شکست تضمینی

سال نوی سینما، امسال با فروش بالای «تمساح خونی» تحویل شد و برخی‌ها این فروش بالا را به روزهای خوش و درخشانی که در انتظار سینمای ایران است تعبیر کردند؛ اما اکران 3فیلم تازه در هفته‌ها و روزهای اخیر ثابت کرد که فروش بالای 2، 3فیلم را نباید به پای همه سینمای ایران نوشت. کمدی‌ها و ستاره‌های فرنگی مشتری دارند؛ خود سینما نه.

بختک به جان «قلهک»
 همین اول بگوییم که نفروختن هر فیلمی دلیل بر این نیست که فیلم خوبی است؛ ساختاری دارد یا حرفی می‌زند که در فهم مخاطب عام نمی‌گنجد. دوره این جور ادعاها گذشته و حنای مدعیان‌شان هم دیگر رنگی ندارد. کمدی‌های ریزودرشت، ازمدافتاده و مد روز، درام‌های شبه‌رئالیستی، فیلم‌های ساده‌انگارانه برای کودکان، درام‌های بیوگرافی فوتبالی و جنگی بدساخت که حرف‌شان روی شانه‌های فرم‌شان سنگینی می‌کند، تمام انتخابی است که تماشاگر دارد. در این وضعیت، تماشاگر تقصیر زیادی ندارد. چهارشنبه هفته پیش «قلهک» ساخته مصطفی شایسته به جمع فیلم‌های روی پرده اضافه شد. از سروشکلش و خبرها پیداست که کمدی است، با چهره‌های مخصوص این نوع فیلم، هادی کاظمی و گوهر خیراندیش و نیما شعبان‌نژاد. تا زمان نگارش این گزارش یک‌میلیارد و 133میلیون تومان فروخته و کمی بیش از 15هزار نفر تماشاگر داشته. بعید است نفروختن «قلهک» به بختک بداقبالی مربوط باشد؛ کهنگی فیلم و گروه بازیگران معمولی‌اش دلیل موجه‌تری برای استقبال‌نشدن از آن به‌دست می‌دهد.

وضعیت قیرگون

در همین اردیبهشت بارانی امسال 2فیلم دیگر هم از نوزدهم روی پرده رفتند که هردو هم از قعرنشینان جدول فروش‌اند. «نیلگون» حسین سهیلی‌زاده با بازی محمدرضا فروتن و میترا حجار با حدود 400میلیون تومان فروش و حدود 6هزار و 500تماشاگر وضعیتی قیرگون در گیشه دارد. زمانی کسی باید بنشیند و با مرور دقیق کارنامه بلندبالا ولی سبک‌وزن محمدرضا فروتن ببیند بازیگری که از میانه دهه1370 تا میانه دهه1380 کارنامه‌ای نسبتا قابل‌قبول داشت، چطور به برند فیلم‌های نفروش و شکست‌خورده تبدیل شد. درباره میترا حجار هم باید دید چطور بازیگری که با «غریبانه» احمد امینی وارد سینما شد و با «فریاد» مسعود کیمیایی، «متولد ماه مهر» احمدرضا درویش، «اعتراض» مسعود کیمیایی (که در هرسه با فروتن همبازی بود) و «سگ‌کشی» بهرام بیضایی مسیرش را ادامه داد، رفته‌رفته به بازیگری بدل شد که مهم‌ترین کارش در سال‌های اخیر وایرال‌شدن ویدئویی از سریال «جزیره» بود که ناتوانی‌اش در ادای دیالوگ‌ها و استفاده از همان نماهای اوتی (نماهایی که باید حذف شوند) در تدوین نهایی باعث مطرح‌شدن نامش شد. حضور توأمان فروتن و حجار در این فیلم شکست قطعی آن را در گیشه تضمین می‌کند.

هم‌مدرسه‌ای براندو و دنیرو

دیگر فیلم شکست‌خورده اکران «تاوان» رامین سهراب است که قبلا «لایه‌های دروغ» نام داشت و محصول مشترک ایران و فنلاند است و بنیاد سینمایی فارابی هم در تولیدش مشارکت داشته. این فیلم به‌ظاهر اکشن در جشنواره سال1400 به نمایش درآمد و موجب خنده و تفریح تماشاگرانش شد. کارگردانش، به‌گفته خودش، از مدرسه استلا آدلر فارغ‌التحصیل شده، همان‌جایی که بازیگرانی مثل مارلون براندو و رابرت دنیرو را تربیت کرده است؛ اما در مورد او می‌توان گفت که یا سر همه کلاس‌ها غایب بوده یا زیاد به درس و مشق دل نمی‌داده. سهراب که خودش در مصاحبه‌هایش گفته عاشق جمشید هاشم‌پور بوده و به عشق او فیلمساز شده، رزمی‌کار است. خودش گفته بود که قصد داشته با بودجه‌ای کم اکشنی جان ویکی بسازد، اما در جشنواره برخوردهای مغرضانه با فیلمش شد، وگرنه به‌گفته خودش در فرنگ به فیلمش کلی جایزه داده‌اند. حالا در اکران عمومی خیلی مغرضانه فقط 145میلیون تومان فروخته و حدود 2هزار و 600نفر تماشاگر داشته. در برخوردی منصفانه رامین سهراب واقعا بی‌تقصیر است؛ اما مسئولان وقت بنیاد سینمایی فارابی که در فیلمش مشارکت داشته‌اند، حتما باید مورد بازخواست قرار بگیرند.