنچه امروز می‌بینیم و فضایی وسیع‌تر از یک لبه باریک و خطرناک نیاز دارد.