این آیه‌ها برای زندگی است

علی ترابی- روزنامه‌نگار

طرح  سراسری «مسطورا» برای‌ ترویج گفتمان زندگی با آیه‌های قرآنی فعالیت‌های گسترده‌ای را به‌ویژه در ایام ماه مبارک رمضان برنامه‌ریزی کرده و تدارک دیده است تا طبق فرمایش‌های رهبری، عموم مردم با قرآن مانوس شوند. حجت‌الاسلام علی‌تقی‌زاده، دبیر  دبیرخانه «حرکت هم‌افزای ملی زندگی با آیه‌ها»، درباره این طرح سراسری رمضانی و جزئیات اجرای آن با همشهری صحبت کرده که حاصل این گفت‌وگو در گزارش زیر آمده است.

برنامه‌ریزی 3ساله برای انس با آیات کلیدی قرآن
 تیمی متشکل از پژوهشگران قرآنی به‌مدت ۶‌ماه با بررسی فرمایش‌های امام‌خمینی(ره)، مقام معظم رهبری، علامه طباطبایی و برخی دیگر از بزرگان، قریب به ۱۵۰ فراز خوش‌خوان و کاربردی از قرآن کریم درباره مسائل مبتلابه جامعه امروز را به‌عنوان آیات منتخب برگزیدند تا در طول ۳ سال آینده به‌تدریج و متناسب با اقتضائات مختلف در سطح جامعه تبدیل به گفتمان شود؛ آیاتی که اگر برای عموم مردم متدین جامعه تبیین و به زندگی روزمره آنها وارد شود زمینه‌ساز ایجاد جامعه قرآنی خواهد شد.

ترویج  گفتمان  قرآنی در  جامعه
طرح ملی «مسطورا» با هدف‌ ترویج گفتمان «زندگی با آیه‌ها»، در راستای اقامه جهاد تبیین قرآنی و گفتمان‌سازی و تبدیل مفاهیم منتخب قرآنی به مسلمات فکری و رایج‌ترین افکار مشترک بین همه قشرهای مردم، برگرفته از آیات کلیدی کتاب خدا، از ماه مبارک امسال آغاز شده است. به اذعان صاحب‌نظران و کارشناسان یکی از راه‌هایی که می‌توان مفاهیم کاربردی و مورد نیاز امروز جامعه را در بین مردم گفتمان کرد حفظ آیات کلیدی قرآن از سوی عموم جامعه است؛ حفظ آیات مهمی که به تعبیر رهبری دست استعمار سعی در دورنگه داشتن جوامع اسلامی از آنان داشته  است.

حلقه وصل  فعالیت‌های  قرآنی در‌ ماه رمضان
در ماه مبارک امسال شاهد یک حرکت هم‌افزای ملی با پرچمداری جریان‌های مردمی و حمایت تمام‌قد ظرفیت‌های حاکمیتی و دولتی هستیم. این حرکت هم‌افزا با هدف‌ ترویج گفتمان زندگی با آیه‌های قرآن و ادای فریضه قطعی و فوری جهاد تبیین، تقویت ایمان و امید مردم برگزار شده است. در ماه مبارک رمضان همگی دست به دست هم به یاری خدا حال‌وهوای کشورمان را قرآنی‌تر می‌کنیم و «‌‌زندگی با آیه‌ها‌» حلقه وصل همه فعالیت‌های قرآنی در ماه مبارک رمضان است.  این تلاش فراگیر با بهره‌گیری از رسانه در ابعاد و سطوح گوناگون و با توجه به ظرفیت‌ها و اقتضائات ماه مبارک رمضان که مقارن با تعطیلات نوروزی است به‌دنبال ایجاد یک حرکت ملی با هم‌افزایی تمام ظرفیت‌های مردمی و حکومتی است. تقویت حلقه‌های میانی و ظرفیت‌های مردمی حاضر در میدان، سیاست اصلی این جریان‌سازی است. این حرکت رقیب جریان‌های مردمی نیست، بلکه هدفش پررونق شدن میدان‌های اصلی است. در همین راستا حرکت هم‌افزا، محلی برای معرفی فعالان مردمی قرآنی به جامعه نیز هست؛ فعالانی که تاکنون اقدامات متعدد و کوچک و بزرگی در سطح کشور در زمینه حفظ و قرائت قرآن، تولید و عرضه محتوا و خدمات قرآنی در قالب تولید کتاب، دوره آموزشی سخنرانی، محصولات چندرسانه‌ای و ایجاد اپلیکیشن‌های تخصصی و کانال‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی انجام داده‌اند، اما بسیاری از آنها هنوز در دسترس بسیاری از مخاطبان بالقوه  نیست. تبلیغات این جریان توسط برنامه‌های پرمخاطب مثل برنامه‌های تلویزیونی و محفل جزء‌خوانی‌های اعتاب انجام و علاوه بر آن یک پویش بزرگ ملی با جوایز ویژه برگزار می‌شود.

تبلیغات شهری  از منظر قرآنی
یکی از فعالیت‌های درخور توجه طرح قرآنی مسطورا، اجرای تبلیغات محیطی و نصب بنر آیات مهم قرآنی با معنای فارسی روی پل‌ها، عرشه‌ها و تابلوهای تبلیغاتی است. اما این آیه‌های حتی کوتاه و تلگرامی چه تاثیری می‌تواند بر روح و روان افراد بگذارد؟ برای بسیاری از ما پیش آمده است که آنقدر درگیر روزمرگی‌ها و عجله در زندگی شده‌ایم که یاد خدا و نقش او در گره‌گشایی زندگی را فراموش کرده‌ایم. اما همین که پشت چراغ قرمز یا در مسیر هر روز چشم‌مان به آیه‌ای از قرآن می‌افتد که به صبر، فروبردن خشم و بسیاری از این موارد کمک بزرگی می‌کند، حتی شده برای چند لحظه به کاری که انجام می‌دهیم فکر می‌کنیم: این‌همه عجله، دویدن و اضطراب و نگرانی برای چیست؟ درواقع مهم‌ترین هدف از اجرای این طرح فراهم‌کردن فرصتی هرچند کوتاه برای تحقیق و پژوهش‌های فرهنگی در منظر قرآنی است.

«زندگی با آیه‌ها» چگونه  برگزار می‌شود؟
سطح اول: گفتمان کردن «زندگی آیه‌ها» برای 30میلیون نفر با انتقال گزاره «قرآن کریم زنده است» و اگر کسی به آن رجوع کند نیازهای او در زندگی امروز پاسخ می‌گیرد، با استفاده از ابزارهایی همچون نماهنگ و متن برنامه محفل و پخش پرتکرار موشن‌ها از شبکه‌های پرمخاطب صداوسیما و بیلبوردهای شهری و بین شهری و...
سطح دوم: ایجاد انس با مفاهیم «تبیین» برای 5میلیون نفر به کمک ابزارهایی همچون جزء‌خوانی‌ها و جلسات قرآن و پخش موشن و برگزاری مسابقات روزانه در صداوسیما و فضای مجازی و...
سطح سوم: ایجاد انس با الفاظ و انگیزه‌سازی و تسهیل حفظ فرازهای قرآنی. تعیین 50فراز «حفظ» برای بیش از 15میلیون نفر به کمک کتابچه و کارت حفظ و آموزش‌های ویدئویی و مسابقات و...
سطح چهارم: ایجاد نظام اندیشه‌ای و فکری و کنشگری در زمینه تعلیم کتاب براساس کتاب طرح کلی و عمل به قرآن برای 200هزار نفر با برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین و آفلاین در ماه مبارک و حضوری بعد از ماه مبارک و مسابقات و...

پویانمایی آیات و قصص قرآنی
ذهن کودکان لوح پاک و دست‌نخورده‌ای است که هر طرحی در آن بکشی خیلی زود در ضمیر ناخودآگاه کودکان حک می‌شود. شکل‌دهی شخصیت و اخلاقیات کودکان با ارزش‌ها و مفاهیم و اعتقادات دینی به آنها کمک می‌کند با محیط اجتماعی خود سازگار و از ارتباطات مثبت در جامعه بهره‌مند شوند. این فرایند نقش اساسی در آماده‌سازی کودکان برای زندگی دارد و آنها را برای مواجهه با چالش‌ها و تصمیم‌گیری‌های زندگی آماده می‌کند. در این مسیر، تعیین اهداف تربیتی، آموزش اصول دینی، تربیت اخلاقی و رفتار صحیح، تربیت قلبی و روحانی و تقویت اعتمادبه‌نفس و احترام به دیگران از مراحل اساسی در تربیت دینی کودکان محسوب می‌شوند. این مراحل به‌منظور تقویت هماهنگی کودکان با اصول و معانی دینی و اخلاقی در زندگی روزمره‌شان پیگیری می‌شوند. اما این آموزش‌ها باید با چه زبانی باشند که درک‌شدنی بوده، بتوان با آنها همذات‌پنداری کرد؟
قصه‌ها و داستان‌ها همواره از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزار آموزشی و تربیتی برای رفع نیازهای روحی و روانی کودکان بوده‌اند و با وجود گذر زمان قصه و قصه‌گویی همچنان می‌تواند فرزندان‌مان را در همه جوانب زندگی راهنمایی کند و با گسترش ذهن و تخیل آنان، تجربه‌های بسیاری را برایشان فراهم آورد. آموزش مفاهیم دینی نیز مانند هر علم دیگری نیاز به شناسایی و به‌کارگیری اصول و روش‌های صحیح، کارآمد و مؤثر دارد. پویانمایی قصه‌ها و داستان‌های قرآنی با زبان کودکانه یکی از تولیدات قابل استفاده و کاربردی تربیت کودکان از منظر آیات و روایات قرآنی است. در این انیمیشن‌ها آیاتی از سوره‌های سبأ، بقره، آل عمران، نساء، انعام، اعراف، توبه، حجرات، ابراهیم، اسراء، طه، حج، عنکبوت، شورا، حشر و زلزال انتخاب شده‌اند و در آنها با زبان روان و ساده و کودکانه نکات مهم و ارزنده آموزشی، همسو با طرح ملی مسطورا، روایت شده است.

دوره‌های آموزشی
در طرح ملی مسطورا برای ترویج گفتمان آیه‌ها، دوره‌های آموزشی متعددی در نظر گرفته شده است؛ از دوره مجازی تربیت مربی «طرح کلی اندیشه‌ اسلامی در قرآن» تا دوره تبیین و حفظ فرازها، دوره عمومی و دوره توجیهی مبلغین. داوطلبان در دوره تربیت مربی علاوه بر آشنایی با طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن کریم، با سیره معصومین(ع) براساس آیات قرآنی آشنا می‌شوند. آشنایی با مکتب امام‌خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی نیز یکی دیگر از سرفصل‌های آموزشی این دوره است.
آموزش‌های دوره تربیت مربی با برگزاری کارگاه عملی روش تدریس طرح کلی قرآن در اسلام تکمیل می‌شود و داوطلبان با گذراندن این دوره‌های آموزشی گواهی‌نامه پایان دوره دریافت می‌کنند. دوره تربیت مربی اهداف متعددی را دنبال می‌کند؛ از انس بیشتر با قرآن کریم تا آشنایی با روش استنباط قرآنی در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی. داوطلبانی که در دوره‌های آموزشی این دوره شرکت می‌کنند علاوه بر تسلط بر مبانی قرآنی اندیشه اسلامی در پایان دوره، با نظام فکری امامین انقلاب و ویژگی‌های تشکیل تمدن نوین اسلامی آشنا می‌شوند و با کسب توانمندی تبلیغ و تدریس مبانی فکری اندیشه اسلامی از دیدگاه قرآن آمادگی لازم و کافی برای ترویج گفتمان زندگی با آیه‌ها را به دست می‌آورند.
دوره تربیت مربی تنها یک روز پس از تکمیل ثبت‌نام‌ها از 22 اسفند 1402 مقارن با نخستین روز رمضان‌المبارک 1445 آغاز شده، در انتهای خرداد 1403 به پایان می‌رسد. داوطلبان شرکت در این دوره پس از پایان جلسات آموزشی و کسب نمرات قبولی در آزمون‌ها، علاوه بر دریافت گواهی‌نامه پایان‌دوره در اعزام از سوی نهادهای متولی اعزام مبلغ در اولویت قرار خواهند گرفت. همچنین فارغ‌التحصیلان این دوره در پذیرش برای طرح‌های دانش‌افزایی تدبر و مفاهیم قرآن نیز در اولویت قرار خواهند داشت.