رسم ماندگار جوانمردی در وطن
موضوع: قهوهخانه قدیمی محله
ویژگی: محل گردهمایی جوانمردان و دستبهخیران
قهوهخانه وطن، تنها قهوهخانه بهجامانده از گذشتههای دور محله، هنوز هم پاتوق خیلی از موسفیدان و افراد قدیمی سلسبیل است.
از دیرباز قهوهخانهها پاتوق عده زیادی از کارگران و کاسبان و اهالی محل بوده. مردان بعد از یک روز کار سخت، راه قهوهخانه را در پیش میگرفتند و با نوشیدن یک استکان چای خستگی روز را از تن بیرون میکردند و پس از گپوگفت و نقل و انتقال اخبار به سمت خانه حرکت میکردند. این قهوهخانه که بیش از 70سال از قدمتش میگذرد در میان ساکنان محل، حرمت دارد. حسن توانا، مالک قهوهخانه وطن و ساکن قدیمی محله سلسبیل، درباره تاریخچه و هویت این مکان میگوید: «در سالهای دور در محله ما قهوهخانههای بسیاری وجود داشت، اما اکنون فقط این قهوهخانه در سلسبیل باقی مانده است. در قهوهخانه همیشه همهمه و شلوغی به پا بود. دور هم مینشستند؛ معمارها یک طرف و بناها یک طرف، پیران آنسو و کاسبان این سو. از صبح زود ساعت ۶ و ۷ میآمدند و گروه گروه عوض میشدند و میرفتند. شاهنامهخوانی و نقالی جزو جداییناپذیر قهوهخانه بود. به خوبی به یاد دارم در گذشتهای نه چندان دور در قهوهخانه وطن جشنها، عزاداریها، مداحی و روضهخوانی برقرار بود. گاهی میان هیاهوی مشتریان صدای ایرج اخلاقی، مداح اهلبیت(ع) بلند میشد و جمعیت را به سکوت وامیداشت. برای انجام کار خیر افراد زیادی در اینجا رفتوآمد داشتند و اگر شخص نیازمندی میآمد، بچههای محل خودجوش به او کمک میکردند؛ هرکسی بنا به توانایی خود گوشهای از کار را میگرفت و سهمی در این کار خیر داشت.»
وقتی از حسنآقا علت نامگذاری قهوهخانه وطن را سؤال میکنیم پاسخ میدهد: «مــن خیلی سفر کردهام و کشورهای زیادی را دیدهام. بعد از دیدن جاهای مختلف دنیا وقتی با کشور عزیزم ایران مقایسهشان کردم، دیدم هیچکجا ایران ما نمیشود و بهترین جای دنیا وطن خودمان است. به عشق ایران اسم این مکان را وطن گذاشتم. چه جایی بهتر از اینجا که قدیمیها دور هم جمع شوند، از خاطراتشان بگویند و با هم بخندند و ساعات خوشی را کنار هم بگذرانند.» در این محله هنوز سنت خوب و پسندیده گلریزان انجام میشود. بعد از زورخانه پوریای ولی که تخریب و به آپارتمان تبدیل شد، هیئت مذهبی و همین قهوهخانه، پاتوق افراد خیر برای انجام کار خداپسندانه است. در این محله احتیاج نیست نیازمندی دست نیاز پیش کسی دراز کند، کافی است یک نفر از اهالی محل باخبر شود، مطمئن باشید بعدش پیشقدم میشود و دنبال فرد مطلع، همه بچهمحلها دست بهکار میشوند.