واجب عینی

علی‌الله سلیمی- روزنامه‌نگار

در آستانه برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، شور و حال ویژه‌ای سراسر کشور را فراگرفته و نامزدهای این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی و هواداران آنها از هر فرصتی برای راه‌اندازی کمپین‌های انتخاباتی و تبلیغ طرح‌ها و برنامه‌های خود برای ورود به قوه مقننه استفاده می‌کنند. افراد و گروه‌های مختلف مردمی هم با بررسی طرح‌ها و برنامه‌های نامزدهای این دوره از انتخابات سعی در انتخاب افراد اصلح دارند و در این میان، شخصیت‌های دینی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هم در پیام‌ها و سخنان خود مردم را به حضور باشکوه در این دوره از انتخابات دعوت مي‌كنند و خواهان انتخاب افراد اصلح از میان انبوه نامزدهای انتخاباتی هستند. در اين بین، بیانات، پیام‌ها و سخنان مراجع تقلید شیعه از اهمیت به‌مراتب بالاتری برخوردار است، چراکه آنها با شناخت عمیقی که از جامعه اسلامی و نقش انتخابات در فرایند اجرایی کشور دارند، شرکت در انتخابات را یک امر مهم سیاسی و اجتماعی می‌دانند که به هر میزان با حضور توده‌های وسیع مردمی باشکوه و گسترده برگزار شود به همان میزان پایه‌های نظام اسلامی مستحکم‌تر خواهد شد و دقیقاً به همان اندازه دشمنان نظام اسلامی از دستیابی به نقشه‌های شوم خود برای تفرقه‌افکنی در جامعه ناامید خواهند شد. به همین مناسبت، در آستانه برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، بیانات، دیدگاه‌ها و نظرات تعدادی از مراجع تقلید شیعه درخصوص اهمیت انتخابات در جامعه اسلامی و نقش حضور گسترده مردم در این رویداد بزرگ سیاسی و اجتماعی را با هم مرور می‌کنیم.

دلایل اهمیت مشارکت در انتخابات
    در اسلام هدف نهایی هر فعالیتی رشد و تعالی انسان است و توسعه انسانی بر هر امری مقدم است. مشارکت مردم از اصلی‌ترین ابزار یادگیری اجتماعی و رشد فردی است؛ بنابراین امری دینی است.
   در نگاه اسلامی مشارکت و رأی دادن صرفا حق نیست که بتوان از آن صرف‌نظر کرد بلکه چون هر فردی در مورد رشد و پیشرفت جامعه مسئول است هم حق است و هم وظیفه.
  مشارکت فراگیر از آنجا که فرصت رشد همگانی و برابر استعدادهاست، عین عدالت است و چون نظارت جمعی را افزایش می‌دهد قطعا کاهنده فساد است و قدرت توزیع عادلانه‌ای پیدا می‌کند و شفافیت به اوج می‌رسد.
  شکل‌گیری گفت‌وگوی اجتماعی و مشارکت مردم، اعتماد عمومی را در جامعه افزایش می‌دهد. فضا که مثبت شود ظرفیت‌ها بر هم افزا می‌شود. البته مشارکت باید در همه سطوح اعم از تصمیم‌گیری، مطالبه‌گری، نظارت و اجرا دنبال شود. مردم باید اعتماد شوند تا اعتماد کنند.
  در فضای مشارکت فرصت برای کاهش تعارضات اجتماعی و افزایش وحدت اجتماعی فراهم می‌شود. فرصت احساس نیاز به یکدیگر و افزایش هماهنگی و بهره‌وری پیدا می‌شود.
   با مردمی‌سازی‌ و مشارکت مردم، اشتباهات و سوءگیری تصمیم‌گیری‌ها کاهش پیدا می‌کند، چرا که هر کسی نقطه ضعف دیگری را برطرف می‌کند. با به میدان آمدن، ظرفیت‌های مردمی کارآمدی برای حل مسائل کشور افزایش می‌یابد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی:
مجلس قوی، قادر به انجام کارهای بزرگ و برداشتن گام‌های بلند خواهد بود

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه (9اسفندماه) در دیدار هزاران نفر از رأی اولی‌ها و جمعی از خانواده‌های مکرّم شهیدان، حضور پرشور و قوی ملت را در انتخابات، ‌تجلی قدرت ملی، تضمین‌کننده امنیت ملی و مایوس‌کننده دشمنانِ چشم‌دوخته به ایران خواندند و با برشمردن ویژگی‌های نامزد اصلح تأکید کردند انتخابات پرشور، زمینه‌ساز رفع مشکلات، پیشرفت ایران و از ارکان اداره صحیح کشور است و هر کسی ایران، جمهوری اسلامی، انقلاب، قدرت ملی و پیشرفت را دوست دارد روز جمعه به‌پای صندوق رأی بیاید.
رهبر انقلاب، در بخشی از بیانات خود، دستاورد مهم انتخابات قوی و پرشور را انتخاب افراد قوی، تشکیل مجلس قوی و درنتیجه رفع مشکلات و پیشرفت کشور خواندند و افزودند: «مجلس قوی، قادر به انجام کارهای بزرگ و برداشتن گام‌های بلند خواهد بود همچنان‌که انتخابات قوی و پرشور ریاست‌جمهوری، دست رئیس‌جمهور را برای انجام کارهای بزرگ باز می‌کند.» ایشان رشد سیاسی شرکت‌کنندگان به‌خصوص جوانان را دستاورد دیگرِ انتخابات دانستند و گفتند: «رشد سیاسی و افزایش قدرت تحلیل جوانان در خلال انتخابات، بسیار ارزشمند است چرا که باعث شناخت دشمن و شیوه‌ها و اقدامات او و در نتیجه شناخت راه‌های مقابله و خنثی‌کردن توطئه‌های بدخواهان خواهد شد.»

حکم شرکت در انتخابات از منظر رهبر انقلاب اسلامی
درخصوص انتخابات از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، استفتائاتی انجام شده است که به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری در ادامه می‌خوانید:
سؤال. آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب و عدم‌شرکت، حرام است؟
جواب. شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی، اسلامی و الهی است.

واجب عینی بودن شرکت در انتخابات
سؤال. آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟
جواب. واجب عینی است.

وظیفه شخص درصورت نشناختن نامزد اصلح
سؤال. اگر اصلح را نشناسیم وظیفه چیست؟ از طرفی اگر تحقیق کنیم و به شخص اصلح نرسیم می‌توانیم در انتخابات شرکت نکنیم؟
جواب. در تشخیص فرد اصلح می‌توانید از کسانی که به لحاظ تعهد دینی و بصیرت انقلابی مورد اعتمادند، کمک بگیرید و در هر صورت شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی است.

آیت‌الله  ناصر مکارم شیرازی:
رای دادن مقدمه حفظ جان،مال  ناموس دین و کشور

حضرت آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی (دام ظله‌العالی) از مراجع تقلید شیعه در یادآوری اهمیت انتخابات می‌فرمایند: «همانطور که حفظ جان، مال، ناموس، دین و کشور واجب است و باید اینها را حفظ کنیم، رأی دادن نیز که مقدمه حفظ این موارد است، واجب است. به‌عبارت دیگر مقدمه واجب نیز واجب است.»  وی همچنین می‌فرمایند: «تقویت نظام، بی‌شک تأثیر بسیار زیادی بر تقویت روحیه مسلمانان و مظلومان سراسر عالم خواهد داشت و هرگونه حرکت و کاری که موجب تضعیف این نظام شود زمینه ناراحتی و نگرانی آنها را فراهم می‌کند.»

آیت‌الله عبدالله جوادی آملی :
هر اقدامی که موجب تضعیف نظام شود  حرام است

حضرت آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی آملی(دام ظله‌العالی) از مراجع تقلید شیعه، درخصوص اهمیت موضوع انتخابات در نظام اسلامی به نکات مهم و کلیدی اشاره دارند و می‌فرمایند:در هر اقدام و عملی که منجر به تضعیف نظام اسلامی و آرمان‌های والای امام راحل و شهدای گرانقدر گردد شرعاً جایز نبوده و حرام است. همچنین در تعیین اصلح، سایر مکلفین با رعایت موازین و معیارهای اسلامی به تشخیص خود عمل نمایند. از درگاه خداوند متعال مسألت داریم انقلاب اسلامی ایران که ماحصل ایثار شهدا و مخلصین است تا ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) از گزند انحرافات و دشمنی‌ها مصون و محفوظ باشد.»

آیت‌الله جعفر سبحانی:
اصلاح امور و حل مشکلات کشور با شرکت در انتخابات

حضرت آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی (دام‌ظله‌العالی) از مراجع تقلید شیعه هم بر اهمیت شرکت در انتخابات تأکید دارند و می‌فرمایند: «با توجه به اینکه ایام پیش رو، ایام انتخابات مجلس شورای اسلامی است که رکن مهمی در نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود، از عموم مردم و طبقات مختلف درخواست می‌شود، برای اصلاح امور و حلّ مشکلات کشور، افراد مؤمن، لایق و متعهد و آگاه را انتخاب نموده تا به خواست خداوند متعال، از این طریق آنچه مشکلات معیشتی و غیره دامنگیر شده‌است برطرف گردد. بالاخص که طرف مخالف، خواهان عکس آن است و قیام بر این امر مهم، پاسخ عملی برخواسته آنهاست.»

آیت‌الله حسین نوری همدانی:
 شرکت در انتخابات واجب شرعی و عقلی است

حضرت آیت‌الله العظمی حسین نوری همدانی (دام‌ظله‌العالی) از دیگر مراجع تقلید شیعه بر اهمیت شرکت در انتخابات تأکید دارند و می‌فرمایند: « انتخابات با شکلی که هم‌اکنون در جمهوری اسلامی انجام می‌گیرد نعمتی است که به برکت انقلاب اسلامی به‌وجود آمده است و باید توجه داشته باشیم که در این انتخابات 2 مطلب حائز اهمیت است: اول، مشارکت حداکثری مردم در انتخابات مهم است. حضوری که هم واجب شرعی است و هم واجب عقلی، اما واجب شرعی است به‌دلیل آنکه این نظام که با آن همه فداکاری‌ها و تقدیم شهیدان به‌وجود آمده است حفظ آن واجب است که امام راحل فرمودند: حفظ نظام از اوجب واجبات است و پیروی از راه شهداست و حضور در انتخابات بیعت مجدد با نظام اسلامی است و مؤثر در حفظ نظام است. و دوم واجب عقلی به این دلیل است که عقل می‌گوید که انتخابات در سرنوشت انسان اثر دارد و هیچ انسان عاقلی نباید درباره سرنوشت خود بی‌تفاوت باشد و باید توجه داشته باشیم که امروز حضور در انتخابات اهمیت ویژه‌ای دارد چه اینکه دشمنان نظام سعی دارند که انتخابات در فضای سرد صورت بگیرد و حضور حداکثری نباشد. از ملت بابصیرت ایران انتظار می‌رود با مشارکت حداکثری و شکوهمند خود، این تبلیغات مخالف را خنثی کنند. مطلب دوم این است که لازم است انتخاب اصلح صورت بگیرد و انتخاب اصلح گزینه مهم است که هم مبنای شرعی دارد و هم مبنای عقلی و اصلح در شرایط کنونی کسی است که دلداده اسلام و نظام اسلامی باشد و تمام وجودش را وقف گره‌گشایی از مشکل بزرگ مردم یعنی مسئله معیشت مردم نموده است. به علاوه عدالت محوری و مبارزه با فساد دستور اول کارش باشد و روحیه انقلابی و استکبارستیزی که برگرفته از متن قرآن و سنت و اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام است را داشته باشد و این موضوع را عملاً نشان داده باشد.
انتظار می‌رود که امت وفادار به اسلام با حضور شکوهمند به‌خود و با درنظر گرفتن معیارهایی که رهبر معظم انقلاب (دامت برکاته) بیان فرمودند پای صندوق‌ها و انتخاب اصلح، دین خود را ادا کرده و قلب حضرت بقیه‌الله الاعظم امام عصر(عج) را شاد کنند. به‌علاوه امروز حضور گرم و حماسی در انتخابات و تقویت جبهه مقاومت در منطقه است و در حقیقت تداوم بخش پیروزی فلسطین و یمن و سوریه و لبنان و دیگر عرصه‌های مقاومت و همفکران حاج قاسم سلیمانی در کل جهان است و امید که ان‌شاءالله تعالی ملت ایران با حضور شورانگیز و گرم حماسه‌ای در درگاه خداوند بزرگ سربلند و سرافراز باشند.