پُکهای صدمیلیونی
اوایل دکهها بودند و دستفروشهایی که سیگار میفروختند. آنهایی که اهلش بودند هم یا باید رد بساط دستفروشها را میزدند که در هر خیابانی حداقل یک نفرشان پیدا میشد یا اینکه دنبال دکه و کیوسکی میگشتند که بتوانند سیگار بخرند.
دهه80 اما سوپرمارکتها هم به این بازار فروش اضافه شدند؛ با استندهایی که رویش عکس یک ریه دربوداغان کشیده شده و جملههای قصار از مضرات سیگار بالای این استندها نقش بسته بود. از یک جایی به بعد هم قانون گذاشتند که هیچ فروشندهای نباید به افراد زیر 18سال سیگار بفروشد.
از حق نگذریم خیلی از این سیگارفروشها هم این قانون را رعایت کردند و با یک نگاه به سر تا پای فرد خریدار و تخمین سن و سال او، از فروش سیگار به بچهها خودداری میکردند؛ روندی که رفتهرفته به فراموشی سپرده شد و صدای کسی هم درنیامد.
در همین روزها اگر سری به سوپرمارکت سر کوچهتان بزنید، میبینید که پشت سر آقای فروشنده، یک استند سیگار پرزرقوبرق و شیک بنا شده با انواع و اقسام سیگار که توی آن چیده شده و خبری هم از عکسهای منزجرکننده و هشدارهای تکراری نیست.
به هر حال، تبلیغات هر کالایی باعث میشود افرادی که تاکنون از آن کالا استفاده نکردهاند هم تشویق شوند حتی برای یکبار آن کالا را خریداری کنند. این استندهای مزین به انواع برندهای خارجی تولیدکننده سیگار هم در واقع همین کار را میکنند. در این استندها اغلب سیگارهای خارجی با طرح و رنگ و درصد نیکوتینهای مختلف قرار دارد که هم بهصورت «نخی» و هم بهصورت پاکتی میتوان آنها را خریداری کرد.
آمار خرید و فروش سیگار هم هر سال بالاتر میرود و سالانه 50میلیارد نخ سیگار در کشور دود میشود. بدتر از همه اینکه سن مصرف سیگار در کشور به 12سال رسیده که فاجعه است و فروش سیگار در هر فروشگاهی با استندهای خوشرنگ، میتواند این آمار را افزایش دهد.
خوشبختانه در راستای سختگیری برای اجرای قانون قرار است آندسته از استندهای نگهداری سیگار که منطبق بر ضوابط درنظر گرفته شده نیستند، حذف شوند و احکام سنگین برای جلوگیری از تخلف در این زمینه صادر شود.
بیشترین ارقام جرایم در قانون جامع کنترل دخانیات برای تبلیغات درنظر گرفته شده است که در آخرین دور بازنگری جرایم در سال۱۳۹۸ به ۴۴میلیون تومان افزایش یافته است. اما امسال مسئولان بنا دارند براساس قانون «جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات»، نرخ جریمه «تخلفات تبلیغات درصورت تکرار برای مرتبه سوم» را به بیش از 100میلیون تومان افزایش دهند که عدد دقیق آن پس از اخذ مصوبه هیأت وزیران اعلام میشود؛ یعنی اگر کسی برای فروش سیگار تبلیغات پرزرقوبرق انجام بدهد، باید بیشتر از 100میلیون تومان جریمه بدهد.
با اجرای این قانون احتمالا دیگر شاهد نمایش استندهای تبلیغاتی سیگار در مراکز خرید و فروش نخواهیم بود.