اتوبان دوطرفه

بنیامین کریمی

هنوز مهلت نقل‌و‌انتقالات فوتبال در عربستان به پایان نرسیده است اما تفاوت‌های آشکاری بین خریدهای امسال با سال پیش دیده می‌شود.

باشگاه‌های عربستانی دیگر مثل گذشته چشم‌بسته خرید نمی‌کنند. آنها قبلا به هر کسی که اسمش را شنیده بودند، پیشنهاد می‌دادند اما حالا با فکر خرید می‌کنند. برای همین با نگاهی به فهرست خریدهای این تابستان که بیشتر آنها در پست‌های دفاعی و هافبک هستند، می‌توان تفاوت را دریافت. آنها فهمیده‌اند که برای موفقیت، فقط خرید مهاجم گلزن کافی نیست و تیم باید دفاع کردن را هم بلد باشد.

برخی از ستاره‌های کم‌بازده، آنها را آگاه کرده‌اند. به‌طور مثال نیمار با 90میلیون یورو به الهلال پیوست و فقط 5بازی برای این تیم انجام داد، یک گل به نساجی زد و در بقیه یک سال گذشته مصدوم بود. در مجموع این بازیکن از ابتدای سال2023فقط در 17مسابقه حاضر بوده و 6گل به ثمر رسانده است. او در آزمایش‌های پزشکی هفته اخیر هم مردود شد و باشگاه قصد دارد نامش را از فهرست خارج کند تا در نقل‌وانتقالات زمستانی جای خالی در تیم پیدا شود. نیمار تا 2ماه دیگر هم قادر به بازی نیست و از نظر بدنی فوق‌العاده ضعیف و شکننده است. حقوق 200میلیون یورویی او در سال چیزی نیست که بتوان به این راحتی از شرش خلاص شد مگر آنکه خودش کوتاه بیاید و با کاهش دستمزد به فوتبال اروپا برگردد. البته اگر باشگاهی بخواهد این بازیکن پرحاشیه‌ را که همیشه واقعی یا غیرواقعی مصدوم است و مشغول خوشگذرانی، در اختیار بگیرد.

به‌نظر می‌رسد این تغییر رویه حاصل فشار مادرخرج باشگاه‌های عربستانی یا همان صندوق سرمایه‌گذاری عربستان باشد که هزینه خریدها را به باشگاه‌های بزرگ این کشور می‌پردازد. چند وقت پیش شایعه شده بود که این صندوق دیگر نمی‌خواهد پول زیادی بابت خرید بازیکنان فوتبال بپردازد اما در ادامه و با انجام انتقال‌های جدید، این شایعه رد شد. عربستانی‌ها تابستان امسال کم‌هزینه‌تر بوده‌اند اما بازیکنان مهمی به لیگ برتر این کشور اضافه شده‌اند. ایوان تونی از برنتفورد به الاهلی، ناچو از رئال‌مادرید به القادسیه، کریس اسمالینگ از رم به الفیحا، ناتان ناندز از کالیاری به القادسیه، استیون برخواین از آژاکس به الاتحاد، ژائو کانسلو از منچسترسیتی به الهلال، حسام عوار از آاس رم به الاتحاد، موسی دیابی از استون ویلا به الاتحاد، مارکوس لئوناردو از بنفیکا به الهلال، دنیلو پریرا از پاری‌سن‌ژرمن به الاتحاد، کوئن کاستلز از ولفسبورگ به القادسیه، محمد سیماکان از لایپزیش به النصر، پیر امریک اوبامیانگ از مارسی به القادسیه، جاکومو بوناونتورا از فیورنتینا به الشباب و... خریدهای مهم آنها هستند.

بازیکنانی مثل مارکوس لئوناردو در سن بسیار پایین راهی این لیگ شده‌اند. مهاجم 21ساله و برزیلی بنفیکا می‌توانست یک فصل دیگر صبر کند و با مبلغی هنگفت راهی یک باشگاه بزرگ انگلیسی یا فرانسوی شود. یا محمد سیماکان که در 24سالگی تصمیم به جدایی از بوندس‌لیگا گرفت تا به لیگ عربستان بیاید. لیگ این کشور دیگر خانه سالمندان و ایستگاه پایانی ستاره‌های بازنشسته نیست.

برخی از بازیکنان هم هنوز توانایی درخشش در اروپا را داشتند ولی به لیگ سعودی آمده‌اند. با اینکه اوبامیانگ مدتی است فراموش شده، اما فصل گذشته در مارسی شرایطی عالی داشت و طی 51بازی آمار 41گل و 10پاس گل را به ثبت رساند. یا کوئن کاستلز که جانشین تیبو کورتوا در دروازه تیم ملی بلژیک شده، ترجیح داد عربستان را برای ادامه فوتبالش انتخاب کند. همین انگولو کانته که بازیکن فیکس تیم ملی فرانسه است و در الاتحاد بازی می‌کند، خرید احتمالی باشگاه‌های بزرگی مثل چلسی، بارسلونا و وستهم بود.


بعضی هم مثل کورت زوما از حاشیه‌ها فرار کردند. زوما که مدتی رو به افول بود، به‌خاطر پخش ویدئویی که او را در حال آزار گربه‌ها نشان می‌داد، مورد خشم مردم انگلیس قرار گرفته بود. او در عربستان این دردسرها را به فراموشی خواهد سپرد. ایوان تونی هم شرایط مشابهی داشت و مدتی طولانی به اتهام تبانی و شرط‌بندی محروم بود. برخی از بازیکنان به دلایل مذهبی تصمیم می‌گیرند در این لیگ بازی کنند، مثل کریم بنزما یا سادیو مانه و دیگر بازیکنان مسلمان. احتمالا سال آینده محمد صلاح هم تصمیمی مشابه آنها می‌گیرد. ستاره مصری هفته گذشته اعلام کرده بود که امسال آخرین فصل حضورش را در لیورپول سپری می‌کند.
 باشگاه‌های این کشور اقدام به اصلاح خود کرده‌اند. به‌طور مثال، غیراز نیمار که راهی برای رهایی از قرارداد گزاف او نیست، بازیکنی مثل سادیو مانه هم باید اصلاح شود. او که در بایرن‌مونیخ هم درخشش دوران لیورپول را نداشت، در عربستان به کسی تبدیل شده که انگار دیگر فوتبال برایش جذابیتی ندارد. دیروز خبر رسید که بشیکتاش علاقه‌مند به جذب قرضی این بازیکن از النصر است. همین النصر یک بازیکن خارجی دیگر به نام الکس تلس را از منچستریونایتد خریده بود که قراردادش لغو شد و به بوتافوگو در برزیل پیوست. داوید اوسپینا از همین تیم به ناسیونال اروگوئه رفت.

باشگاه‌های عربستانی به‌تازگی فروش و صادرات هم دارند. غیراز بازیکنانی مثل ژائو نوس که از الاتحاد به رن فرانسه رفته یا الکس تلس که راهی بوتافوگو شده، بازیکنان بومی هم به اروپا صادر می‌شوند. قبلا بازیکنان این کشور آزمایشی به لالیگای2می‌رفتند یا بازیکنان بااستعدادی مثل سالم الدوساری داشتند که به لالیگا رفت و برگشت. سالم سال2018دوره‌ای کوتاه را در ویارئال سپری کرد اما فقط 33دقیقه و در بازی تشریفاتی هفته آخر مقابل رئال‌مادرید در زمین بود و روی گل زیردریایی‌ها تأثیر گذاشت اما چون بازی به او نمی‌رسید به کشورش برگشت. الدوساری به‌قدری ناامید بود که بدون هماهنگی به عربستان برگشت و با پادرمیانی مدیران فدراسیون فوتبال این کشور بود که مشکل حقوقی برایش پیش نیامد. در همین تابستان یک مدافع راست عربستانی به نام سعود عبدالحمید از الهلال با قراردادی 4ساله و به ارزش 3میلیون یورو به آاس‌رم پیوست و کانسلو جانشین او شد. یک باشگاه بلژیکی به نام بیرشات هم 2بازیکن قرضی از عربستان جذب کرده است؛ فیصل الغامدی و مروان الصحافی، 2بازیکن تیم الاتحاد که هم‌اکنون در فهرست تیم ملی عربستان در رقابت‌های انتخابی آسیا برای جام‌جهانی2026حضور دارند. اینها نشان می‌دهد سیاستگذاران فوتبال در این کشور می‌خواهند با اروپا مراوده داشته باشند و رابطه یک‌طرفه خود را تغییر دهند.

هنوز هم هستند افرادی که به قابلیت‌های لیگ عربستان شک داشته باشند. با اینکه کریستیانو رونالدو خیلی برای لیگ عربستان تبلیغ می‌کند و تعداد زیادی از خارجی‌های حاضر در این لیگ به تیم‌های ملی اروپایی یا آمریکای لاتین دعوت می‌شوند، باز هم اصالت آن زیر سؤال است. نمونه آخر انتقال استیون برخواین، هافبک ملی‌پوش هلندی سابق تاتنهام از آژاکس به الاتحاد بود. این انتقال با انتقاد رونالد‌ کومان، سرمربی تیم ملی هلند در رسانه‌ها روبه‌رو شد و این بازیکن از تیم ملی خط خورد. برخواین با 35بازی و 8گل ملی هم در پاسخ به این انتقاد گفت: «تا زمانی که کومان سرمربی هلند است، برای تیم ملی بازی نمی‌کنم.»