یادداشت
وقت گفت‌وگو درباره هویت امت واحده شده
علی مهدیان؛ استاد حوزه و دانشگاه
به محض آنکه یک ملت بیدار و متحول می‌شود و به تعبیر حضرت امام(ره) قیام لله می‌کند و یقظه و بیداری برایش محقق می‌شود، هویت حقیقی خود را بازمی‌یابد و آن را به تماشا می‌کشد.
هویت یک قوم آن دارایی‌های ارزشمند ذاتی است که با تحول و بیداری‌شان یافته می‌شود.
«یا قوم اذکروا نعمه‌الله علیکم»؛ توجه به دارایی‌های حقیقی یک قوم مقدمه رشد آنهاست و فراموش‌کردن این نعمت‌ها باعث خودفراموشی و گمشدگی و ذلت است.
«ذَلِک بِأَنَّ‌الله لَمْ یَکُ مُغَیرًا نِعْمَه أَنْعَمَهَا عَلَی قَوْمٍ حَتَّی یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَأَنَّ‌الله سَمِیعٌ عَلِیمٌ»
تغییر و تحول درونی باعث بروز و ظهور هویت اصلی ملت‌ها یا گم‌شدن آن هویت می‌شود. جامعه‌ای که بیدار نشود و قیام لله نکند، هویت خود را نخواهد یافت و دچار خودفراموشی می‌شود. این همان قاعده «نسوا الله فانساهم انفسهم» است در اندازه یک جامعه.
اتفاقا وقتی در یک جامعه تحول و انقلاب و قیام لله رخ می‌دهد (هرسه مفهوم در اندیشه امام به یک حقیقت اشاره می‌کنند)، حالا این جامعه می‌تواند جلودار دیگر جوامع هم باشد؛«لتکونوا شهداء علی‌الناس».
کشف هویت ملی، راهی جز قیام و حرکت به سمت خدا ندارد و به‌قول امام(ره) این یقظه و بیداری همان انقلاب است. صدور انقلاب نیز اینگونه است که وقتی یک جامعه بیدار شود، می‌تواند الگوی دیگران باشد و حالا ملت‌های مستعد دیگر نیز از قیام او الهام می‌گیرند و قیام می‌کنند و بیدار می‌شوند و اینگونه آنها نیز هویت خود را به تماشا می‌کشند؛ اتفاقی که کم‌وبیش در گروه‌ها و جریاناتی در همه کشورهای منطقه می‌بینیم.
امام می‌گفت معنای صدور انقلاب، این فراگیرشدن تحول و بیداری ملت‌هاست و نه کشورگشایی. او می‌گفت مرزها اینگونه در جای خود خواهند بود ولی دل‌ها به هم نزدیک می‌شوند.
سال‌ها بود در دنیای اسلام خیلی‌ها خیال می‌کردند هویت امتی و هویت ملی با هم قابل جمع نیستند.کسانی هویت امتی داشتند مثل سیدجمال‌الدین اسدآبادی و کسانی هویت ملی داشتند مثل امیرکبیر. اما بعد از انقلاب ما با انسان‌های الهی بی‌شماری مواجه شدیم که همزمان هم هویت امتی داشتند و هم هویت ملی، و این‌دو را عین هم می‌یافتند.
شاخص‌ترین آنها نیز شهید حاج‌قاسم سلیمانی بود که حقیقتا مظهر هردو بود. مسلمین مستعدترین جوامع برای قیام و بیداری‌اند. آنها حول پاک‌ترین و رهابخش‌ترین حقایق شکل گرفته‌اند؛ حول توحید، حول قرآن، حول برائت از دنیاپرستان و ظالمان. لذا در طرح راهبردی رهبران انقلاب اسلامی، برای توسعه بیداری و قیام و در یک کلمه انقلاب در عالم، امت اسلام مقدم بر دیگران است.
امروز به‌واسطه صبر مردم غزه و قیام خونین آنها و ظلم بی‌سابقه جنایتکاران عالم و شکل‌گرفتن جبهه‌های گسترده از یمن تا سوریه و عراق و ایران و لبنان و دیگر کشورها که هرکدام مذهبی دارند، اما همه در حقیقت مقاومت که ایستادگی پای قیام و انقلاب است مشترکند. بیشتر از هر زمان وقت سخن‌گفتن از «هویت امت» است. هویت امت گسترده‌تر از هویت ملت‌هاست. کسانی حقیقتا در پی احیای هویت امت هستند که بیش از دیگران مظهر هویت ملت خود نیز هستند؛ مثل خود شخص آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای حکیم.
آری «ان هذه امتکم امه واحده و انا ربکم». توجه به همان حقیقت توحیدی، قلوب را به هم متصل می‌کند و این مسیر بیداری ملت‌هاست. ملت‌ها بدون بازگشت به آن حقیقت واحد، به امت واحده نخواهند رسید. این نکته را امروز می‌توان به همه مسلمین نشان داد که وقتی دنیاطلبی و قدرت‌طلبی کشورها و مصلحت‌سنجی‌های دنیایی‌شان جای خود را به یافتن هویت حقیقی‌شان و بیداری‌شان بدهد، امت واحده حول حقیقت قرآن شکل می‌گیرد. اینگونه است که دوران بروز قیام و مقاومت در امت اسلام زمان طرح هویت امت واحده اسلامی است.
