ایران در فضا می‌درخشد

ساسان شادمان‌منفرد-روزنامه‌نگار

برنامه فضایی ایران در سال1403با پرتاب موفق ماهواره چمران-1آغاز شد؛ ماهواره‌ای که در مأموریتش می‌تواند راهگشای برنامه‌های بعدی باشد. حالا به‌گفته مقامات سازمان فضایی کشور، ماهواره‌های در صف پرتاب مهیای سفر به مدار زمین می‌شوند و به‌گفته حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، 4تا 6 ماهواره دیگر تا پایان سال به مدار خواهند رفت. البته این پایان کار نیست، چراکه ماهواره‌های دیگری نیز در راه هستند.

برنامه‌ریزی برای پرتاب ماهواره
رساندن یک ماهواره به مدار کار آسانی نیست و علاوه بر برنامه‌ریزی‌ها و تست‌های فراوان به شرایط جوی نیز بستگی دارد. برای ارسال اجرام مختلف به فضا باید در انتظار باز شدن پنجره بود. پنجره راه‌اندازی یا پنجره پرتاب (Launch window)، یک بازه زمانی‌ است که طی آن یک وسیله نقلیه خاص مانند موشک باید به‌منظور رسیدن به هدف مورد نظر خود پرتاب شود. اگر پرتابه در این فاصله زمانی پرتاب نشود، نیاز است تا فرارسیدن پنجره بعدی منتظر بماند. علاوه بر اینها، رعایت نکات امنیتی نیز اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد. به همین دلیل، اینکه تا پایان سال چند ماهواره دیگر به مدار پرتاب خواهند شد به عوامل متعددی بستگی دارد. در اینجا، چند ماهواره ایرانی آماده پرتاب را معرفی می‌کنیم.

ظفر-2
ماهواره ظفر-2توسط محققان دانشگاه علم و صنعت ایران آماده پرتاب شده و قرار است آذر یا    دی ماه‌ آینده با یک پرتابگر خارجی (احتمال فراوان سایوز) به مدار برود. ماهواره ظفر-2 دارای محموله تصویربرداری چند طیفی (رنگی) با تفکیک مکانی 16متر است. کاربردهای ظفر-2 در حوزه‌های تهیه نقشه، آب‌نگاری (هیدروگرافی - نقشه‌برداری از عمق آب)، مدیریت بحران، شهری، زمین‌شناسی و محیط‌زیست است.

هدهد
یک ماهواره 4کیلوگرمی با استاندارد ماهواره‌های مکعبی که مأموریت آن ایجاد بستر اختصاصی ارائه خدمات اینترنت اشیای بین‌المللی باند باریک است. نحوه انجام مأموریت این ماهواره به‌صورتی است که پس از دریافت پیام کاربر زمینی آن را ذخیره و در موقعیت مناسب برای کاربر     مورد نظر ارسال می‌کند. بیشترین کاربرد خدمات ماهواره هدهد در بخش‌های کشاورزی، حمل‌ونقل و تدارکات و محیط‌زیست خواهد بود.

کوثر
این ماهواره 30کیلوگرمی، نخستین ماهواره ساخته ‌شده توسط بخش خصوصی در کشور است و از استاندارد ماهواره‌های مکعبی پیروی می‌کند که باعث کاهش زمان و هزینه فرآیند ساخت می‌شود. کوثر که ماموریت آن در حوزه کشاورزی و نقشه‌برداری است، دوربین‌های طیف NIR (نزدیک مادون سرخ) و RGB دارد. رزولوشن تصویربرداری نزدیک مادون سرخ کوثر، 5.5متر و نرخ تصویربرداری رنگی 6فریم در ثانیه و نزدیک مادون سرخ آن 28فریم در ثانیه است.

طلوع-3
این ماهواره ۱۵۰کیلوگرمی ساخت صنایع الکترونیک وزارت دفاع آماده پرتاب است و به‌احتمال فراوان آذر یا دی ‌ماه امسال به مدار خواهد رفت. طلوع-3 که نخستین ماهواره کلاس‌مینی کشور به‌حساب می‌آید، یک ماهواره سنجش از راه دور با قدرت تصویربرداری ۵متر سیاه و سفید و ۱۰متر رنگی است که در بخش‌های کشاورزی، اقلیم‌شناسی، شناسایی تغییر گسل‌ها، سیل و بیابان‌زایی کاربرد دارد.

پارس-۲
ماهواره سنجشی پارس-2به‌گفته حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی کشور اواخر امسال یا در نهایت اوایل سال آینده به مدار خواهد رفت. این ماهواره با هدف تصویربرداری و قدرت تفکیک قابل توجه طراحی و تولید شده و بناست در مأموریت‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. این ماهواره پس از پرتاب در حوزه‌های مختلفی ازجمله مدیریت بلایای طبیعی، ریزگردها، آبخیزداری، پایش جنگل‌ها، تعیین سطح زیرکشت محصولات کشاورزی و… می‌تواند به دستگاه‌های متولی کمک قابل‌توجهی داشته باشد. این ماهواره با دقت 8متر رنگی و ۴متر سیاه و سفید تولید شده است.