«ایکس» در محاصره فیلترینگ

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

فیلترینگ شبکه اجتماعی ایکس(که قبلا با نام توییتر شناخته می‌شد) به معنی محدود یا مسدود کردن دسترسی به این پلتفرم توسط دولت‌ها در کشورهایی است که محتواهای منتشرشده در آن را تهدیدی برای امنیت، فرهنگ یا سیاست داخلی تلقی می‌کنند. در جدیدترین اتفاق، دادگاه عالی برزیل پس از چند‌ ماه درگیری حقوقی بین ایلان ماسک، مالک این غول رسانه‌های اجتماعی و مقامات برزیلی، دستور تعلیق این پلتفرم را صادر کرد.

توییتر در چه کشورهایی فیلتر است؟
  چین: دسترسی کاربران به توییتر از سال2009 در چین محدود شده است. در همان سال یک اپلیکیشن به‌ نام Weibo در این کشور روی کار آمد و 2سال بعد هم اپلیکیشنی با نام ویچت تبدیل به برنامه همه‌کاره چینی‌ها شد. در چین هرکس مایل به دسترسی به پلتفرم‌های بدون فیلتر است باید از یک شبکه مجازی مورد تأیید دولت استفاده کند.
  ایران: استفاده از توییتر از سال1388 در ایران ممنوع شد. دولت وقت ایران آن زمان در پی اغتشاشات خیابانی تصمیم به مسدود کردن این پلتفرم گرفت. البته در سال1391 توییتر و فیسبوک به شکل موقت از مسدودی خارج شدند، اما دوباره به حالت قبل بازگشتند.     کره‌شمالی: با مسدود کردن رسمی توییتر در سال2016، کره‌شمالی دسترسی به اکثر رسانه‌های اجتماعی خارجی را محدود کرد. به این ترتیب، علاوه بر توییتر به‌صورت رسمی فیسبوک، یوتیوب و وب‌سایت‌های کره‌‌شمالی به‌منظور کنترل بیشتر بر اطلاعات خارجی در این کشور مسدود شده است.
  ترکمنستان: این کشور آسیای مرکزی حداقل از سال2018 توییتر را همراه با دیگر پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی غربی ممنوع کرده است و کنترل‌های شدیدی بر دسترسی به اینترنت و انتشار اطلاعات اعمال می‌کند. با راه‌اندازی نخستین شبکه اجتماعی بومی ترکمنستان به نام «بیز بیارد» گزارش‌هایی مبنی بر فیلترینگ تمام نسخه‌های مشابه خارجی نظیر فیسبوک، توییتر و اینستاگرام در رسانه‌ها منتشر شده است.
  میانمار: پس از کودتای نظامی در سال2021، دولت نظامی میانمار دسترسی به توییتر را به‌عنوان بخشی از سرکوب مخالفان و ارتباط میان گروه‌های مخالف محدود کرد.
  روسیه: در سال2022، روسیه در پاسخ به امتناع این پلتفرم از پیروی از خواسته‌های دولت در مورد تعدیل محتوا و نظارت بر محتوای منتشرشده، محدودیت دسترسی به توییتر را آغاز کرد.

ماجرای فیلترینگ در برزیل
به‌ گفته دادگاه برزیل، این پلتفرم نتوانست به ضرب‌الاجل تعیین‌شده توسط الکساندر دی موراس، قاضی دادگاه عالی برای معرفی نماینده قانونی جدید در این کشور عمل کند . در پی این سرپیچی، دستور تعلیق فوری و کامل پلتفرم صادر شد. علاوه بر این، قاضی تهدید کرد  هر کسی از فیلترشکن برای عبور از  فیلترینگ استفاده کند 8045یورو جریمه خواهد شد.

علت فیلترینگ چیست؟
ایکس به‌عنوان یک پلتفرم گسترده در بسیاری از موارد برای انتشار سریع اطلاعات و سازماندهی اعتراضات سیاسی استفاده می‌شود. در برخی کشورها، دولت‌ها دسترسی به این شبکه را به‌دلیل انتشار اطلاعات نادرست مسدود می‌کنند.   ممکن است برخی دولت‌ها محتواهایی را که برخلاف قوانین فرهنگی، مذهبی یا اجتماعی آنهاست نامناسب تلقی و این شبکه را فیلتر کنند.  برخی کشورها به‌دلیل نگرانی از انتشار اطلاعات نادرست این پلتفرم را مسدود می‌کنند.