استخر هندیها؛ بازمانده جنگ جهانی دوم
استخر نظامیان خارجی
شهرک نیایش کنونی
یکی از تأسیسات معروف به یادگار مانده از دوران جنگ جهانی دوم در محله اوین، استخر هندیهاست؛ استخری که روزگاری محل استقرار متفقین در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران و بهدنبال آن تهران بود. این استخر که یکی از 9بنه (کشتزار) صحرایی اوین محسوب میشده، در روستای باغچاله یا قلقله قرار داشت و بقایای آن هنوز در همسایگی شهرک آتیساز و هتلهای اوین و آزادی باقیمانده است.
سید مهدی اعرابی درباره تاریخچه احداث این استخر در محل استقرار متفقین و سربازان جنگ جهانی دوم چنین تعریف میکند: «بنه صحرایی باغچاله در جنوب غربی قریه اوین و همجوار مسیر رودخانه اوین-درکه در شمال اراضی ونک (شهرک نیایش کنونی) قرار داشت. این بنه صحرایی از قدیمالایام به داشتن باغهای پرمحصول با میوههای تابستانی و محل کشت و کار کشاورزی مشهور بود تا اینکه متفقین در دوران جنگ جهانی دوم - جنگی که از شهریور 1318تا شهریور 1324بیشتر کشورهای جهان و نیز همه قدرتهای بزرگ را درگیر کرد - تهران را اشغال کردند. بهانه اشغال هم با وجود اعلام بیطرفی ایران در این جنگ بزرگ، حضور کارشناسان آلمانی در ایران بود، آن هم درست وقتی آلمان به شوروی حمله کرد؛ درحالیکه همان موقع در تهران، مردم کم و بیش میگفتند دلیل تجاوز نظامی سربازان متفقین گستردگی مرز کشور ما با اتحاد جماهیر شوروی است. به هر حال، در این زمان، نظامیان آمریکایی در امیرآباد و خوابگاه امروزی دانشگاه تهران مستقر شدند و نیروهای انگلیسی که اغلب هندی بودند موقتا در صحرای باغچاله اوین جای گرفتند.»
بهگفته این شمیرانپژوه، نیروهای انگلیسی برای شستوشوی حیواناتشان مثل اسب، قاطرو استفاده از آب، استخر بزرگی در این محدوده درست کردند که آبش از قنات همجوار آن سرچشمه میگرفت. این استخر به همین دلیل، میان اهالی به استخر هندیها معروف شد.