مأموریت: نجات گیشه بهاری

ناصر احدی-روزنامه‌نگار

با نزدیک‌شدن به موعد اکران عید فطر باید منتظر بود که حداقل یک فیلم کمدی به ترکیب فیلم‌های نوروزی افزوده شود تا چیدمان اکران نوروز که از ابتدا هم با نقدهایی مواجه بود قدری متعادل‌تر شود. در میان 7 فیلمی که در ایام تعطیلات سال نو روی پرده رفتند تنها یک کمدی گیشه‌پسند وجود داشت: «تمساح خونی» ساخته جواد عزتی. حالا که تقریبا یک‌ماه از اکران این فیلم گذشته، شاید دست‌اندرکاران چینش اکران به اشتباه خود در قراردادن تنها یک کمدی در برنامه نوروزی پی برده باشند. با اینکه این فیلم همه رکوردها را به نام خود سند زده، اما چه‌بسا اگر کمدی گیشه‌پسند دیگری در کنار آن روی پرده می‌رفت، فروش فیلم جواد عزتی هم بیشتر می‌شد؛ حتی شاید داستان کم مایه و شوخی‌های تکراری و شخصیت‌های پادرهوای «تمساح خونی» در حضور یک کمدی استخوان‌دار اصلا مورد توجه قرار نمی‌گرفت و فیلمی تا این حد ملالت‌بار نمی‌توانست به فاتح گیشه نوروزی سینما بدل شود. اما کدام کمدی در اکران عید فطر به رقابت با «تمساح خونی» می‌پردازد؟

چینش نامتناسب اکران نوروزی
روز دوم سال نو بود که خبرگزاری دولت (ایرنا) از رشد ۷برابری مخاطب و ۱۰برابری گیشه سینما در نوروز امسال نسبت به نوروز سال گذشته خبر داد. البته این خبرگزاری به این نکته اشاره کرده بود که اکران نوروزی سال گذشته از 24اسفند1401 کلید خورده بود درحالی‌که اکران نوروزی امسال برای «تمساح خونی» از 16اسفند، برای 4 فیلم از 23اسفند، برای «بیبدن» از 24اسفند1402 و برای «آسمان غرب» از روز نخست تعطیلات نوروزی 1403 آغاز شده است. مجموع فروش 7فیلم نوروز 1403 تا زمان نوشتن این گزارش، مطابق اعلام «سامانه مدیریت فروش و اکران سینما» (سمفا)، 103میلیاردو858میلیون و 491هزار تومان بوده و در کل یک‌میلیون‌و591هزار و 522نفر در 46هزار و 24سانس به تماشای فیلم‌های نوروزی نشسته‌‎اند. نکته دیگری که درباره اکران نوروزی امسال باید به آن اشاره کرد این است که همه فیلم‌های اکران نوروزی امسال، به جز «تمساح خونی»، با شروع ماه رمضان روی پرده رفتند، اما اکران نوروزی 1402 در شرایطی عادی شروع شد. به‌رغم اینکه آمار و ارقام می‌گویند اکران نوروزی امسال پررونق و پروپیمان بوده، موضوعی که نباید از نظر دور بماند، افزایش قیمت بلیت سینما نسبت به نوروز پارسال است. همچنین، وقتی به فاصله تقریبا 64میلیارد تومانی فیلم نخست جدول فروش یعنی «تمساح خونی» و فیلم دوم یعنی «بیبدن» نگاه می‌کنیم و از طرف دیگر وقتی می‌بینیم مجموع فروش 5فیلم دیگر اکران تقریبا 12میلیارد تومان شده، با خاطر جمع‌تری می‌توان از اشتباه برنامه‌ریزان سینما در چینش ترکیب اکران نوروزی گفت.

افشاری می‌آید، افشاری نمی‌آید
اکران عید فطر که امسال تقریبا چند روزی بعد از پایان تعطیلات نوروز شروع می‌شود، یکی از مهم‌ترین زمان‌های اکران در سینمای ایران است. صاحبان فیلم‌ها برای رسیدن به این نوبت اکران با هم رقابت می‌کنند و مسئولان سازمان سینمایی نیز راغب هستند فیلمی در عید فطر اکران شود که به افزایش آمارهای فروش و تأیید ایده رونق سینما کمک کند. در این شرایط، کمدی گیشه‌پسند تنها راه نجات است. شنیده‌ها از اکران نخستین ساخته سینمایی بهرام افشاری به نام «۷۰سی» حکایت داشت، اما سیدابراهیم عامریان، تهیه‌کننده فیلم، به ایرنا گفت: «فیلم ۷۰سی برای عید فطر اکران نخواهد شد. این تصمیم مدیران بوده که به‌رغم آماده‌بودن فیلم و درخواست ما، فیلم را در عید فطر اکران نکنند. کاری که برای عید فطر اکران می‌شود، فیلم سینمایی «گربه» به تهیه کنندگی سعید خانی است و به هیچ‌کدام از فیلم‌های ما اکران تعلق نگرفته است. فیلم گربه از قبل برای اکران عید فطر تعیین شده بود.»
عامریان امسال سه کمدی «مرد عینکی»، «تگزاس۳» و همین «۷۰سی» را آماده اکران دارد که به هیچ‌کدام اکران عید فطر داده نشده است. اما «گربه» به کارگردانی مصطفی تقی‌زاده که گویا نام آن به «فصل گربه» تغییر خواهد کرد، ظاهرا کمدی‌ای است با بازی بهرام افشاری و سارا بهرامی. افشاری ویزای «فسیل» را در جیب دارد و روی کاغذ از هر گِیتی عبور خواهد کرد. سارا بهرامی هم قبلا در «هزارپا» تجربه موفقی از بازی در فیلمی کمدی داشته است. از فیلم هیچ اطلاعاتی در دست نیست و مراحل تولید و پس‌تولیدش به‌اصطلاح چراغ خاموش جلو رفته است. فیلم قبلی تقی‌زاده «زرد» (1395) نام داشت که درامی اجتماعی با حضور بهرام رادان و ساره بیات بود. شاید اصلا «گربه» کمدی نباشد.

مکث
شمایل آشنای ارسطو عامل و یک فیلم پرحاشیه
«خجالت‌نکش2» ساخته رضا مقصودی با بازی احمد مهران‌فر و شبنم مقدمی کمدی دیگری است که نامزد اکران در عید فطر است. قسمت نخست این کمدی در سال 1397 تقریبا 4میلیاردو700میلیون تومان فروخت و فروش بدی نداشت، اما اینکه بتوان برای آن داستان لاغر و بی‌کشش قسمت نخست درباره زوج میانسالی که با وجود عروس و داماد بچه‌دار می‌شوند، فیلم دومی تراشید، هنری است که فقط از دست کمدی‌سازان ساخته است. مهران‌فر با شمایل ارسطوی سریال «پایتخت» در خاطره‌ توده مردم ثبیت شده و کسانی که به تماشای کمدی‌های او می‌روند، انتظار ارسطوی دیگری از او دارند. شاید «خجالت‌نکش2» پاسخی به این تمایل باشد، هرقدر هم که نابسنده، کافی است فقط سایه‌ای از ارسطو یا شمایلی مسن‌تر از این شخصیت را برای تماشاگر علاقه‌مندش تداعی کند.
فیلم دیگری که طبق شنیده‌ها شاید در عید فطر اکران شود، «مست عشق» ساخته حسن فتحی با شهاب حسینی (در نقش شمس تبریزی) و پارسا پیروزفر (در نقش مولانا) و تعدادی از بازیگران ترکیه‌ای است که تولید پرحاشیه و پرماجرایی داشت. اگر این شنیده‌ها صحت داشته باشد و «مست عشق» به روی پرده بیاید، معلوم است که نهایتا طرف‌های ایرانی و ترکیه‌ای، بعد از مدت‌ها جدال و کشمکش و صدور بیانیه و شب‌نامه علیه یکدیگر، بالاخره به توافقی برای نمایش این فیلم رسیده‌اند.