مسیر سبز بلوک غار تا بقعه قاضیالصابر
نام: درخت نارون
موقعیت: وصفنارد، ونک و دارآباد
ویژگی: غیرمثمر، مقاوم در برابر کمآبی و تصفیهکننده هوا
درخت نارون در میان اهالی بلوک غار در تهران جایگاه خاص و ویژهای داشت و بر همیناساس هم نام یکی از روستاها، برگرفته از درخت کهن این محدوده است. حتی قبل از اینکه تهران پایتخت شود، درخت نارون در گوشه و کنار این پهنه، جا خوش کرده بود. از دهههای ۲۰ و ۳۰ در تهران بیشتر نارون پیوندی کاشته میشد. چون تهرانیها دریافتند که دیگر خاک تهران، آب کم و هوای ناسالم، به درد چنارکاری نمیخورد و باید نارون پیوندی که مقاومتش در برابر این مصایب بینظیر است، کاشته شود. علیرضا زمانی، تهرانپژوه، درباره قدمت و کاشت این درخت در تهران قدیم میگوید: «در بلوک غار در منطقه 17امروزی، روستایی به نام وصفنارد وجود داشت و علت وجه تسمیه این محله هم به درخت نارونی برمیگردد که اهالی دور آن مینشستند و گپ میزدند. اهالی این قلعه تا سالیان سال خاطرات بسیاری از این نارون داشتند و معتقد بودند این درخت همان نارونی است که با آن تابوت رستم، قهرمان شاهنامه را ساختند. بهگفته اهالی، این درخت نارون زیبا و بزرگ، روبهروی مسجد اعظم وصفنارد قرار داشت، ولی در نهایت به سرنوشت بسیاری از چنارهای تهران گرفتار شد و از بین رفت. علاوه بر این درخت، نارونهای فراوان دیگری هم در محدوده امامزاده زید(ع) که اکنون در ضلع غربی بزرگراه شهید آیتالله سعیدی واقع شده، کاشته شده بود. قبل از ساخت این بزرگراه، این محدوده هم جزوی از وصفنارد به شمار میرفت.» همچنین از محلههای شمال تهران، دارآباد (خیابان شهید پورابتهاج فعلی) و ونک هم از درختان سرسبز نارون پر بود. تعداد این درختان آنقدر زیاد بود که دالانی از شاخ و برگ درست شده و یک جوی آب که از کوههای دارآباد به پایین سرازیر بود از پای درختان میگذشت. در دهه ۳۰ جاده اصلی محله دارآباد برای سهولت در رفتوآمد آسفالت شد. در سالهای پایانی دهه50 قهوهخانهای هم کنار قدیمیترین و بزرگترین درخت نارون ساخته شد که پاتوقی برای دورهمیهای جوانان محل بود. اما در دهه ۷۰ همه درختان نارون قدیمی را برای تعریض خیابان دارآباد قطع کردند و قهوهخانه هم جمع شد. اگرچه درباره علت نامگذاری محله ونک روایتهای مختلفی وجود دارد، اما یکی از این روایتها نام محله ونک را به شمار زیاد درختان ون در این محله نسبت میدهد. زمانی درباره این روایت میگوید: «درختان ون یا همان زبانگنجشک که اکنون در باغ مستوفی دهونک دیده میشوند از آخرین بازماندگان این درختان در محله ونک است. مهمترین ون هم در حیاط بقعه قاضیالصابر وجود داشت؛ این درخت کهن و قطور در میان اهالی دهونک مورد احترام بود.»