گزارش
معتادان متجاهر از تهران می روند
مدیریت شهری از ابتدای سال اجرای طرح ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی را عملیاتی کرده است
زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار
شب در سکوت فرو رفته و خبری از تردد و رفت‌وآمدهای روزانه نیست. مردم از مشغله‌های کاری فارغ شده و به خانه برگشته‌اند؛ اما شهر خالی از همه شهروندان نشده و شب‌های تهران ساکنان دیگری هم دارد؛ افرادی که در جرگه آسیب‌دیدگان اجتماعی دسته‌بندی می‌شوند. معتادان متجاهر با لباس‌های مندرس و ژنده، اسباب نارضایتی شهروندان شده‌اند و شهروندان همواره خواستار جمع‌آوری آنها هستند. شهرداری تهران هم در راستای همین مطالبه مردمی، طرح ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی را در دستور کار دارد و از ابتدای امسال ۳مرحله از این طرح اجرا و ۶۱۹۳معتاد متجاهر جمع‌آوری‌شده‌اند. مرحله چهارم طرح هم تا ۴مهر ادامه دارد و براساس برنامه‌ها، تهران به شهر ناامن برای معتادان تبدیل می‌شود.
ساعت ۲۲، شروع مأموریت
ساعت ۲۲ است و سیدمحمد نقیب، رئیس سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در ساختمان شماره۲ سازمان و در میان مددکاران اجتماعی حاضر می‌شود و در توضیح مرحله چهارم طرح ساماندهی، شروع طرح را اعلام می‌کند. این مرحله در راستای استقبال از مهر کلید خورده است. نقیب می‌گوید: درواقع با اجرای این طرح، شهر را برای آغاز ماه مهری بانشاط و شاد برای دانش‌آموزان مهیا می‌کنیم.
حرکت به‌سوی کلونی‌های شناسایی‌شده
۲ مددکار اجتماعی با کاورهایی به رنگ آبی و زرد (یک زن و یک مرد) همراه با یک مأمور نیروی انتظامی در خودروهای حامی‌شهر مستقر می‌شوند. دادیار دادگاه انقلاب هم در این طرح همراه می‌شود. کلونی‌ها (شوش و راه‌آهن و...) شناسایی شده‌اند و خودروها حرکت می‌کنند. رعایت کرامت انسانی تأکید مدیریت شهری است و قرار نیست در مواجهه با معتادان متجاهر تنشی ایجاد شود.
فرار در قالب مسافر
خودروهای حامی‌شهر ساعت ۲۲و۳۰دقیقه به میدان راه‌آهن می‌رسند. رئیس سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران شخصا در میدان حضور دارد. مددکاران ۴فرد آسیب‌دیده اجتماعی (یک زن و ۳مرد) را شناسایی می‌کنند. آنها به بهانه مسافربودن، تمایل به حضور در خودروهای جمع‌آوری و همراهی با مددکاران ندارند؛ اما نه از بلیت خبری هست و نه مقصدشان معلوم است.
بساط فروش غذای نذری
خیابان‌های منتهی به میدان شوش، مقصد بعدی است. معتادان بساط خود را پهن کرده‌اند؛ یکی با طفل خردسال آمده و دیگری همراه با همسرش؛ یکی خنزرپنزز می‌فروشد و دیگری هم در بساطش جوراب دارد. در این میان عده‌ای هم مشغول فروش غذا هستند؛ یکی ساندویچ، دیگری لقمه خانگی و برخی هم غذای گرم؛ همان غذاهای نذری که شهروندان در میان معتادان توزیع می‌کنند.
تهدید با چاقو
محدوده بازار و میدان محمدیه کوچه‌ها باریک و کم‌نورند. در انتهای کوچه‌ای یک جمع سه‌نفره تشکیل شده که مشغول استعمال موادند. چشمان‌شان در دل تاریکی خوب نمی‌بیند و متوجه مددکاران و مأموران نیروی انتظامی نمی‌شوند. همین که مأموران نزدیک می‌شوند، پا به فرار می‌گذارند و یکی از آنها با چاقو تهدید می‌کند؛ اما درنهایت دستبند پلاستیکی سفید روی دستش زده می‌شود.
زندگی در بیغوله‌های ویرانه
مددکاران و نیروهای انتظامی در کوچه دانش روبه‌روی خانه ویرانه‌ای می‌ایستند؛ بنایی که سقفش ریخته و اطرافش را با ایرانیت‌های شکسته و درهای چوبی فرسوده، دیوار کشیده‌اند. اینجا یکی از کلونی‌هایی است که معتادان بیتوته می‌کنند. داخل بنا مملو از اسباب فرسوده و مندرس است و بوی تعفن فضا را پر کرده‌است. فرد معتادی که در آن اتراق کرده بود توسط مددکاران به داخل خودرو هدایت می‌شود.
غربالگری اولیه قبل از انتقال
اتوبوس گشت فوریت‌های خدمات اجتماعی در ضلع جنوب بوستان شوش مستقر شده است. معتادان پس از جمع‌آوری از معابر با خودروهای حامی‌شهر به این نقطه منتقل و به اتوبوس راهنمایی می‌شوند. با حضور مددکار مجرب، غربالگری اولیه انجام می‌شود و اگر مددجویان خانواده‌ای داشته باشند، با گرفتن تعهد فرد به خانواده تحویل داده می‌شود. سایر افراد هم براساس وضعیتی که دارند به مددسرا یا یاورشهرها منتقل می‌شوند.
همکاری خوب شهرداری و قوه قضاییه
حجت‌الاسلام مسعود رضاپور، دادیار دادگاه انقلاب : در این دوره همکاری خوبی میان شهرداری تهران و قوه قضاییه شکل‌گرفته است و مدیریت شهری هم تلاش می‌کند با جمع‌آوری و ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی علاوه بر رعایت حقوق شهروندی، شرایط زندگی در تهران را بهبود بخشد. امروز در کلونی‌های آسیب دیگر خبری از تجمع‌های گسترده نیست و اقدامات خوب و جهادی در این حوزه انجام شده است. ساخت یاورشهرها برای پذیرش معتادان منع پذیرش، کار بی‌نظیری در کشور بود که به همت شهرداری تهران اتفاق افتاد.
پاکسازی فضاهای پیرامون مدارس
سیدمحمد نقیب، سرپرست سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران :مرحله چهارم طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی با هدف استقبال از مهر اجرایی شده است. این طرح تا ۴مهر ادامه دارد و فضاهای اطراف مدارس، بوستان‌های مجاور مراکز آموزشی و معابر منتهی به مدارس، به‌طور ویژه رصد می‌شوند؛ چراکه تلاش می‌کنیم دانش‌آموزان و والدین بابت تردد در معابر دغدغه و مشکلی نداشته باشند و عبورومرورشان در امنیت و آرامش انجام شود. طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
