لذت نوشتن با جوهر ایرانی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

قدمت اختراع جوهر به 2500سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد و در آثار باستانی مصر و چین اثری از آن دیده می‌شود. آنها از ذرات ریزکربن به نام«lampblack » برای نوشتن روی لوح‌ها استفاده می‌کردند. اما با گذشت زمان جوهر به شکل‌های مختلف و نوآورانه‌تری درآمد و به ترکیبی از اسید تانیک و نمک آهن رسید. حالا به همت یک شرکت دانش بنیان، ایران نیز به توانمندی بومی‌سازی‌ این ترکیب پیچيده رسیده است. به این ترتیب ایران پس از کشورهایی چون چین، هند، ژاپن، کره‌جنوبی، اسپانیا و ترکیه هفتمین کشوری است که فناوری تولید جوهر را در اختیار دارد.

ساختار پیچیده
مایعی که اکنون ما از آن در خودکارها، روان‌نویس‌ها و ماژیک‌ها استفاده می‌کنیم می‌تواند مخلوط پیچیده‌ای حاوی مواد مختلفی مانند حلال‌ها، رزین‌ها، الکل، روان‌کننده‌ها، کربن، رنگدانه‌ها، رنگ‌ها، آنیلین، دکسترین، گلیسیرین، فلورسنت‌ها و مواد دیگر باشد. سیاه، رنگ استاندارد جوهر است که از یک رنگدانه آلی کربن گرفته شده است. برای خوانا شدن آنچه با جوهر نوشته می‌شود، مواد رنگی به آن اضافه می‌شود. مواد رنگ‌زا می‌توانند رنگدانه‌ها باشند که ذرات ریز و جامد هستند و از مواد شیمیایی تولید می‌شوند که عموماً در آب نامحلول و فقط کمی در حلال‌ها محلول هستند.

خلاصی از وابستگی به واردات
محمدامین مقصودی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیانی که کشور را با 2 سال کار تحقیقاتی به تولید بومی جوهر نایل کرده است، درباره این محصول گفت: همیشه تولیدکنندگان خودکار و نوشت‌افزار در کشورمان از جوهر وارداتی استفاده می‌کردند. این وابستگی به واردات، علاوه بر خروج سالانه ۲.۵میلیون دلار ارز از کشور، ما را در برابر نوسانات ارزی و تحریم‌ها آسیب‌پذیر می‌کرد. به‌گفته مقصودی، تولید جوهر خودکار در ایران، نه‌تنها ما را در زمره 7 کشور برتر دنیا در این حوزه قرار می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز نوآوری‌ها و پیشرفت‌های بیشتر در صنعت نوشت‌افزار کشورمان خواهد بود.

همپا با تکنولوژی‌های برتر دنیا
این شرکت دانش بنیان برای تولید جوهر خودکار از تکنولوژی روز دنیا و دانش فنی متخصصان ایرانی استفاده کرده است اما محصول نهایی، قیمت به‌مراتب ارزان‌تری نسبت به نمونه‌های وارداتی دارد. به‌گفته مقصودی نانوباکتریال بودن این جوهر خودکار آن را از نمونه‌های مشابه خارجی متمایز می‌کند. در حال حاضر ایران از نمونه‌های هندی استفاده می‌کند که جوهر ایران‌ساخت فعلی از لحاظ قیمتی 25درصد از آن ارزان‌تر است.

ترکیبات بومی‌سازی‌ شده
۱۲ ماده در تولید جوهر خودکار نقش دارد که در تولید بومی آن، همه مواد مورد نیاز در داخل کشور تولید می‌شود به غیراز یک مورد که مربوط به صنایع شیمیایی بالادستی و وارداتی است. مقصودی گفت: سالانه ۴۰۰میلیون خودکار در کشور مصرف می‌شود که برای این تعداد، ۲۵۰تن جوهر وارد می‌شود. در گذشته نیاز کشور به همه اجزای خودکار وارداتی بود، اما در چند سال اخیر، تولیدکنندگان داخلی توانستند نیمی از این نیاز را برطرف کنند.

در مسیر صادرات
مقصودی مدعی، است با بومی‌شدن ساخت جوهر خودکار، این محصول به راحتی قابل صادرات است، چراکه قیمت تمام‌شده محصول از نمونه‌های چینی و هندی ارزان‌تراست بنابراین می‌تواند به راحتی با کشور‌های تولید‌کننده جوهر خودکار رقابت کند. او همچنین گفت: ۸۵درصد مواداولیه مرکب‌های چاپ، وارداتی است و عمده مشکلات تولید مرکب‌های چاپ به قوانین دست و پاگیر ۲۰ تا ۳۰سال پیش بر می‌گردد که باید بازنگری شودکه حمایت متولیان مربوط را می‌طلبد. او با بیان اینکه بایدیک‌ سامانه قوی طراحی شود که نیاز صنعت و کالا‌ها و مواداولیه وارداتی در آن قرار داده شود افزود: درصورتی‌که نخبگان و دانشجویان با استعداد به این سامانه دسترسی داشته باشند می‌توانند سراغ تولید برای رفع نیاز‌های کشور بروند.

احداث کارخانه در سیستان
مقصودی با اعلام اینکه دستاوردهای ما به اینجا ختم نمی‌شود، گفت: ما در راستای حمایت از تولید ملی و ایجاد اشتغال، برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه شرکت در استان سیستان و بلوچستان را در دستور کار قرار داده‌ایم تا به این ترتیب زمینه اشتغال‌زایی برای جوانان مستعد این منطقه فراهم شود.