خانه‌های خدا، پایگاه‌های پشتیبانی در دفاع‌مقدس

مژگان مهرابی
مساجد از مهم‌ترین پایگاه‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی در 8سال دفاع‌مقدس بودند. در بین چند صد مسجد تهران، بعضی خاص بودند و علاوه بر تبدیل شدن به پایگاهی برای آماده‌سازی کمک‌های مردمی، محل وداع رزمندگان با خانواده‌ها بودند و از آنجا رزمنده‌ها عازم جبهه می‌شدند. از بین مساجد فعال دوران دفاع‌مقدس، برخی در این روزها هم همچون گذشته در جبهه فرهنگی انقلاب و آموزشی نقش‌آفرینی می‌کنند. گشت‌و‌گذار در این مساجد خالی از لطف نیست چرا که هم با برنامه‌های متنوع آنها آشنا می‌شوید و هم از معماری منحصر به فردشان لذت می‌برید.



مسجد ارگ
حیاتی‌ترین پایگاه مردمی تهران
مسجد ارگ علاوه بر فضای معنوی، وجهه تاریخی هم دارد. این مسجد در دوره پادشاهی ناصرالدین‌شاه و به درخواست مادرش مهدعلیا ساخته شده است. بنای آن در زمان رضاشاه آسیب دید و به توصیه آیت‌الله بروجردی و کمک بازاریان تهران در سال 1328 بازسازی شد. نام مسجد ارگ در این زمان به مسجد داده شد. این مسجد به‌دلیل همجواری با بازار بزرگ تهران و قرار گرفتن در بافت تاریخی شهر در رویدادهای مهم این سال‌ها نقش مهمی داشته است. در دوران مبارزه با حکومت پهلوی علمای بزرگی چون آیت‌الله محمدتقی فلسفی در این مسجد سخنرانی می‌کردند. در برخی اسناد ثبت‌شده که قیام 15خرداد سال 1342 از این مسجد آغاز شده است. مسجد ارگ را به‌دلیل تمرکز بر فعالیت‌های مهم پیش از پیروزی انقلاب و دوران جنگ تحمیلی می‌توان یکی از حیاتی‌ترین پایگاه‌های مردمی دانست. برگزاری برنامه‌های فرهنگی در مناسبت‌های ملی و مذهبی دلیل دیگری برای پرمخاطب بودن این مسجد است.

حال و هوای دفاع‌مقدس در مسجد
در سال‌های دفاع‌مقدس که اهالی همه محله‌ها برای پشتیبانی از رزمندگان داوطلب می‌شدند، نقش مساجد پررنگ‌تر از قبل بود. مسجد ارگ هم یکی از پایگاه‌های مهم فعالیت‌های پشت جبهه محسوب می‌شد؛ از تهیه و بسته‌بندی اقلام ضروری گرفته تا اعزام رزمندگان و استقبال از آنها، برنامه‌های این مسجد در دوران دفاع‌مقدس حال و هوای ویژه‌ای داشته است. بنای مسجد ارگ معماری ویژه‌ای ندارد و در 2طبقه ساخته شده است. این مسجد دارای یک صحن داخلی و یک صحن بیرونی سرپوشیده است. اگر در ایام مناسبت‌های مذهبی قصد رفتن به مسجد ارگ را دارید یا باید زودتر از موعد بروید تا بتوانید نماز خود را داخل مسجد بخوانید یا فکر پیدا کردن جا را از ذهن خود بیرون کنید. سرویس‌های بهداشتی مسجد در ورودی و طبقه زیرین قرار گرفته است.