کاهش رشد تورم بازار مسکن تهران با مداخله شهرداری

حمیدرضا صارمی؛ معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران

مطالعات مختلفی که در حوزه مسکن، اعم از خرید و فروش و اجاره در شهر تهران توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای مرتبط انجام شده بود و همچنین آمارهای منتشرشده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی و مرکز آمار کشور نشان می‌داد که شاخص دسترسی به مسکن برای دهک‌های اول تا هفتم جامعه وضعیت بغرنجی دارد.
 این مطالعات و آمار حاکی از آن بود که اساسا هر سال مردم، چه کسانی که می‌خواهند مسکن خریداری کنند و چه مستأجران که 50درصد جمعیت تهران را به‌خود اختصاص داده‌اند، برای تهیه مسکن با مشکلات بسیار زیادی مواجهند. سیاست شهردار محترم تهران، آقای دکتر زاکانی این بود که ما مداخله تعریف‌شده‌ای در بحث مسکن داشته باشیم و به همین‌خاطر قرارگاهی را برای ورود به موضوع ساخت مسکن تجهیز کردیم. در این قرارگاه ابتدا زمین‌هایی که شهرداری داشت شناسایی شد و سپس با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی عملیات اجرایی این پروژه‌ها را شروع کردیم.
این پروژه‌ها اکنون در مراحل مختلف ساخت هستند؛ برخی تا جایی پیش ‌رفته‌اند که مراحل نازک‌کاری آنها شروع شده، برخی در مرحله سفت‌کاری هستند و برخی دیگر هنوز در مرحله فونداسیون به سرمی‌برند یا مراحل صدور پروانه را می‌گذرانند.
مجموع این مداخله‌ها با محوریت مسکن استطاعت‌پذیر انجام شد و بیشتر مناطق کم‌برخوردار و نیمه‌برخوردار یعنی جمعیت متوسط و روبه‌پایین شهر تهران را در بر می‌گرفت. سیاست شهرداری تهران این بود که فشار مسکن، فقرای شهری را از تهران بیرون نکند و این قشر حتی‌المقدور بتوانند با قیمتی مناسب به مسکن مورد نیاز خود دست پیدا کنند. به لطف خدا طی 3سال گذشته شهرداری در اجرای این سیاست موفق بود. ما سال گذشته فقط در محدوده بافت فرسوده پایتخت توانستیم برای 20هزار واحد آپارتمان مسکونی پروانه ساخت صادر کنیم که امسال ان‌شاءالله این تعداد به 30 تا 40هزار واحد مسکونی خواهد رسید. در بافت ناپایدار و بافت‌های ناکارآمد شهری هم در حال مداخله هستیم و اقداماتی در دست انجام داریم. با همکاری مجموع سازمان‌ها، نهادها و توافقاتی که با بخش خصوصی انجام شد، توانستیم عملیات اجرایی ساخت حدود 200هزار واحد مسکونی در این محدوده را آغاز کنیم. این 200هزار واحد مسکونی نیز در مراحل مختلفی از ساخت به‌سرمی‌برند. بخشی از این پروژه‌ها در حال گودبرداری هستند و در بخشی دیگر عملیات اجرایی و ساخت‌وساز آغاز شده است. در تمامی پروژه‌هایی که در بافت‌های ناپایدار و ناکارآمد در حال اجراست، آن دسته از واحدهای مسکونی را ‌که به مراحل آخر سفت‌کاری می‌رسند واگذار می‌کنیم تا این مداخله شهرداری در حوزه ساخت‌وساز بتواند تأثیر خود را در بازار مسکن نشان دهد. روند اجرای پروژه‌ها نشان می‌دهد که به‌احتمال زیاد تا پایان امسال می‌توانیم بین 20 تا 30درصد آنها را به مرحله سفت‌کاری برسانیم که در این صورت واگذاری این واحدها به جامعه هدف را هرچه زودتر آغاز خواهیم کرد.
به لطف خدا نوع مداخله تعریف‌شده شهرداری سبب کاهش رشد تورم مسکن در تهران شده و گرچه ممکن است ده‌ها متغیر دیگر نیز در کاهش رشد تورم مسکن در تهران اثرگذار باشد، قطعا یکی از مؤثرترین آنها مداخله تعریف‌شده شهرداری بوده که سبب شده رشد تورم مسکن تهران به نسبت گذشته کاهش یابد. امیدواریم این فرایند ادامه‌دار باشد و بتواند به تعادل‌بخشی به قیمت مسکن در تهران کمک کند.