1030 همت صرفه‌جویی سالانه با ناوگان برقی تهران
شهرداری تهران تلاش دارد با ورود وسایل نقلیه برقی بخشی از معضل آلودگی هوا را رفع کند
سید محمد فخار-روزنامه‌نگار
سال 1402به هفته پایانی خود رسیده اما آلودگی هوای تهران هنوز جسته‌و‌گریخته در آسمان شهر حاضر می‌شود و ده‌ها سال است سکه رایج این شهر شده و ریه میلیون‌ها شهروند را هر روز به آلاینده‌های مختلف مهمان می‌کند. در چنین شرایطی بیش از 20دستگاه وظایف قانونی خود را برای مقابله با آلاینده‌ها به‌طور کامل انجام نداده‌اند. شهرداری تهران نیز با تکیه بر مسئولیت اجتماعی خود برای مقابله با آلودگی هوا آستین بالا زده و با درنظر گرفتن تجربه‌های جهانی، برقی‌سازی را در دستورکار قرار داده است. وسایل حمل‌ونقل عمومی به‌علت تردد بالا نقش بسزایی در آلودگی هوا دارند و حذف بنزین‌سوزی و گازوئیل‌سوزی و جایگزینی با انرژی برق می‌تواند اثر شگرفی در کاهش آلاینده‌های جوی تهران داشته باشد.
طبق برآوردهای سیاهه انتشار منابع آلایندگی تهران که در سال 1398تهیه شده، وسایل نقلیه عمومی شامل تاکسی و اتوبوس هر یک سهم 10درصدی در تولید آلودگی هوای شهر دارند. همچنین موتورسیکلت‌ها نیز عامل 20درصد آلودگی هوای شهر هستند.
با این اوصاف استفاده از ناوگان برقی در اتوبوسرانی و تاکسیرانی صرفه بالایی دارد. بررسی ورود اتوبوس‌های برقی، تاکسی‌های برقی و موتورهای برقی نشان می‌دهد با ورود این ناوگان سالانه 1030همت از هزینه‌های آلودگی هوا و سوخت در تهران صرفه‌جویی خواهد شد. گزارش پیش رو به بررسی این نکته می‌پردازد.
صرفه‌جویی 27.5همتی با اتوبوس‌های برقی
در حال حاضر، 80درصد اتوبوس‌های تهران فرسوده‌اند و این در شرایطی است که یک دستگاه اتوبوس دیزلی فرسوده ده‌ها برابر یک دستگاه اتوبوس دیزلی نو ذرات معلق منتشر می‌کند. با جایگزینی هر دستگاه اتوبوس دیزلی فرسوده با اتوبوس برقی، هر سال 495کیلوگرم از انتشار ذرات معلق و روی هم رفته، یک هزار و 122کیلوگرم از انتشار آلاینده‌های گازی در هوای تهران کاهش خواهد یافت. منافع اقتصادی این میزان کاهش در انتشار آلاینده‌ها در هوای تهران بیش از 10میلیارد تومان در سال و در طول 15سال عمر مفید یک اتوبوس برقی، مجموعاً 150میلیارد تومان است. از طرفی با جایگزینی هر دستگاه اتوبوس دیزلی فرسوده با اتوبوس برقی، سالانه 50هزار لیتر صرفه‌جویی در مصرف گازوئیل صورت خواهد گرفت. همچنین با احتساب کاهش آلاینده‌ها و کاهش مصرف سوخت، یک دستگاه اتوبوس برقی در طول عمر 15ساله خود، مجموعاً حدود 196میلیارد تومان منافع اقتصادی در بردارد. درصورت برقی‌سازی یک هزار دستگاه اتوبوس در تهران، مجموعاً 88درصد از انتشار ذرات معلق و 55درصد از انتشار آلاینده‌های گازی ناوگان اتوبوسرانی کاسته خواهد شد، درصورت جایگزینی هزار دستگاه اتوبوس برقی، سالانه بیش از 11همت عایدی ناشی از کاهش آلاینده‌ها و مصرف سوخت خواهد بود. حال آنکه قرارداد اتوبوس‌های برقی تهران شامل 2500دستگاه است تا عایدی ناشی از کاهش آلاینده‌ها و مصرف سوخت آن 27.5همت خواهد بود.
صرفه‌جویی 1000همتی با تاکسی‌های برقی
تاکسی‌های فرسوده، بیش از 10برابر تاکسی‌های بنزینی نو آلاینده منتشر می‌کنند. از طریق جایگزینی هر دستگاه تاکسی فرسوده با تاکسی برقی، سالانه از انتشار 933کیلوگرم آلاینده‌های گازی و 200کیلوگرم ذرات معلق در هوای تهران کاسته خواهد شد. منافع اقتصادی این میزان کاهش در انتشار آلاینده‌ها برای هر دستگاه تاکسی در سال، 210میلیون تومان و در مجموع 12سال عمر مفید یک دستگاه تاکسی، بیش از 2.5میلیارد تومان است.
از طرفی با جایگزینی هر دستگاه تاکسی بنزینی فرسوده با تاکسی برقی، حدود 7هزار لیتر و با جایگزینی هر دستگاه تاکسی دوگانه‌سوز فرسوده با تاکسی برقی، حدود 2هزار لیتر در مصرف سالانه بنزین صرفه‌جویی می‌شود. صرفه‌جویی اقتصادی سالانه حاصل از تبدیل هر دستگاه تاکسی بنزینی فرسوده به تاکسی برقی، 4900دلار و هر دستگاه تاکسی دوگانه‌سوز فرسوده به تاکسی برقی، 1400دلار است. درصورت جایگزینی 50هزار دستگاه تاکسی فرسوده با 50هزار دستگاه تاکسی برقی، عایدی اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت سالانه 16هزار و 464میلیارد تومان و در طول 12سال عمر مفید ناوگان تاکسیرانی برقی، حدود 200هزار میلیارد تومان می‌شود. حال بر مبنای قرارداد با طرف چینی قرار است 250هزار تاکسی برقی به تهران افزوده شود تا عایدی اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت سالانه آن به هزار همت برسد.
صرفه‌جویی 2.8همتی با موتورهای برقی
با تبدیل هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی به برقی، سالانه 14میلیون تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود. موتورسیکلت‌های کار به واسطه تردد بالایی که دارند، اثر بسیاری بر آلودگی هوا دارند و موتور کاربراتوری آنها نیز موجب شده آلودگی‌اي که در هوا منتشر می‌کنند، بارها و بارها بیشتر از خودروهای سواری باشد. براساس بررسی و تحلیل داده‌های دریافتی از شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، صرفه جویی بنزین حاصل از ۷۲۰هزار کیلومتر پیمایش موتورسیکلت‌های برقی رقمی در حدود ۲۹هزار لیتر است و این عدد صرفاً به ازای مصرف ۲۷مگاوات برق حاصل شده است. با درنظر گرفتن قیمت فوب بنزین خلیج‌فارس در ۲۰هزار دلار صرفه‌جویی تنها در مصرف سوخت برای کشور حاصل می‌شود و با تبدیل هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی کاربراتوری تهران به موتورسیکلت برقی سالانه 14میلیون تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود. در عین حال 200هزار موتوربرقی باید وارد کشور شود. بنابراین عایدی از محل نوسازی موتورهای برقی در آلودگی هوای تهران 2.8همت خواهد بود.
