گل سرسبد بازار بهاره پایتخت

نام: ‌درخت توت
محدوده فراوانی: فرحزاد، طرشت، کن و ده‌ونک
ویژگی گونه: مثمر، سازگاری با اقلیم خشک

درخت توت از معروف‌ترین درخت‌های تهران است. آب‌وهوای قریه‌های تهران بسیار برای این درخت مناسب است.
درخت توت محله کن نه‌تنها در تهران، بلکه در سراسر کشور شناخته شده و میوه آن در فصل بهار گل سرسبد بازارهای میوه است. حسن درویش، از باغداران قدیمی کن، درباره این درخت می‌گوید: «درخت توت نخستین درختی است که در بهار جوانه می‌زند. اواسط بهار میوه‌های درخت به بار می‌نشیند و تا اواسط خرداد و ‌گاه تا اوایل مرداد می‌توان از درخت آن میوه برداشت کرد. درخت توت در کن بسیار خوب عمل‌ می‌آید و صدها سال است که بخشی از باغ‌های کن به این درخت اختصاص ‌یافته و از آن به نام درخت پربرکت نام می‌برند. برگش غذای کرم ابریشم است و از چوبش برای ساخت تارهای مرغوب استفاده می‌کنند. میوه‌اش هم حرف ندارد.»
جالب است بدانید شیره «توت سفید» و «مغز کوفک»، ۲ محصول درخت توت است که به‌دلیل مهارت اهالی کن در تهیه آن در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده است. امروز بخش عمده‌ای از باغ‌های کن به درخت توت اختصاص پیدا کرده است و بیش از ۴ هزار تن توت سفید از این باغ‌ها برداشت می‌شود.
قریه‌های بسیاری در تهران توتستان‌های پربار داشت. ده‌ونک، ده طرشت و فرحزاد درختان توت مرغوبی داشت.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «درخت توت، درخت تهران است و مزه‌ای بسیار خاص و شیرین دارد. حتی این درخت در نذر خانواده‌های تهرانی جایگاه خاصی داشته. برای مثال خاندان مستوفی‌الممالک در دوره‌ای که در تهران خبری از ماشین و وسیله حمل‌ونقل موتوری نبود توتستانشان را که در ده‌ونک بود نذر مسافران حرم امامزاده داوود(ع) کرده بودند. شیرینی این میوه قوت جانی برای زائران بود تا مسیر سخت و پرپیچ‌وخم جاده امامزاده داوود(ع) را راحت‌تر بپیمایند.»
هرچند درخت توت بومی کشور چین است، اما به لطف راه ابریشم به ایران آمده و در آب‌وهوای خشک تهران بسیار مورد استقبال قرارگرفته است. در بسیاری از کشورها ازجمله آمریکا درخت توت را تنها برای استفاده از برگ آن برای تغذیه کرم ابریشم کشت می‌کنند، اما این درخت در اقلیم خشک تهران محصولی بسیار شیرین می‌دهد که فراورده‌هایی مانند توت‌خشک، شیره توت، سرکه توت و... نیز از آن تهیه می‌کنند و سازگاری درخت توت با اقلیم خشک تهران و آفت‌پذیری کم موجب شده این درخت گزینه مناسبی برای فضای سبز تهران باشد.