گزارش
زره‌ها برای تعزیه بافته می‌شوند
محمداسماعیل حسنی تنها هنرمند زره‌باف قزوین از زیر و بم این هنر می‌گوید
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
حلقه‌های ریز مفتول را هنرمندانه در هم می‌بافد تا ترکیب چشم‌نواز یا حسین(ع) روی زره نقش ببندد. روزگاری که او سراغ زره‌بافی رفت، هنوز این هنر این قدر غریب نیفتاده بود. حالا استاد محمداسماعیل حسنی با نیم قرن تجربه زره‌بافی، لقب تنها زره‌باف استان قزوین را دارد که به عشق زنده نگهداشتن آیین تعزیه چراغ کارگاه را روشن نگه داشته است.
زره‌بافی و تعزیه
محرم که از راه می‌رسد، انگار رفت‌وآمد به کارگاه استاد محمداسماعیل حسنی هم بیشتر می‌شود. برخی برای تماشای زره‌ها و کلاهخودهایی که بافته به کارگاه می‌آیند و برخی دیگر برای نمایش تعزیه، زره یا کلاهخود سفارش می‌دهند. او به همشهری می‌گوید: «هنر زره‌بافی کاربرد خاصی دارد و به‌دنبال آن مشتری خاص. هنر زره‌بافی بیشتر برای لباس‌های تعزیه‌خوان‌ها استفاده می‌شود.»
قزوین؛ خاستگاه زره‌بافی
تورق کتاب‌های تاریخ هنر نشان می‌دهد که سابقه زره‌بافی در ایران به عهد صفوی بازمی‌گردد. حسنی در توضیح بیشتر می‌گوید: «قزوین در زمان صفویه بیش از 50سال پایتخت ایران بود. با رونق مراسم روضه‌خوانی، شبیه‌خوانی و تعزیه‌خوانی در قزوین، زره‌بافی هم جایگاه منحصر به فردی پیدا کرد. در استان اصفهان و استان مرکزی هم هنرمندان زره‌باف بودند.»
تعزیه‌خوان بودم
رشد هنر زره‌بافی در دل آیین تعزیه سبب شده بود تا معمولا هنرمندان زره‌باف روزگار قدیم، دستی هم در اجرای هنر تعزیه داشته‌باشند؛ درست مثل محمداسماعیل حسنی. می‌گوید: «سال1358 وقتی 12ساله بودم، همراه دایی‌ام، زنده‌یاد رضا مشایخی که از اسطوره‌های تعزیه ایران بود، تعزیه‌خوانی بچه‌ها را تجربه کردم. بعدها علی‌اکبر‌خوانی و بعد قاسم‌خوانی را اجرا می‌کردم.» خاطرات جوانی این هنرمند زره‌باف با رفت‌وآمد با استادان زره‌بافی قزوین ازجمله محمدرضا بابانعلبرها و حاج اسماعیل بابایی (پدر شهید عباس بابایی) گره خورده است.
طرحی نو
اجرای طرح‌های اسلیمی یا اسامی ائمه(ع) روی شرابه‌های کلاهخود نوآوری حسنی در زره‌بافی است. می‌گوید: «طرح اسلیمی به‌کار رفته در کتیبه‌ها یا خطوط بنایی را با زره‌بافی درآمیختم. برای ایجاد طرح باید نقشه داشت و طرح درست مثل نقشه قالی ولی با حلقه‌های مفتول بافته می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «بارها دیدم افرادی پیش من آمدند و از باز شدن گره مشکلات‌شان حرف زدند، درست بعد از اینکه یک دست زره و کلاهخود برای گروه تعزیه هیئت نذر کرده بودند.» بافت یک زره دست‌کم 3ماه طول می‌کشد و حدود 150هزار حلقه مفتولی به هم بافته می‌شود.
مکث
استقبال گردشگران خارجی
تنها کارگاه زره‌بافی قزوین برای گردشگران خارجی هم جذاب و دیدنی است. استاد محمداسماعیل حسنی می‌گوید: «اگر بگویم دیدن مراحل زره‌بافی برای گردشگران خارجی جذاب‌تر از گردشگران داخلی است، اغراق نکرده‌ام. از تمام ریزه‌کاری‌ها سؤال می‌پرسند؛ اینکه این پرهای سبز و قرمز چه معنی می‌دهد تا اینکه تعزیه چیست. از کشورهای چک و آلمان هم تعداد انگشت‌شماری سفارش داشتم و برای‌شان زره و کلاهخود بافتم.» این زره‌باف با اشاره به اینکه زره‌بافی شغل حضرت داوود(ع) بوده، می‌گوید: «با حمایت مسئولان صنایع‌دستی از این هنر قدیمی شاید امیدی به احیای آن باشد.»
در همینه زمینه :
