مژدگانی 50هزار تومانی برای یافتن رئیس شهربانی

موضوع: قتل سرتیپ افشار
موقعیت: محله صفی‌علیشاه، ارتفاعات لشکرک و گورستان تجریش
***
ماجرای کودتای 28مرداد1332از شب 31 فروردین همان سال با ربوده شدن سرتیپ محمود افشارطوس، رئیس شهربانی تهران شروع شد. روزنامه اطلاعات گزارش مفصلی از ماجرای ناپدید شدن تیمسار محمود افشارطوس به این شرح منتشر کرد: «شب ۳۱ فروردین ۱۳۳۲ پس از اتمام کار و طبق قرار تلفنی افشارطوس با حسین خطیبی، تیمسار افشارطوس، ساعت ۹ شب در محله صفی علیشاه، کوچه خانقاه، از ماشین خود پیاده شد و راننده به کلانتری برگشت و منتظر دستور او ماند، ولی رئیس‌کل شهربانی کشور هیچ‌وقت بازنگشت.» اما راز قتل سر به مهر این تیمسار وفا‌دار به مصدق چه بود؟ چرا باید قبل از هر اقدامی رئیس شهربانی تهران از میان برداشته می‌شد و به قتل می‌رسید؟! اردشیر آل‌عوض، تهران‌پژوه در این‌باره می‌گوید: «با قتل رئیس شهربانی تهران، 4‌ماه قبل از کودتای 28مردادماه، مخالفان دکتر مصدق جسارت‌شان را به رخ دکتر و طرفدارانش کشیدند. تیمسار افشارطوس با قدرت و نفوذی که داشت بسیاری از کارشکنی‌ها و توطئه‌ها را خنثی می‌کرد. یکی از خدمات برجسته افشارطوس، خنثی کردن توطئه قتل دکتر مصدق در نهم اسفند ۱۳۳۱ بود. قدرت او در شهربانی مسلماً زمینه‌سازی برای کودتا را دشوار می‌ساخت. اول اردیبهشت 1332ساعت یک نیمه‌شب خبر مفقود شدن رئیس شهربانی را به نخست‌وزیر دادند. از سوی دولت مبلغ ۵۰ هزار تومان مژدگانی برای یافتن رئیس شهربانی اعلام شد و به دستور دکتر مصدق، وزیر کشور پرونده را شخصاً زیرنظر گرفت.»
آل‌عوض در بخش دیگر صحبت‌هایش از روز ششم اردیبهشت‌ماه سال 1332یاد می‌کند؛ روزی که با پیدا شدن جسد این افسر وفا‌دار به دکتر مصدق، تهران در بهت فرو رفت. او در ادامه تعریف می‌کند: «افشارطوس وفاداری خود را بارها به شخص دکتر مصدق و دولتش اثبات کرده بود. به همین دلیل، دکتر مصدق هم به او علاقه خاصی داشت. اما بعد از جست‌وجوی‌های فراوان، جسد سرتیپ محمود افشارطوس در غار تلو در ارتفاعات لشکرک در شمال تهران پیدا شد. جسد طناب‌پیچ‌شده شهید افشارطوس درحالی‌که قرآن کوچکی که «قنادی یاس» به مشتریان هدیه می‌داد، در جیب کت افسری او قرار داشت، کشف شد. مصدق او را نخستین شهید ملی نامید.» به‌گفته این تهران‌پژوه، مراسم تشییع این افسر وفا‌دار به دکتر مصدق با حضور انبوه مردم و اکثریت دولتمردان برگزار شد و همین باعث اتحاد و همبستگی بزرگ ملی شد. دولت روز تشییع را عزای ملی اعلام کرد و پخش موسیقی از برنامه‌های رادیو حذف شد. جسد شهید ملی کشور در آرامگاه خانوادگی‌شان در قبرستان تجریش، محل فعلی بیمارستان شهدای تجریش، به خاک سپرده شد.