نذرهای خاص تهرانی‌ها؛ از ظرفشویی تا خرید خروس چهل‌تاج
شستن ظروف سفره‌های افطار و سحر از نذری‌های خاص تهرانی‌های قدیم به‌ویژه در اطراف بازار تهران و مولوی بود؛ نذری که همچنان در بسیاری از محله‌های تهران انجام می‌شود. آنها بدون درنظر گرفتن اینکه نذری افطار برعهده چه‌کسی بوده، سراغ شستن ظرف و دیگ می‌رفتند. همایون عبدالرحیمی که 15سال است که در حوزه تهران‌پژوهی فعالیت می‌کند و چندین جلد کتاب درباره آداب و هنر تهران قدیم به رشته تحریر درآورده است، می‌گوید: «نذرهای خاص تهران از سال 1300به بعد و در زمان قاجار با شور و اشتیاق وصف‌نشدنی از چند روز مانده به ماه مبارک رمضان شروع می‌شد. شهر حال و هوای دیگری پیدا می‌کرد؛ گویی قرار بود نوروز دوباره از راه برسد. مساجد در‌ماه رمضان شلوغ‌تر از هر زمان دیگری می‌شد و به همین دلیل مردم طبق نذری هرساله، فرش و زیراندازهای خود را به مسجد می‌آوردند و در حیاط مسجد پهن می‌کردند تا نمازگزاران بتوانند تا پایان‌ماه مبارک رمضان روی این فرش و قالیچه‌ها نماز بخوانند. مردمی که فرش و قالیچه خود را به مسجد می‌بردند، این کار را نوعی تبرک به شمار می‌آوردند. جارو‌کردن فرش‌ها و شستن ظرف و قابلمه مخصوص نذری یا استکان‌های چای از نذرهای خاص تهرانی‌ها در ماه مبارک رمضان بود که برخی آن را در طول ماه مبارک رمضان هر روز در مساجد انجام می‌دادند.»
عبدالرحیمی درباره یکی دیگر از نذرهای خاص توضیح می‌دهد: «نظافت سرویس‌های بهداشتی عمومی مساجد و محله یکی از نذرهای خاص مردم تهران قدیم برای استقبال از ماه مبارک رمضان بود. عده‌ای داوطلبانه و برای ادای نذر خود یا برآورده‌شدن حاجات، تمیز‌کردن توالت‌های عمومی و به‌خصوص مسجد را برعهده می‌گرفتند.»
در تهران قدیم آداب و رسوم خاص دیگری هم برای ماه رمضان وجود داشت که اکنون تنها خاطره‌ای از آنها باقی مانده است. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «در سال‌هایی که ساعت زنگ‌دار باب نشده بود، بعضی‌ها نذر می‌کردند تا همسایه‌ها را به روش‌های مختلف برای سحر بیدار کنند. یکی از راه‌ها ،کوبیدن در خانه همسایه‌ها بود و راه دیگر که البته منسوخ شده، خریدن خروس بود. آنها وجود خروس را در خانه خوش‌یمن می‌دانستند، به‌خصوص خروس سفید چهل‌تاج که نشانه خیر و برکت بود. برخی قبل از شروع ماه مبارک رمضان، خروس سفید چهل‌تاج می‌خریدند که وقت سحر برایشان بخواند و بیدارشان کند.»
