پایتخت خوشنویسی و فکاهی

حمیدرضا محمدی

از بناهای «قزوین» دانستم که شهری زیبا و پراهمیت است
اوژن فلاندن، شرق‌شناس فرانسوی، ١٨۴١ میلادی

فردا روز ملی «قزوین» است و ذکر جمیل آن واجب؛ دیاری که در زمانه شاه‌تهماسب صفوی و درست در همین نهم شهریور، دارالسلطنه ایران‌زمین شد و یکی از نخستین قرایی بود که صاحب نهاد مدرن بلدیه (شهرداری) شد. نخستین خیابان ایران که سپه نام داشت، در عصر پهلوی اول در این شهر بنا شد و همچنین نباید از نخستین هتل ایران در این سامان که گراندهتل نام داشت و اکنون متروکه مخروبه‌ای از آن برجای مانده، غافل شد؛ پایتخت خوشنویسی و درضمن طنز و فکاهی ایران که از دل و درونش، ابن‌باجه، میرعماد حسنی، عبید زاکانی، عمادالکتاب، عبدالمجید طالقانی، عارف قزوینی، حمدالله مستوفی، شهید عباس بابایی، شهید علی‌اکبر ابوترابی‌فرد، سیدابوالحسن رفیعی‌قزوینی، سیداشرف‌الدین گیلانی (نسیم شمال)، علی‌اکبر دهخدا، احسان اشراقی، محسن جهانگیری، احمد آقالو، ناصر تکمیل‌همایون، سیدمحمد احصایی، جواد مجابی و همسرش، آسیه جوادی، قمرالملوک وزیری، علی‌اصغر حداد، سیدمحمد بهشتی، بهاءالدین خرمشاهی، کامران فانی، سیدحسین صفایی، سیدمحمد دبیرسیاقی، مهدی سحابی، سهراب شهید‌ثالث، علی صلح‌جو، واروژان هاخباندیان، منوچهر نوذری، ابراهیم یزدی، علی‌اصغر حاج‌سیدجوادی و بسیار کسان دیگر برخاستند و فرزند امام هفتم شیعیان (حسین بن موسی‌‎الکاظم(ع)) و4پیامبر (سهولی، سلام، القیا و سلوم) در خاک آن آرمیده‌اند. خطه‌ای که شیرینی‌های منحصربه‌فردی چون باقلوای لوزی، باقلوای پیچ، پادرازی، نان نخودی، نان چرخی، نان برنجی، نان بادامی، اتابکی، نان چای، نان قندی و نان نازک پسته‌ای دارد و در میان اطعمه‌اش، قیمه‌نثار آن شهره عام و خاص است.هم مساجد جامع، حیدریه و النبی آن حیرت‌انگیز است و هم بازار، کلیسای ارتدوکس کانتور، کاروانسرای سعدالسلطنه، خانه‌های بهروزی و امینی‌ها، مدارس علمیه صالحیه و التفاتیه، عمارات چهل‌ستون، سردار مفخم و شهربانی و البته دروازه‌ها و گرمابه‌ها و آب‌انبارها که مایه شگفت جهانیان است. بر این همه باید مدرسه امید را هم افزود که نخستین مدرسه نوین ساخته‌شده در قزوین است که 2سال پیش از مشروطه یعنی درست ١٢٠سال پیش بنیاد نهاده شد. از میان آداب و سنن جاری و ساری مردم این کهن‌بوم، «پنجاه‌بدر» است که هر سال در پنجاهمین روز بهار برپا می‌شود.
قزوین که اقلیم انگور و پر از تاکستان است و همین روزهای آخرین ‌ماه تابستان موسم آن‌، جز این بسیار حرف دارد برای گفتن و آنچه آمد مجملی بود از حدیثی مفصل.‌