یادداشت
مقدمه‌ای بر طرح شناور
دکتر یوسف رشیدی | استاد دانشگاه:
طرح تغییر ساعات کار ادارات، توانست موفقیت نسبی به همراه داشته باشد. این طرح اگرچه تمام مولفه‌های طرح شناور را در اختیار ندارد، اما مقدمه‌ای برای شکل‌گیری طرح شناور در شهرهای بزرگ کشور است. طی هفته‌های گذشته که این طرح در تهران به اجرا درآمد، شاهد کاهش ترافیک و حتی کاهش تولید آلاینده‌ها بودیم. البته برای اعلام میزان تولید آلاینده‌ها نیازمند بررسی علمی و دقیق مراکز سنجش هستیم. اما آنچه در مورد طرح تغییر ساعات کار می‌توان گفت این است که این طرح گامی مثبت برای حل معضل چندین‌ساله تهران و بسیاری از شهرهای کشور بود. این طرح در تهران اجرا شده است. البته اجرای چنین طرحی در خارج از کشور آن هم به‌صورت شناور از سال‌ها پیش مورد توجه بوده است. براساس طرح شناور، شهروندان یک شهر می‌توانند در ساعات مختلف صبحگاهی سر کار خود حاضر شوند. بنابراین طبیعی است که حجم خودروهای کمتری در یک ساعت مشخص وارد خیابان‌ها می‌شود. نه‌تنها در تهران که در همه شهرهای بزرگ جهان، معابر شهری محدودند و ظرفیت مشخصی برای تردد خودروها دارند. بنابراین با تغییر ساعات کار در شهرهای بزرگ، ترافیک شهری را می‌توان مدیریت کرد. به‌عنوان مثال اگر ساعات کار بازاریان و برخی از کسبه کمی دیرتر شروع شود و برخی مشاغل مانند نظامیان زودتر در محل کار خود حاضر شوند قطعا تداخل رفت‌وآمد صورت نمی‌گیرد. طرح شناور الگویی آزمایش شده در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان است. به تعبیری می‌توان گفت که این طرح امتحان خود را پس داده‌است. البته چنین طرحی برخی مشکلات را هم به همراه دارد؛ به‌عنوان مثال اگر پدر و مادری کارمند باشند، برای حضور فرزندشان در مهدکودک یا مدارس ابتدایی مشکلاتی خواهند داشت. اما اگر این مشکلات را کنار بگذاریم و به کلیت طرح به‌عنوان یک الگوی ترافیکی توجه کنیم، این طرح می‌تواند هم در کاهش ترافیک و هم کاهش آلودگی هوا مورد توجه جدی قرار گیرد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در اجرای طرح شناور می‌توان به آن اشاره کرد، کاهش آلودگی هوای شهرهاست. فراموش نکنیم که نیمه دوم سال، نه‌تنها تهران، بلکه بسیاری از شهرهای کشور، از آلودگی هوا رنج می‌برند چرا که محدودیت معابر و تقاضای سفر زیاد، باعث می‌شود تا زمان سفر در شهرها افزایش یابد و به‌تبع آن تولید آلاینده‌ها نیز روند صعودی به‌خود بگیرد. اجرای طرح شناور می‌تواند علاوه بر مدیریت سفر و کاهش ترافیک، درنهایت منجر به تولید آلاینده کمتر در شهرهای بزرگ شود و مشکل چندساله شهرهای ایران نیز با چنین اتفاقی کاهش جدی یابد. در مجموع اجرای طرح تغییر ساعات طی 2هفته گذشته، مثبت بود. این طرح می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای مطالعات گسترده به‌منظور ساماندهی وضعیت ترافیک در تهران و شهرهای بزرگ. به‌نظر می‌رسد که نهادهای مسئول، با توجه به چنین تجربه‌ای برای تهیه یک طرح همه جانبه که مشکلات کمتری داشته باشد، مطالعات جدی به اجرا درآورند تا زمینه اجرای طرح شناور نیز فراهم شود.
در همینه زمینه :
