دانستنی های حقوقی
وقتی یک بی‌گناه متهم می‌شود
اگر به فرد بی‌گناهی، اتهام حقوقی یا کیفری زده شود و به موجب آن آبروی آن فرد خدشه‌دار و بعد معلوم شود که وی بی‌گناه بوده، چه اتفاقی می‌افتد؟ فرد بی‌گناه چه اقدامی در مقابل آبروی از دست رفته‌اش می‌تواند انجام دهد؟
وحید وفايی، وکیل و عضو مرکز وکلای قوه قضاییه البرز می‌گوید: گاهی علیه شخص در دادگاه حکمی صادر می‌شود که این حکم حیثیت متهم را لکه‌دار می کند و بعد معلوم می‌شود که از اساس اشتباه بوده است. در چنین مواردی، طبق اصل۱۷۱ قانون اساسی باید از متهم اعاده حیثیت شود.
او می‌افزاید: در چند مورد می‌توان اعاده حیثیت کرد. زمانی که در اثر اشتباه یا تقصیر ارتکابی از سوی قاضی در صدور حکم، ضرری به فردی وارد شود، قاضی ضامن جبران خسارت است و از فردی که به او ضرر وارد شده است اعاده حیثیت می‌شود. یا اینکه فردی تهمت ناروا و مطالب دروغین را به فرد دیگری نسبت بدهد. وفایی توضیح می‌دهد: ماده۶۹۷ قانون مجازات اسلامی بیان کرده است که هرگاه فردی با استفاده از نوشته‌ای به‌صورت خطی و چاپی، مانند روزنامه و یا سخنرانی در مجمعی به فردی اتهامی وارد کند و این اتهام اثبات نشود مطابق قانون فرد، مجرم محسوب می‌شود و به جزای نقدی درجه 6محکوم خواهد شد. ماده۶۹۸ قانون مجازات اسلامی نیز بیان کرده است هرگاه شخصی با نیت واردکردن ضرر به دیگری با تنظیم یک نامه، شکوائیه و گزارش، دروغی را منتشر کند و یا اعمالی را برخلاف حقیقت به فردی حقیقی یا حقوقی نسبت دهد در اینجا چه ضرر مادی و معنوی متوجه فرد بشود یا نشود، او می‌تواند علاوه بر اعاده حیثیت در این خصوص، فرد را محکوم به مجازات کند. در این صورت فرد به مجازات حبس از یک‌ماه تا یک سال و یا ۷۴ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
ماده۶۹۹ قانون مجازات اسلامی هم بیان داشته است که هر زمان فردی به‌صورت آگاهانه و عمدی و با نیت متهم کردن فرد دیگری، وسیله‌ای را بدون اطلاع او در منزل شخصی و یا محل کار او قرار دهد که پیدا شدن آن موجب زدن اتهام در یک جرم به او می‌شود در این حالت بعد از اینکه قرار منع تعقیب برای او صادر شد شخص مرتکب به حبس از 3ماه تا یک‌سال‌ونیم و یا ۷۴ضربه شلاق محکوم خواهد شد. همچنین طبق ماده106 قانون مجازات اسلامی در رابطه با جرائم تعزیری قابل گذشت، اگر متضرر از جرم در طول یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم شکایت خود را مطرح نکند، حق شکایت کیفری از ایشان سلب خواهد شد.
