گزارش
هشدار خالی‌ماندن نیمکت كلاس اولی‌ها
واكاوي آمارهاي ضد و نقيض كودكان 7 ساله‌اي كه هنوز در مدرسه ثبت‌نام نشده‌اند
فهیمه طباطبایی- روزنامه‌نگار
سال تحصیلی جدید 14روز دیگر رسما آغاز می‌شود، اما هنوز برخی از والدین برای ثبت‌نام کودکان 6سال تمام خود در کلاس اول ابتدایی اقدام نکرده‌اند. آمار کلی این افراد هنوز منتشر نشده، اما در یک نمونه مدیرکل اداره آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران عنوان کرده که حدود ۱۰تا۱۲هزار واجد شرایط ورود به کلاس اول ابتدایی، برای ثبت‌نام مراجعه نکرده‌اند. البته این اتفاق مخصوص امسال نیست و چندین سال است که عده‌ای فرزندان خود را برای کلاس اول ابتدایی ثبت‌نام نمی‌کنند که دلایل مختلفی دارد.
آمار چگونه به دست می‌آید؟
آموزش و پرورش هر سال آمار موالید جدید را از سازمان ثبت احوال کل کشور دریافت و براساس آن رصد می‌کند که در هر شهر و روستا چه تعداد کودک 6سال تمام باید برای ثبت‌نام به پایگاه‌های سنجش سلامت مراجعه و سپس برای ثبت‌نام در مدرسه اقدام کنند. این آمار معمولا یک سال جلوتر در اختیار معاونت آموزش ابتدایی قرار می‌گیرد تا براساس آن برنامه‌ریزی‌های لازم را برای تامین معلم از یک‌سو و آماده‌سازی فضای آموزشی و کتاب درسی از سوی دیگر انجام‌دهد.
چرا تعدادثبت‌نام‌کنندگان کم است؟
آمار قابل توجه بازماندگان از تحصيل به موارد مختلفي برمي‌گردد؛ رضوان حكيم‌زاده، معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با همشهري در اين باره گفت: در جلسه پروژه مهر که با حضور مدیران استانی برگزار شد، تاکید کردم که در مورد ثبت نام‌تمرکزشان را روی برآورد نرخ ثبت نام‌خالص پایه اول قرار دهند . وی با اشاره به اینکه نرخ فعلی ثبت نام نرخ ناخالص است، افزود: ثبت‌نام ناخالص يعني تعداد کل ثبت‌نام‌کنندگان در کلاس اول به آمار کودکان واجب التعلیم 6سال تمام. این آمار ممکن است شامل تکرار پایه‌ها و کودکان با سن بالاتر و در برخی موارد ثبت‌نام اتباع نيز جزو همين آمارباشد. در حالی‌که ثبت‌نام خالص يعني كليه كودكان 6سال تمام ايراني كه ثبت‌احوال آمار آنها را بر اساس کد ملی ارائه داده است. نمي‌توان گفت كه همه اين افراد به دليل فقر و موانع اقتصادي ثبت‌نام نكرده‌اند، در بررسی‌هایی که همه‌ساله روی بازماندگان انجام‌می‌شود مشخص شده بخشي از آنها دچار معلوليت شديد هستند، بخشي ديگر فوت شده‌اند؛ تعدادي به شهرهاي ديگر يا خارج از كشور مهاجرت كرده‌اند. البته تعداد قابل توجهی هم به‌دلیل فقر اقتصادی و‌فرهنگی خانواده‌ها به‌کار گرفته می‌شوند. متاسفانه برخي از مدارس غيردولتي شرط ثبت‌نام را بر اين مبنا گذاشته‌اند كه كودك بايد دوره پيش‌دبستاني را حتما در مدرسه آنها سپري كرده باشد و به نوعي والدين را ترغيب مي‌كنند كه كودكشان يك‌سال عقب‌تر سر كلاس اول بنشيند و به پيش‌دبستاني برود و همين باعث شده آمار ثبت‌نام شده‌ها در اول ابتدايي كاهش يابد.
راهکارهای کاهش بازماندگان از تحصیل
کاهش آمار بازماندگان از تحصیل روش‌های گوناگونی دارد که در هر کشور بنا به وضعیت اقتصادی و اجتماعی اجرا می‌شود. در ایران این داستان به دلایل اقتصادی و اجتماعی کمی پیچیده‌تر است. اسما رازدل، معلم و کارشناس امور تربیتی می‌گوید: هرسال آموزش و پرورش ما با معضل بازماندگان از تحصیل روبه‌رو می‌شود، اما هیچ اقدام اساسی برای حل این معضل بزرگ ندارد. باید سیستم آمار و جمعیت ما چه در ثبت احوال و چه مرکز آمار ایران این مشکل را یک‌بار برای همیشه حل کنند. او افزود: نمی‌شود که هر سال آمارهای اعلامی را به این موارد نسبت داد و گفت که کودکی بیرون از مدرسه مانده است. ما کودکانی داریم که والدین آنها درس خواندن را برای آنها پسندیده نمی‌بینند، باید این والدین را شناسایی کرد و با راهکارهای فرهنگی از آنها خواست که کودک خود را به مدرسه بفرستند. یا کودکانی داریم که به دلایل اقتصادی از درس‌خواندن بازمی‌مانند که نهادهای حمایتی دولتی باید با پشتیبانی از آنها زمینه تحصیلشان را فراهم کنند. اما برنامه فوری وزارت آموزش و پرورش برای کودکان بازمانده از تحصیل در این 14روز باقیمانده چیست؟ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: قطعا بعد از به‌دست آوردن آمار دقیق، برنامه‌های فوری را برای شناسایی و ثبت‌نام این کودکان در کلاس اول ابتدایی دنبال خواهیم کرد، چرا که در ایران هیچ کودکی نباید از درس خواندن باز بماند.
در همینه زمینه :
